Sonar

'n Vissoeksonar

Sonar (vanaf die Engelse "Sound Navigation And Ranging") is 'n tegniek wat onderwaterse klankgeleiding gebruik om te navigeer of om voorwerpe onder water op te spoor.

Geskiedenis

In 1906, het Lewis Nixon, 'n vlootargitek van die VSA die eerste passiewe sonarluisterapparaat, wat ysberge kon opspoor, uitgevind. Met die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog het dit belangrik geword om duikbote op te spoor, en navorsing oor en belangstelling in sonar het verskerp. In 1915 het Paul Langevin, ‘n Franse ingenieur die aktiewe sonarluisterapparaat ontwerp, wat dit kon doen.

Beide die VSA en Brittanje het aktiewe sonarapparaat gehad teen 1918.

Aktiewe versus passiewe sonar

Passiewe sonar

Passiewe sonar word gebruik om te luister, maar dit saai nie self uit nie. Dit word meestal in militêre verband gebruik, en soms in die toepassing van sommige wetenskappe.

Aktiewe sonar

Aktiewe sonar genereer 'n klankpols, en luister dan vir 'n eggo van die pols. Die afstand tussen die voorwerp en die sonar word bereken met die tydsverloop tussen die uitsaaiing van die pols en die ontvangs van die eggo.

Die kleinste nuttige sonar het omtrent die grootte en voorkoms van 'n waterdigte flitslig. Om dit te gebruik, druk 'n mens die flitsgedeelte van die sonar in die water, druk 'n knoppie en lees die afstand. Wanneer aktiewe sonar gebruik word om die afstand na die seebodem toe te meet, word dit eggosondering genoem.

Sonar en seesoogdiere

Sekere seesoogdiere, soos die walvis en die dolfyn, gebruik metodes wat met sonar ooreenstem om hulle prooi en vyand op te spoor.

Faktore wat sonar beïnvloed

Die digtheid van die water beïnvloed sonar. Hoe digter die water, hoe vinniger trek die klank. Faktore wat die digtheid van die water beïnvloed is hitte, die hoeveelheid opgeloste molekules in die water, en druk (Hoe dieper, hoe hoër die druk; en hoe kouer hoe hoër die digtheid). Dus is die snelheid van klank laer in varswater as in seewater). Die oseeantemperatuur wissel na gelang van die diepte, maar op die diepte van tussen 30 en 100 meter is daar dikwels 'n skerp verandering, wat die warmtehelling genoem word. Dit skei die warmer oppervlakswater van die koue, onbeweeglike water in die res van die dieptes van die oseean. As gevolg daarvan kan dit die interpretering van sonar erg bemoeilik, want 'n klank met sy oorsprong aan die een kant van die warmtehelling word gebuig, of gerefrakteerd, soos wat dit deur die warmtehelling beweeg.

Sien ook

• Radar

Bron

'n Verkorte vertaling van die artikel Sonar op die Engelse Wikipedia.