Waarnemingskapitalisme

Waarnemingkapitalisme is 'n nuwe markvorm en 'n spesifieke kapitalistiese akkumulasie proses wat vir die eerste keer in 'n 2014-essay deur saketeoretikus en sosiale wetenskaplike Shoshana Zuboff beskryf is. Sy het dit beskryf as 'n "radikale ontwrigtende en uittreksel variant van inligtingskapitalisme" gebaseer op die kommodifiseering van die "werklikheid" en die transformasie daarvan in gedragsdata vir analise en verkope.

In 'n daaropvolgende 2015-wetenskaplike artikel het Zuboff die samelewingsimplikasies van hierdie mutasie van kapitalisme ontleed. Sy het "waarnemingbates", "waarnemingkapitaal" en "waarnhemingkapitalisme" onderskei en hul afhanklikheid van 'n globale argitektuur van rekenaarmediasie wat sy "Big Other" noem, 'n verspreide en grootliks onbetwiste nuwe maguitdrukking wat verborge meganismes van onttrekking uitmaak, kommodifikasie en beheer wat kernwaardes soos vryheid, demokrasie en privaatheid bedreig.

Volgens Zuboff was waarnemingkapitalisme begin deur Google en later Facebook, op dieselfde manier as wat massaproduksie en bestuurskapitalisme 'n eeu vroeër deur Ford en General Motors begin is en nou die dominante vorm van die inligtingskapitalisme geword het.

In haar Oxford-universiteitslesing wat in 2016 gepubliseer is, het Zuboff die meganismes en praktyke van waarnemingkapitalisme geïdentifiseer, insluitende die vervaardiging van "voorspellingsprodukte" vir die verkoop in nuwe "gedragsmarkte". Sy het die konsep "onteiening deur waarneming" voorgestel en aangevoer dat dit die sielkundige en politieke basisse van selfbeskikking uitdaag, aangesien dit die regte in die waarnemingstelsel konsentreer. Dit word beskryf as 'n "staatsgreep van bo".

Agtergrond

Ekonomiese druk van kapitalisme dryf die intensivering van verbindings en monitering aanlyn met elemente van die sosiale lewe wat oopgemaak word vir versadiging deur korporatiewe akteurs, gerig op die maak van wins en / of die regulering van aksie. Turow skryf dat die "sentraliteit van korporatiewe mag 'n direkte werklikheid is in die hart van die digitale era". Kapitalisme het gefokus op die uitbreiding van die deel van die sosiale lewe wat oop is vir data-insameling en dataverwerking. Dit kan met beduidende implikasies vir kwesbaarheid en beheer van die samelewing sowel as vir privaatheid lei. Verhoogde data-insameling kan egter ook verskeie voordele vir individue en samelewings inhou soos selfoptimalisering (gekwantifiseerde self), maatskaplike optimalisasies (soos deur slim stede) en nuwe of geoptimaliseerde dienste (soos verskeie Google-toepassings). Tog kan die versameling en verwerking van data in die konteks van kapitalisme se kernwinsgewende motief 'n inherente gevaar inhou.

Zuboff kontrasteer massa produksie van die industriële kapitalisme met waarnemingskapitalisme. Die eersgenoemde is in wese interafhanklik met sy bevolkings wat sy verbruikers en werknemers is en laasgenoemde wat jag maak op afhanklike bevolkings wat nie sy verbruikers of sy werknemers is nie en grootliks onkundig is van sy prosedures.

Sy merk op dat waarnemingkapitalisme buite die konvensionele institusionele terrein van die private firma strek en nie net bates en kapitaal waarneem nie, maar ook regte en funksies sonder betekenisvolle toestemmingsmeganismes. Waarneming het die magstrukture in die inligtingsekonomie verander. Dit kan 'n verdere magskuif tot gevolg hê verby die nasiestaat en 'n vorm van korporatokrasie daarstel.

Oliver Stone, skepper van die film Snowden wys na die plaaslik-gebaseerde spel Pokémon Go as die "jongste teken van die opkomende verskynsel van waarnemingkapitalisme". In 2014 het Vincent Mosco verwys na die bemarking van inligting oor kliënte en intekenare op adverteerders se waarnemingkapitalisme en neem kennis van die toesigstaat wat parallel hiertoe bestaan. Christian Fuchs het bevind dat die waarnemingstaat met waarnemingkapitalisme versmelt. Net so vertel Zuboff dat die kwessie verder meer ingewikkeld gemaak word deur hoogs onsigbare samewerkingsooreenkomste met staatsveiligheidstrukture. Volgens Trebor Scholz werf maatskappye mense as informante vir hierdie soort kapitalisme.

Die term "waarnemingkapitalisme" is ook deur politieke ekonome soos John Bellamy Foster en Robert W. McChesney gebruik, alhoewel met 'n ander betekenis. In 'n artikel wat in 2014 gepubliseer word, gebruik hulle dit om die manifestasie van die "onversadigbare behoefte aan data" van finansiëring te beskryf, wat hulle verklaar is "die langtermyngroeispekulasie op finansiële bates relatief tot die BBP" wat in die Verenigde State bekendgestel is deur die regering en die industrie in die 1980's wat ontwikkel het uit die militêre-industriële kompleks en die reklamebedryf.

Sleutelkenmerke

Zuboff identifiseer vier sleutelkenmerke in die logika van die waarnemingkapitalisme en volg eksplisiet die vier sleutelkenmerke wat deur Google se hoofekonoom, Hal Varian, geïdentifiseer is: 1. Die strewe na meer data en meer data-ontginning en -analise. 2. Die ontwikkeling van nuwe kontraktuele vorms met behulp van rekenaarmonitering en outomatisering. 3. Die begeerte om die dienste wat aan gebruikers van digitale platforms aangebied word, te personaliseer en aan te pas. 4. Die gebruik van die tegnologiese infrastruktuur om deurlopende eksperimente op sy gebruikers en verbruikers uit te voer.

Teenmaatreëls en oplossings

Talle organisasies het gestry vir vryheid van spraak- en privaatregte in die nuwe waarnemingkapitalisme en verskeie nasionale regerings het privaatheidswette aangeneem. Dit is ook denkbaar dat nuwe vermoëns en gebruike vir massa-waarneming strukturele veranderinge benodig teenoor 'n nuwe stelsel om misbruik te voorkom.

Zuboff vergelyk eise vir privaatheid van waarnemingkapitaliste of beywering vir die beëindiging van kommersiële toesig op die internet soos om Henry Ford te vra om elke Model T per hand te maak en verklaar dat sulke eise eksistensiële bedreigings is wat die basiese meganismes van die entiteite se oorlewing oortree.

Zuboff waarsku dat beginsels van selfbeskikking verbeur kan word weens "onkunde, geleerde hulpeloosheid, onoplettendheid, ongerief, wanhoop of wegdrywing". Sy verklaar dat "ons geneig is om op denkmodelle, woordeskat en hulpmiddels uit die verlede se katestrofes," steun. Hieronder is sienings van die twintigste eeu se totalitêre nagmerries of die monopolistiese voorspellings van Gilded Age-kapitalisme en dus word teenmaatreëls ontwikkel wat geskik is om die vroeëre bedreigings te bestry en nie voldoende of selfs geskik is vir die uitdagings van hierdie nuwe uitdagings nie.

Sy stel ook die vraag: "Sal ons die meesters van inligting wees, of sal ons sy slawe wees?" en verklaar dat "as die digitale toekoms ons huis moet wees, dan is dit ons wat dit moet doen".

Bron

• Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia