Wys bron van Ruimtekolonisasie

[[Beeld:Mooncolony.jpg|duimnael|300px|’n Kunstenaarsvoorstelling van ’n kolonie op die [[maan]].]]
[[Beeld:Bernal sphere interior.jpg|duimnael|300px|’n Voorstelling van ’n [[Bernal-sfeer]].]]

'''Ruimtekolonisasie''' is die permanente bewoning deur die [[mens]] van ’n ander [[hemelliggaam]] as die [[Aarde]]. Daar is baie argumente ten gunste daarvan: twee daarvan is die oorlewing van die mensdom en die [[biosfeer]] indien ’n ramp die Aarde sou tref (natuurlik of deur die mens veroorsaak), en die groot hulpbronne in die ruimte vir die uitbreiding van die menslike gemeenskap.

Geen ruimtekolonies is nog gebou nie. Dit sal tans nog ’n groot tegnologiese en ekonomiese uitdaging wees. Ruimtekolonies sal in die materiële behoeftes van honderdduisende mense moet kan voorsien, in ’n omgewing in die [[ruimte]] wat menslike [[lewe]] baie vyandiggesind is. Dit sal tegnologieë moet behels soos beheerde ekologiese lewensondersteuningstelsels, wat nog nie tot op ’n betekenisvolle vlak ontwikkel is nie, en sal die tot nog toe onbekende kwessie moet kan hanteer oor hoe mense op lang termyn in sulke plekke sal optree en floreer. Weens die enorme koste daarvan om enigiets van die Aarde af die ruimte in te stuur – rofweg $20&nbsp;000 (meer as ’n kwartmiljoen [[rand]]) per kilogram – sal ’n ruimtekolonie ’n geweldig duur projek wees.

Hoewel geen groot organisasie nog planne het om een te bou nie, was daar al baie voorstelle en ontwerpe vir ruimtekolonies en gissings daaroor, en daar is baie voorstanders van die idee, ook verskeie bekende wetenskaplikes soos Freeman Dyson.<ref name=dyson>{{citation | author= Britt, Robert Roy | date= 8 Oktober 2001 | title= The Top 3 Reasons to Colonize Space | website= space.com}}.</ref>

Aan die tegnologiese front is daar ’n voortdurende proses om toegang tot die ruimte goedkoper te maak en om geoutomatiseerde vervaardigings- en boutegnieke daar te stel.<ref>{{cite news |last=Anthony |first=Sebastian |title=Space giants join forces to battle SpaceX: This is how cheap space travel begins |url=http://www.extremetech.com/extreme/184434-space-giants-join-forces-to-battle-spacex-this-is-how-cheap-space-travel-begins |access-date=10 Oktober 2014 |newspaper=NASAspaceflight.com |date=16 Junie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191231204107/https://www.extremetech.com/extreme/184434-space-giants-join-forces-to-battle-spacex-this-is-how-cheap-space-travel-begins |archive-date=31 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit kan in die toekoms lei tot wydverspreide [[ruimtetoerisme]], wat ’n stap nader aan ruimtekolonisasie sal wees.

== Redes ==

=== Oorlewing van die mensdom ===
Die belangrikste argument vir ruimtekolonisasie is die versekering van die mensdom se voortbestaan deur alternatiewe plekke weg van die Aarde af te skep waar die mens sal kan lewe in geval van ’n natuurlike of mensgemaakte ramp.

Die teoretiese fisikus en kosmoloog [[Stephen Hawking]] het  in 2001 en 2006 gesê ruimtekolonisasie is ’n manier om die mensdom te red. In 2001 het hy voorspel die mens sal binne sowat duisend jaar uitsterf tensy kolonies in die ruimte gestig word.<ref>{{cite news |last=Highfield |first=Roger |url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1359562/Colonies-in-space-may-be-only-hope-says-Hawking.html |title=Colonies in space may be only hope, says Hawking |work=The Telegraph |date=16 Oktober 2001 |access-date=5 Augustus 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200316154850/https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1359562/Colonies-in-space-may-be-only-hope-says-Hawking.html |archive-date=16 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> In 2006 het hy gesê die mens het twee opsies: óf hy koloniseer die ruimte binne die volgende 200 jaar en woon bou-eenhede op ander [[Planeet|planete]] óf langtermynuitwissing sal hom in die gesig staar.<ref>"Mankind must colonize other planets to survive, says Hawking". Daily Mail (Londen). 2006-12-01. URL besoek op 11 Maart 2013</ref>

