Wikipedia:Voorbladartikel week 34 2015

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Costa Rica se landswapen.

Costa Rica, amptelik die Republiek van Costa Rica (Spaans: República de Costa Rica [reˈpuβlika ðe ˈkosta ˈrika]), is 'n klein republiek in Sentraal-Amerika met 'n oppervlakte van 51 100 vierkante kilometer en 'n bevolking van 4,65 miljoen in 2012. Die land grens in die noorde aan Nicaragua, in die suidooste aan Panama, in die noorde en suide aan die Stille Oseaan en die Karibiese See in die ooste.

Die Spaanse benaming vir die land, wat letterlik "Ryk Kus" beteken, was oorspronklik baie misleidend - die gebied was tydens die Spaanse koloniale bewind die mees agtergeblewe streek in Sentraal-Amerika. Aangesien die gebied nie oor enige mineraalbronne beskik het en daar ook geen groot plantasies ontstaan het nie, is daar nouliks negerslawe ingevoer. Selfs die inheemse Indiaanse bevolking was reeds voor die koloniale tydperk baie klein sodat Costa Rica in teenstelling met sy buurlande 'n merendeels Europese blanke samelewing gebly het.

Reisverhale uit die 19de en vroeë 20ste eeu het die land as 'n soort "Switserland in Sentraal-Amerika" beskryf en sodoende na die vreedsame naasbestaan verwys wat sy oorwegend landelike bevolking van relatief welvarende kleinboere gevoer het. Koffieverbouing was die vernaamste inkomstebron.

Sommige van hierdie beskrywings was moontlik oordrewe, maar die land het nogtans ná 300 jaar se koloniale bewind in 1821 van Spanje onafhanklik geword en tot 'n relatief stabiele demokrasie met hoë onderwysstandaarde, 'n hoë lewensverwagting, die hoogste per capita-inkomste in Sentraal-Amerika en min sosiale spannings tussen armes en welvarendes ontwikkel. Volgens die standaarde van die Menslike Ontwikkelingsindeks (MOI) was Costa Rica in 2007 op drie na die mees ontwikkelde land van Latyns-Amerika en 48ste op die wêreldwye ranglys.

Costa Rica handhaaf daarnaas ook hoë ekologiese standaarde as 'n gewilde bestemming vir ekotoeriste en die eerste land wat volgens 'n aankondiging van sy regering in 2007 beplan om tot 2021 'n koolstofdioksied-neutrale samelewing te wees.

...lees verder