Androginie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Besig
Besig
Lyn 19: Lyn 19:


Sommige nie-Westerse gemeenskappe erken bykomende androginiese genderidentiteite wat die "derde geslag" genoem word.
Sommige nie-Westerse gemeenskappe erken bykomende androginiese genderidentiteite wat die "derde geslag" genoem word.

==Genderuitdrukking==
Genderuitdrukking wat 'n mengsel van manlike en vroulike eienskappe behels, kan as androginies beskryf word. Die kategorieë manlik en vroulik word maatskaplik bepaal en berus op gedeelde waarnemings van kleredrag, gedrag, kommunikasiestyl en ander aspekte van hoe 'n mens jou voordoen. In sommige kulture word androginiese genderuitdrukking gevier, terwyl dit in ander beperk is of onderdruk word.

Die woord [[genderqueer]] word dikwels deur androginiese individue gebruik om na hulleself te verwys, maar die terme "genderqueer" en "androginies" is nie dieselfde of uitruilbaar nie.<ref>{{cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/genderqueer|title=Definition of GENDERQUEER}}</ref> "Genderqueer", vanweë sy verbintenis met die [[Gay|queer]] kultuur, het sosiopolitieke konnotasies wat "androginies" nie het nie. Om dié rede kan sommige androginiese mense die etiket "genderqueer" onakkuraat, ontoepaslik of beledigend ervaar.

'n Alternatief vir androginie is '''genderrol-transendensie''': die siening dat individuele bevoegdheid op 'n persoonlike basis beoordeel moet word, en nie op die basis van manlikheid, vroulikheid of androginie nie.<ref name="Pleck">Pleck, J. H. (1995). "The gender-role strain paradigm". In R. F. Levant & W. S. Pollack (reds.), ''A new psychology of men''. New York: Basic Books.</ref>

In [[Niebinêre gender#Definisies en identiteit|agenderisme]] word die verdeling van mense in mans en vroue (in die fisieke sin), as verkeerd en kunsmatig beskou.<ref>{{cite book |url=https://archive.org/details/bodiesthatmatter00butl |url-access=registration |title=Bodies that Matter: On the Discursive Limits of 'Sex' |first=Judith P. |last=Butler |year=1993 |access-date=12 Oktober 2014 |publisher=Routledge |location=New York |pages=[https://archive.org/details/bodiesthatmatter00butl/page/2 2]–3|isbn=9780415903660 }}</ref> Agender individue verwerp gender-etikettering in die waarneming van selfidentiteit en ander sake.<ref name="towson">{{cite book|last1=Galupo|first1=M. Paz|last2=Pulice-Farrow|first2=Lex|last3=Ramirez|first3=Johanna L.|title="Like a Constantly Flowing River": Gender Identity Flexibility Among Nonbinary Transgender Individuals|year=2017|pages=163–177|doi=10.1007/978-3-319-55658-1_10|isbn=978-3-319-55656-7}}</ref><ref>{{cite web|author1=Johanna Schorn|title=Taking the "Sex" out of Transsexual: Representations of Trans Identities in Popular Media|url=http://www.inter-disciplinary.net/critical-issues/wp-content/uploads/2014/08/schornglpaper.pdf|website=Inter-Disciplinary.Net|publisher=Universität zu Köln|access-date=6 February 2017|page=1|archive-url=https://web.archive.org/web/20141025012342/http://www.inter-disciplinary.net/critical-issues/wp-content/uploads/2014/08/schornglpaper.pdf|archive-date=25 October 2014|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Galupo|first1=M. Paz|last2=Henise|first2=Shane B.|last3=Davis|first3=Kyle S.|title=Transgender microaggressions in the context of friendship: Patterns of experience across friends' sexual orientation and gender identity.|journal=Psychology of Sexual Orientation and Gender Diversity|date=2014|volume=1|issue=4|page=462|doi=10.1037/sgd0000075|citeseerx=10.1.1.708.6228}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Sumerau|first1=J. E.|last2=Cragun|first2=R. T.|last3=Mathers|first3=L. A. B.|title=Contemporary Religion and the Cisgendering of Reality|journal=Social Currents|date=2015|volume=3|issue=3|page=2|doi=10.1177/2329496515604644|s2cid=148049302|url=https://www.researchgate.net/publication/283188192}}</ref> Hulle beskou hulleself as 'n "persoon" en nie as "man" of "vrou" nie.{{r|towson|page=p.16}} Volgens E.O. Wright kan genderlose mense eienskappe, gedrag en 'n gesindheid openbaar wat ooreenstem met wat tans as manlik of vroulik beskou word, en dié kombinasie kan van persoon tot persoon verskil. Dit beteken egter nie almal sal in die afwesigheid van genderverhoudings androginies in hulle identiteit en praktyke wees nie. Wat met die idee van genderloosheid verdwyn, is enige verwagting dat sommige eienskappe en gesindhede streng volgens 'n persoon se biologiese geslag bepaal word.<ref>{{cite book|author1=Erik Olin Wright|editor1-last=Axel Gosseries, Philippe Vanderborght|title=Arguing about justice|date=2011|publisher=Presses universitaires de Louvain|location=Louvain|isbn=9782874632754|pages=403–413|chapter-url=http://books.openedition.org/pucl/1851|access-date=6 February 2017|language=en|chapter=In defense of genderlessness (The Sex-Gender Distinction)}}</ref>