In 2005 het die destydse administrateur van [[Nasa]], Michael Griffin, gesê kolonisasie is die uiteindelike doel van huidige ruimtevlugprogramme. Volgens hom sal ’n [[spesie]] wat net op een planeet woon, nie kan oorleef nie.

{{cquote|As ons mense vir honderdduisende of miljoene jare wil oorleef, sal ons uiteindelik ander planete moet bewoon. Vandag is die tegnologie van so ’n aard dat dit skaars denkbaar is. Ons is nog in ons kinderskoene&nbsp;... Ek praat van daardie eendag, ek weet nie wanneer daardie dag sal wees nie, maar daar sal meer mense weg van die Aarde as op die Aarde woon. Ons sal dalk mense hê wat op die [[maan]] woon. Ons kan mense hê wat op die mane van [[Jupiter]] en ander planete bly. Ons kan mense hê wat habitats op [[asteroïde]]s geskep het&nbsp;... Ek weet die mens sal die [[sonnestelsel]] eendag koloniseer.<ref>{{cite news| url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/09/23/AR2005092301691.html| title=NASA's Griffin: 'Humans Will Colonize the Solar System'|date=25 September 2005| publisher=Washington Post| pages=B07}}</ref>}}

Louis J. Halle, vroeër van die Amerikaanse departement van buitelandse sake, het in 1980 in die Amerikaanse tydskrif ''Foreign Affairs'' (Somer-uitgawe) geskryf kolonisasie sal die mensdom beskerm in geval van ’n wêreldwye [[kernoorlog]].<ref>{{cite journal| url=http://www.foreignaffairs.org/19800601faessay8146/louis-j-halle/a-hopeful-future-for-mankind.html| title=A Hopeful Future for Mankind| first=Louis J.| last=Halle| journal=Foreign Affairs| date=Summer 1980| doi=10.2307/20040585| volume=58| issue=5| pages=1129| access-date=2015-05-13| archive-date=2008-12-18| archive-url=https://web.archive.org/web/20081218082731/http://www.foreignaffairs.org/19800601faessay8146/louis-j-halle/a-hopeful-future-for-mankind.html| url-status=dead}}</ref> Die fisikus Paul Davies is ook van mening dat as ’n ramp die Aarde bedreig, ’n selfonderhoudende kolonie iewers anders die Aarde daarna sal kan herbevolk. Die skrywer en joernalis [[William E. Burrows]] en die biochemikus Robert Shapiro het ’n privaat projek bekend as die Alliance to Rescue Civilization voorgestel met die doel om ’n "rugsteunstelsel" ("''backup''") vir die menslike beskawing weg van die Aarde te skep.<ref>{{cite news |url=http://www.nytimes.com/2006/08/01/science/01arc.html |title=Life After Earth: Imagining Survival Beyond This Terra Firma |publisher=New York Times |first=Richard |last=Morgan |date=1 Augustus 2006 |access-date=23 Mei 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191210021747/https://www.nytimes.com/2006/08/01/science/01arc.html |archive-date=10 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>

J. Richard Gott het ’n raming gedoen wat op die [[Koperniese beginsel]] berus dat die mens nog 7,8&nbsp;miljoen jaar sal oorleef, maar dit is onwaarskynlik dat ons ander planete sal koloniseer. Hy het egter gesê hy hoop hy word verkeerd bewys, want om ander wêrelde te koloniseer is ons beste kans om die oorlewingsvooruitsigte van die mensdom te verbeter.<ref>{{cite news|last=Tierney |first=John |url=http://www.nytimes.com/2007/07/17/science/17tier.html?ex=1342324800&en=ccf375ae9f268470&ei=5090&partner=rssuserland&emc=rss |title=A Survival Imperative for Space Colonization |date=17 Julie 2007 |work=The New York Times}}</ref>

=== Oorlewing van die biosfeer ===
Dieselfde gevare wat die mens in die gesig staar, sal die Aarde se biosfeer gedeeltelik of heeltemal vernietig. ’n Voorbeeld is ’n baie groot asteroïdebotsing. En hoewel al baie gegis is oor lewe en intelligensie in ander dele van die ruimte, is die Aarde die enigste plek in die [[heelal]] waar dit na ons wete voorkom.

