Politipe
Politipes is 'n verskynsel in die kristallografie van gelaagde verbindings. Hierdie vastestowwe kan soms in heelparty effens andere strukture kristalliseer. In stowwe met 'n driedimensionale (nie-gelaagde) struktuur wat op diggepakte lae gebaseer is, volg die atome gewoonlik óf 'n kubiese óf 'n heksagonale pakmodus (óf -ABCABCABC- 'of -ABABAB-) Andere rangskikkings is gewoonlik energeties nie gunstig nie.
Die struktuur in gelaagde verbindings is dikwels in twee rigtings a en b amper dieselfde maar hulle verskil in die derde rigting deur 'n andere pakmodus.
Silikonkarbied[wysig | wysig bron]
'n Goeie voorbeeld hiervan is karborundum SiC waarvan so 'n 300 politipes bekend is.
Die struktuur van SiC kan beskryf word as ’n samestelling wat bestaan uit lae tetraëdra wat rondom óf silikon- óf koolstofatome gesentreer is. Hierdie rangskikking stel ’n diggepakte raamwerk daar, met slegs die helfte van die beskikbare roosterposisies gevul. ’n Verskeidenheid pakmodusse gee aanleiding tot ’n uitgebreide reeks politipes wat afhang van die rangskikking langs die c-as. Hierdie politipes word aangegee met simbole soos 2H, 3C, 4H, 15R ensomeer. Die nommer gee aan ná hoeveel gepakte lae die struktuur hom langs die c-as herhaal. Die letter gee aan wat die simmetrie van die gevormde eenheidsel is: H vir heksagonaal, C vir kubies, R vir romboëdries en T vir trigonaal. Die heksagonale 2H, 4H, 6H en 15R (α-SiC) en 3C (β-SiC) fases kom mees algemeen voor. [1]
Voorbeelde[wysig | wysig bron]
 |
 |
 |
Van-der-Waals-materiale[wysig | wysig bron]
Politipe tree ook by MX2-verbindings op waarby X 'n anioon van periode 3 of hoër is. In hierdie verbindings vorm die anione 'n digpakking en die M-metaalkatione bevind hulle tussen twee anioonlae, gewoonlik in oktaëderposisies. Hierdie toebroodjielae is bo-op mekaar gestapel volgens 'n bepaalde pakmodus. Tussen die een toebroodjie en die volgende is 'n laag sonder metaalione wat beteken dat hulle net deur swakke kragte byeengehou word. Hierdie stowwe word soms gelaagde Van-der-Waals-materiale genoem. Goeie voorbeelde is kadmiumjodied CdI2 of loodjodied PbI2.
In gelaagde politipes kan die rangskikking baie wissel omdat die energieverskil tussen pakmodusse en baie klein is. Wat bepaal watter politipe gevorm is dalk kinetiese faktore wat saamhang met die groeimeganisme van die kristal. Skroefontwrigtings speel daarin 'n hoofrol.[2]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Renier Koen, Izak J. Van der Walt, Arnold A. Jansen and Philippus L. Crouse (2020). "Beheerde etsing van die SiC-laag in TRISO-bedekte partikels in 'n nie-termiese CF plasma". Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Natuurwetenskap en Tegnologie. 39 (1). doi:10.36303/SATNT.2020.39.1.748.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link) - ↑ Dhananjai Pandey (1985). "Origin of polytype structures in CdI2: Application of faulted matrix model revisited". Journal of Crystal Growth. 71 (2): 346–352. doi:10.1016/0022-0248(85)90090-9.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)