==Verwysings==
==Verwysings==
{{Verwysings|2}}
{{Verwysings|3}}


==Skakels==
==Skakels==

Wysiging soos op 11:30, 8 Desember 2022

Androginie is wanneer 'n mens beide manlike en vroulike eienskappe besit.[1] Androgine kan gebruik word in verband met biologiese geslag, genderidentiteit of genderuitdrukking.

Wanneer "androginie" verwys na gemengde biologiese geslagseienskappe in mense, verwys dit dikwels na interseks mense, wat gebore is met aangebore variasies wat dit moeilik maak om hulle geslag by geboorte te bepaal. In vergelyking is hermafroditisme die besit van beide manlike en vroulike voortplantingsorgane.[2]

Wat genderidentiteit betref, kan androginiese individue identifieer met niebinêre identiteite. Ander kan as transgender identifiseer. Op fisieke gebied kan 'n androginiese voorkoms bereik word deur persoonlike versorging, modes en hormoonbehandeling.

Etimologie

Die term is afgelei van die Griekse ἀνδρόγυνος (van ἀνήρ andro, "man", en γυνή gunē, gyné, "vrou-") deur die Latynse androgynus.[3]

Biologiese geslag

Die woord "androginie" is histories toegepas op mense met 'n mengsel van manlike en vroulike geslagseienskappe en is soms as sinoniem vir die woord "hermafrodiet" gebruik.[4] In sommige dissiplines, soos botanie, word "androginies" en "hermafrodities" steeds om die beurt gebruik.

Wanneer androginie gebruik word om na fisieke eienskappe te verwys, verwys dit dikwels na iemand wie se biologiese geslag moeilik is om dadelik by geboorte vas te stel omdat hulle gemengde manlike en vroulike eienskappe het. Omdat androginie dui op bykomende betekenisse wat verband hou met genderidentiteit en -uitdrukking wat niks met biologiese geslag te doen het nie, word die woord vandag selde gebruik om gemengde biologiese geslagseienskappe in mense te beskryf.[5]

Genderidentiteit

'n Individu se genderidentiteit – sy persoonlik besef van sy eie gender – kan as androginies beskryf word as hulle voel hulle het beide manlike en vroulike eienskappe. Die woord kan verwys na iemand wat nie netjies in een van die geslagsrolle van hulle gemeenskap pas nie, of na iemand wie se gender 'n mengsel van manlik en vroulik is (nie noodwendig half-half nie). Baie androginiese individue identifiseer as geestelik of emosioneel beide manlik en vroulik.

Hulle kan ook as genderneutraal, "genderqueer" of "niebinêr" identifiseer. 'n Androginiese persoon kan vrylik deelneem aan wat as manlike en vroulike gedrag beskou word, en kan hulle dissosieer van die gedrag wat tipies toegeskryf word aan die gender waartoe hulle sosiaal of fisiek behoort.[6]

Sommige nie-Westerse gemeenskappe erken bykomende androginiese genderidentiteite wat die "derde geslag" genoem word.