:''Sien ook [[Seldsame Aarde-hipotese]]''

Maar selfs al word hierdie bedreigings afgeweer, sal die Aarde eindelik onbewoonbaar word. Dit is weens die toename in die [[Son]] se [[ligsterkte]]: die Son was na raming sowat 70% so helder as nou toe dit 4,5&nbsp;miljard jaar gelede gevorm het, en oor ’n miljard jaar sal dit 10% helderder wees. Daar is al voorgestel dat die Aarde oor sowat 800&nbsp;miljoen jaar nie meer veelsellige lewe sal kan onderhou nie.<ref>{{cite journal | last1=Franck | first1=S. | last2=Bounama | first2=C. | last3=von Bloh | first3=W. | title=Causes and timing of future biosphere extinction | journal=Biogeosciences Discussions | volume=2 | issue=6 | pages=1665–1679 |date=November 2005 | bibcode=2005BGD.....2.1665F | url=http://biogeosciences-discuss.net/2/1665/2005/bgd-2-1665-2005.pdf | accessdate=5 Augustus 2012 | doi=10.5194/bgd-2-1665-2005 }}</ref> ’n Paar miljard jaar later sal die al hoe helderder Son ’n weghol-kweekhuiseffek skep wat alle lewe op Aarde sal uitwis.

:''Sien ook [[Toekoms van die Aarde]]''

=== Groot hulpbronne in die ruimte ===
Hulpbronne in die ruimte, wat materiaal en energie betref, is enorm. Die sonnestelsel alleen het, volgens verskillende ramings, genoeg materiaal en energie om enigiets van verskeie duisende tot meer as ’n miljard keer die huidige aardse bevolking te onderhou.<ref>Raming 3&nbsp;000 keer die landmassa van die Aarde. O'Neill, Gerard K. (1976, 2000). ''The High Frontier''. Apogee Books ISBN 1-896522-67-X</ref><ref>Raming 10&nbsp;kwadriljoen (10<sup>16</sup>) mense. Lewis, John S. (1997). ''Mining the Sky: Untold Riches from the Asteroids, Comets, and Planets.'' Helix Books/Addison-Wesley. ISBN 0-201-32819-4 uitg. 3</ref><ref>Raming 5&nbsp;kwintiljoen (5&nbsp;x&nbsp;10<sup>18</sup>) mense. Savage, Marshall (1992, 1994). ''The Millennial Project: Colonizing the Galaxy in Eight Easy Steps.'' Little, Brown. ISBN 0-316-77163-5</ref> Buite die sonnestelsel, in die [[Melkweg]], is tot ’n paar honderd miljard ander sonnestelsels. Buite die Melkweg is tot ’n paar honderd miljard ander sterrestelsels in die waarneembare ruimte.

Al hierdie planete en ander hemelliggame bied ’n feitlik oneindige hoeveelheid hulpbronne wat onbeperkte groei sal verseker. Die ontginning van dié hulpbronne kan tot veel groter ekonomiese ontwikkeling lei.<ref>Economic Development. Paine, Thomas O. (1992). ''Mars Colonization, Technically Feasible, Affordable, and a Universal Human Drive.'' National Forum. 72.3. P24. Gale Document Number: GALE|A13330278</ref>

