Wys bron van Toriumoksied

{{chemiekas2
|MolereMassa=264,036 [g/mol]<ref name="PC">{{cite web|url=https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Thorium-oxide|publisher=PubChem|title=Thorium oxide}}</ref>
|CASNo=1314-20-1<ref name="PC"/>
|struktuur12=Estructura de la fluorita.png
|Formule={{ch2|ThO2}}
|Digtheid=10 [g/cm{{sup|3}}]<ref name="AE"/>
|Smeltpunt=3300 °C<ref name="Herring"/>3390 °C<ref name="AE"/>
|Kookpunt=4400 °C<ref name="AE">{{cite web|url=https://www.americanelements.com/thorium-oxide-1314-20-1|publisher=American elements|title=thorium oxide}}</ref>
|Oplosbaarheid=onoplosbaar <ref name="AE"/>
|Ruimtegroep=Fm{{bostreep|3}}m
|Ruimtegroepnommer=225
|Strukturbericht=C1
|Selparms=560pm <ref name="Kelly">{{cite book|authors=Kelly, A.; Knowles, K.M. |year=2012 |title=Appendix 7: Crystal Structure Data. In Crystallography and Crystal Defects |doi=10.1002/9781119961468.app7}}</ref>
}}
'''Toriumoksied''' is 'n verbinding van [[torium]] in sy gebruiklike 4+ [[oksidasietoestand]] met [[suurstof]]. Dit het die chemiese formule {{ch2|ThO2}}.

==Kristalstuktuur==
Toriumoksied kristalliseer in die [[fluoriet]]-struktuur<ref name="Kelly"/>.

==Produksie==
Christensen en Prater het 'n proses uitgevind om toriumoksied te herwin en te suiwer uit 'n torium-belaaide waterige oplossing deur vloeistof-vloeistof ekstraksie (Christensen en Prater, 1960). Die prosedure sluit in: <ref>{{cite book|authors=Zhifeng Zhang, Qiong Jia, Wuping Liao|title=Chapter 277 - Progress in the Separation Processes for Rare Earth Resources; in: Handbook on the Physics and Chemistry of Rare Earths|publisher=Elsevier|volume= 48|year=2015|pages= 287-376|ISBN=9780444634832|doi=10.1016/B978-0-444-63483-2.00004-1}}</ref>
*(1) loging van die ertsmateriaal met soutsuur; 
*(2) ekstraksie van torium met 'n organofosfaat, soos mono-heptadesiel-ortofosforsuur, 2,6,8-trimetielnoniel-ortofosforsuur, 2-monotridesiel-ortofosforsuur of 5-etielnoniel-ortofosforsuur
*(3) skrop van die onsuiwerhede deur [[soutsuur]]; 
*(4) gedeeltelike stroping van torium deur [[swaelsuur]] en volledige stroping van torium deur 'n alkalikarbonaatoplossing
*(5) presipitasie van torium met oksaalsuur 
*(6) kalsinering van die oksalaat tot toriumoksied.

Torium en sy verbindings word hoofsaaklik as 'n neweproduk van die herwinning van [[titanium]], [[sirkonium]], [[tin]] en die [[lantanied]]e uit [[monasiet]] geproduseer. Hierde mineraal bevat 6,0 tot 8,5 gew.% toriumoksied. Slegs 'n klein gedeelte van die toriumoksied wat geproduseer word, word verbruik. Beperkte vraag na torium, relatief tot die vraag na seldsame aardes, het 'n wêreldwye ooraanbod van toriumverbindings geskep. Die Amerikaanse verbruik van torium vir nie-energiegebruike het sedert 1997 afgeneem van 11,4 tot 5,27 t (toriuminhoud). Die meeste groot verwerkers van lantaniede het na toriumvrye intermediêre verbindings oorgeskakel om die hantering van radioaktiewe torium te vermy. Die oormaat torium word óf as radioaktiewe afval weggedoen óf gestoor vir potensiële gebruik as 'n kernbrandstof of ander toepassings. Verhoogde koste om aan omgewingsregulasies en potensiële wetlike aanspreeklikhede  te voldoen en koste om land aan te koop om dit te stoor of die afval te stort was die vernaamste afskrikmiddels vir die kommersiële gebruik daarvan. Gesondheidsbekommernisse wat verband hou met torium se natuurlike radioaktiwiteit was nie 'n beduidende faktor in die oorskakeling na alternatiewe nie-radioaktiewe bronne nie. <ref name="Herring">{{cite book|author=J. Stephen Herring|title=Uranium and Thorium Resource Assessment; in: Encyclopedia of Energy|publisher=Elsevier|year=2004|pages=279-298|ISBN= 9780121764807|doi=10.1016/B0-12-176480-X/00292-8}}</ref>

==Gebruike==
In 1891 het Auer 'n patent verkry vir 'n gaspit wat op toriumoksied gebaseer was. Dit was 'n klein katoensakkie wat  met 'n mengsel van 99% toriumnitraat en 1% seriumnitraat  geïmpregneer was; by kontak met die vlam, brand die katoen en word die nitrate in oksiede omgeskakel, wat 'n helder wit emissie lewer. Hierdie pitte is tot in die jare 1930 oral vir gasverligting gebruik en kan vir kampeerdoeleindes nog verkry word. <ref>{{cite book|author=Jean-Claude G. Bünzli|title=Chapter 287 - Lanthanide Luminescence: From a Mystery to Rationalization, Understanding, and Applications, In: Handbook on the Physics and Chemistry of Rare Earths|publisher=Elsevier|volume=50|year=2016|pages=141-176|ISBN=9780444638519|doi=10.1016/bs.hpcre.2016.08.003}}</ref>

Die vernaamste toepassings van toriumoksied maak vandag gebruik van die baie hoë smeltpunt van {{ch2|ThO2}} (3300°C, die hoogste van alle binêre oksiede) en die elektronuitstralende vermoë van torium wanneer dit met [[wolfram]] gelegeer word vir gebruik in filamente vir magnetrone vir radar.<ref name="Herring"/>

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}
{{Oksiede}}
[[Kategorie:Verbindings van torium|oksied]]
[[Kategorie:Anorganiese verbindings]]