Gaan na inhoud

Vrye mark

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Vrye mark is 'n mark waar die pryse van goedere en dienste geheel en al deur die onderlinge ooreenkoms tussen kopers en verkopers vasgestel word. Volgens die definisie sal kopers en verkopers mekaar nie dwing of mislei of deur dwang van 'n derde party beïnvloed word nie.[1] In sy geheel word die gesamentlike effek van hierdie besluite beskryf as die natuurlike wet van vraag en aanbod. Vrye markte staan in skrille kontras met beheerde markte waar regerings direk of indirek beheer op pryse uitoefen en sodoende die markseine verwring.[2] In die markte help die prys van 'n goedere of diens om die waarde daarvan vir verbruikers te kwantifiseer en word dit dan sodoende teenoor ander goedere en dienste gebalanseer. In 'n vrye mark is hierdie verwantskap tussen prys en waarde duideliker as in 'n beheerde mark. Deur kompetisie tussen handelaars vir die verskaffing van produkte en dienste, is pryse geneig om te daal en neig kwaliteit ook om te verhoog.

Die vrye mark ekonomie het 'n noue verband met die laissez-faire ekonomiese filosofie wat hierdie omgewing verder uitbrei deur regeringsingryping te beperk tot markfalings. Met regeringsmag beperk tot 'n verdedigingsrol, is die regering nie 'n dryfveer vir ekonomiese inisiatiewe in die mark behalwe in die geval van die insameling van belastings om die onderhoud van die vrye mark te befonds nie. Sommige vrye mark voorstanders staan belasting ook teen, en beweer dat die mark meer doeltreffend is om waardevolle dienste te verskaf waar verdediging en wetgewing nie uitsonderings is nie en dat sulke dienste verskaf kan word sonder direkte belastings.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Fred E. Foldvary, Has Deregulation Failed?, The Progress Report, 2002. "Free Market." Rothbard, Murray. The Concise Encyclopedia of Economics
  2. Dictionary of Finance and Investment Terms. Barrons, 1995 --- "mark waarin die pryse deur die vrye, onbeheerde wisselwerking tussen vraag en aanbod bepaal word. Die teenoorgestelde is 'n beheerde mark waar vraag, aanbod en prys kunsmatig vasgestel word en 'n ondoeltreffende mark tot gevolg het."