=== Uitbreiding met minder nadele ===
Die uitbreiding van die mensdom en tegnologiese vooruitgang het dikwels gelei tot die een of ander vorm van omgewingsverwoesting en die vernietiging van [[ekostelsel]]s en hul meegaande [[natuur]]lewe. Die Aarde is tans aan die begin van nog ’n massauitwissing soortgelyk aan die een wat die [[dinosourus]]se 65&nbsp;miljoen jaar gelede laat uitsterf het. Die rede vir hierdie nuwe massauitwissing is die mens.<ref>{{cite book | author= Kolbert, Elizabeth | title= The Sixth Extinction | year= 2014 | publisher= Henry Holt & Company | isbn= 0-8050-9299-4}}</ref><ref>{{cite journal| url=http://www.nature.com/nature/journal/v471/n7336/full/nature09678.html| title=Has the Earth's sixth mass extinction already arrived?| author=Barnosky, Anthony D.| journal=Nature| date=3 Maart 2011|doi=10.1038/nature09678| volume=471| number=7336| pages=51–57}}</ref> Buite die Aarde is daar geen bekende biosfere om te vernietig nie.

Bogenoemde uitbreiding het ook plaasgevind ten koste van baie [[inheemse volke]] – die behandeling van dié mense wissel van inbreukmaking tot [[volksmoord]]. Sommige voorstanders van kolonisasie meen aangesien die ruimte sover bekend geen inheemse volke het nie, sal niemand op ’n soortgelyke manier daardeur geraak word nie.<ref>{{cite news |url=http://www.space-settlement-institute.org/meaning.html |title=The Meaning of Space Settlement |publisher=Space Settlement Institute |access-date=5 September 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190917131752/http://www.space-settlement-institute.org/meaning.html |archive-date=2019-09-17 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref><ref>Savage, Marshall (1992, 1994). ''The Millennial Project: Colonizing the Galaxy in Eight Easy Steps''. Little, Brown. ISBN 0-316-77163-5</ref>

== Doelwitte ==
’n Baie groot aanvanklike beleggingskoste sal nodig wees vir ruimtekolonies of enige ander permanente ruimte-infrastruktuur weens die hoë koste van ruimtevlugte. Voorstanders glo egter dit sal langtermynvoordele inhou wat veel groter is as die aanvanklike koste.

Om ruimtevlugte goedkoper te maak is dus een van die grootste prioriteite, gevolg deur die gebruik van hulpbronne in die ruimte. Van dié hulpbronne is meer volop of van hoër gehalte as op Aarde en sal gebruik kan word om sekere artikels makliker te vervaardig. Dit sal dan waardevolle handelsmiddels uitmaak en op die lang duur finansieel voordelig wees.<ref>[http://www.spacefuture.com/archive/the_technical_and_economic_feasibility_of_mining_the_near_earth_asteriods.shtml The Technical and Economic Feasibility of Mining the Near-Earth Asteroids] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080815034645/http://www.spacefuture.com/archive/the_technical_and_economic_feasibility_of_mining_the_near_earth_asteriods.shtml |date=15 Augustus 2008 }} Voorlegging van Mark J. Sonter op die 49ste IAF-kongres, 28 September – 2 Oktober 1998, Melbourne, Australië</ref>

Van dié waardevolle handelsmiddels sluit in [[Edelmetaal|edelmetale]],<ref name="members.nova.org">[http://members.nova.org/~sol/station/ast-mine.htm Asteroid Mining] – Sol Station</ref><ref>{{cite news |last=Whitehouse |first=David |title=Gold rush in space? |publisher=BBC |date=22 Julie 1999 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/401227.stm |access-date=25 Mei 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20080307111033/http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/401227.stm |archive-date=2008-03-07 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> [[Edelsteen|edelstene]],<ref name="tricitiesnet.com">[http://www.tricitiesnet.com/donsastronomy/mining.html Asteroid Mining for Profit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080706123345/http://www.tricitiesnet.com/donsastronomy/mining.html |date=2008-07-06 }} Don's Astronomy Pages</ref> krag,<ref>[http://www.spacefuture.com/archive/conceptual_study_of_a_solar_power_satellite_sps_2000.shtml Conceptual Study of A Solar Power Satellite, SPS 2000] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080725171510/http://www.spacefuture.com/archive/conceptual_study_of_a_solar_power_satellite_sps_2000.shtml |date=25 Julie 2008 }} By Makoto Nagatomo, Susumu Sasaki and Yoshihiro Naruo&nbsp;— Proceedings of the 19th International Symposium on Space Technology and Science, Yokohama, JAPAN, May 1994, pp.&nbsp;469–476 Paper No. ISTS-94-e-04 – Space Future</ref> sonselle,<ref name="panix.com">[http://www.panix.com/~kingdon/space/manuf.html Space Manufacturing] – Jim Kingdon's space markets page.</ref> koeëllaers<ref name="panix.com" /> en farmaseutiese produkte.<ref name="panix.com" />

{{Cquote|...&nbsp;die kleinste asteroïde wat die Aarde se wentelbaan kruis, 3554&nbsp;Amun&nbsp;... is ’n 2&nbsp;km breë stuk yster, nikkel, kobalt, platinum en ander metale; dit bevat 30 keer soveel metaal as wat die mens al deur die geskiedenis gemyn het, hoewel dit net die kleinste van dosyne bekende metaalryke asteroïdes is en dalk $20&nbsp;biljoen (''trillion'') werd teen 2001 se markpryse as dit stadig ontgin word om in die aanvraag te voorsien.<ref name="members.nova.org" />}}

{{Cquote|In die 2&nbsp;900&nbsp;km<sup>3</sup> van Eros is daar meer aluminium, goud, silwer, sink en ander metale as wat in die geskiedenis ontgin is of wat ooit in die boonste lae van die Aarde se kors ontgin kan word.<ref name="tricitiesnet.com" />}}

Ruimtekolonisasie word beskou as een van die langtermyndoelwitte van ruimteprogramme. Sedert die begin van die 21ste-eeuse kommersialisering van die ruimte, wat deure geopen het vir samewerking tussen [[Nasa]] en die privaat sektor, het verskeie privaat maatskappye planne aangekondig om [[Mars]] te koloniseer. Onder die entrepreneurs wat ruimtekolonisasie voorstaan, is [[Elon Musk]], [[Dennis Tito]] en [[Mars One|Bas Lansdorp]].<ref>[http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/news/4729211/Billionaire-PayPal-founder-announces-Mars-city-bid.html Billionaire PayPal founder announces dramatic Mars city bid], deur Jack Losh; The Sun, 6 Januarie 2013</ref><ref>[http://www.nytimes.com/2013/03/09/business/global/reality-tv-for-the-red-planet.html Reality TV for the Red Planet], deur Nicola Clark; The New York Times, 8 Maart 2013</ref><ref>[http://news.nationalgeographic.com/news/2013/02/130222-manned-mission-mars-tito-space-science/ Businessman Dennis Tito Financing Manned Mission to Mars], deur Jane J. Lee; National Geographic News, 22 Februarie 2013</ref>

Groot maatskappye het al planne aangekondig vir onder meer ruimtetoerisme- en hotelle, sonkragsatelliete en die ontginning van asteroïdes.<ref name="VirginGalactic">{{cite web |url=http://www.virgingalactic.com/booking/ |title=Virgin Galactic Booking Tickets to Space |access-date=21 Januarie 2014 |language=ja |archive-url=https://web.archive.org/web/20191212185121/https://www.virgingalactic.com/booking/ |archive-date=12 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="NatSecSpaceOffice2007">{{cite web | url = http://spacesolarpower.files.wordpress.com/2007/10/final-sbsp-interim-assessment-release__01.pdf | title = Space-Based Solar Power As an Opportunity for Strategic Security, Phase 0 Architecture Feasibility Study 10 Oktober 2007 | publisher = United States National Security Space Office | accessdate = 2014-01-21}}</ref><ref name="FalconHeavy">{{cite web |url=http://www.spacex.com/falcon-heavy |title=Falcon Heavy, The World's Most Powerful Rocket |access-date=21 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200519020710/https://www.spacex.com/falcon-heavy |archive-date=19 Mei 2020 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Moontlike plekke vir ruimtekolonies sluit in die maan, Mars, asteroïdes en drywende ruimtehabitats.

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
* {{Commons-kategorie inlyn|Space colonization}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Space colonization|Engelse Wikipedia]]

[[Kategorie:Ruimtevaart]]