Genderuitdrukking

Genderuitdrukking wat 'n mengsel van manlike en vroulike eienskappe behels, kan as androginies beskryf word. Die kategorieë manlik en vroulik word maatskaplik bepaal en berus op gedeelde waarnemings van kleredrag, gedrag, kommunikasiestyl en ander aspekte van hoe 'n mens jou voordoen. In sommige kulture word androginiese genderuitdrukking gevier, terwyl dit in ander beperk is of onderdruk word.

Die woord genderqueer word dikwels deur androginiese individue gebruik om na hulleself te verwys, maar die terme "genderqueer" en "androginies" is nie dieselfde of uitruilbaar nie.[7] "Genderqueer", vanweë sy verbintenis met die queer kultuur, het sosiopolitieke konnotasies wat "androginies" nie het nie. Om dié rede kan sommige androginiese mense die etiket "genderqueer" onakkuraat, ontoepaslik of beledigend ervaar.

'n Alternatief vir androginie is genderrol-transendensie: die siening dat individuele bevoegdheid op 'n persoonlike basis beoordeel moet word, en nie op die basis van manlikheid, vroulikheid of androginie nie.[8]

In agenderisme word die verdeling van mense in mans en vroue (in die fisieke sin), as verkeerd en kunsmatig beskou.[9] Agender individue verwerp gender-etikettering in die waarneming van selfidentiteit en ander sake.[10][11][12][13] Hulle beskou hulleself as 'n "persoon" en nie as "man" of "vrou" nie.[10]:p.16 Volgens E.O. Wright kan genderlose mense eienskappe, gedrag en 'n gesindheid openbaar wat ooreenstem met wat tans as manlik of vroulik beskou word, en dié kombinasie kan van persoon tot persoon verskil. Dit beteken egter nie almal sal in die afwesigheid van genderverhoudings androginies in hulle identiteit en praktyke wees nie. Wat met die idee van genderloosheid verdwyn, is enige verwagting dat sommige eienskappe en gesindhede streng volgens 'n persoon se biologiese geslag bepaal word.[14]

Verwysings

  1. ↑ Chris Park; Michael Allaby (2017). A Dictionary of Environment and Conservation (3de uitg.). Oxford University Press. p. Androgyny. ISBN 9780191826320.
  2. ↑ Britannica, The Editors of Encyclopaedia. Encyclopedia Britannica. p. Hermaphroditism. Besoek op 29 Januarie 2022.
  3. ↑ "Online Etymology Dictionary: androgynous". Besoek op 13 Julie 2013.
  4. ↑ "Androgyny | psychology".
  5. ↑ "What is intersex? | Intersex Society of North America".
  6. ↑ Woodhill, Brenda; Samuels, Curtis (2004). "Desirable and Undesirable Androgyny: A Prescription for the Twenty-First Century". Journal of Gender Studies. 13: 15–28. doi:10.1080/09589236.2004.10599911. S2CID 146597061.
  7. ↑ "Definition of GENDERQUEER".
  8. ↑ Pleck, J. H. (1995). "The gender-role strain paradigm". In R. F. Levant & W. S. Pollack (reds.), A new psychology of men. New York: Basic Books.
  9. ↑ Butler, Judith P. (1993). Bodies that Matter: On the Discursive Limits of 'Sex'. New York: Routledge. pp. 2–3. ISBN 9780415903660. Besoek op 12 Oktober 2014.
  10. ↑ 10,0 10,1 Galupo, M. Paz; Pulice-Farrow, Lex; Ramirez, Johanna L. (2017). "Like a Constantly Flowing River": Gender Identity Flexibility Among Nonbinary Transgender Individuals. pp. 163–177. doi:10.1007/978-3-319-55658-1_10. ISBN 978-3-319-55656-7.
  11. ↑ Johanna Schorn. "Taking the "Sex" out of Transsexual: Representations of Trans Identities in Popular Media" (PDF). Inter-Disciplinary.Net. Universität zu Köln. p. 1. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 Oktober 2014. Besoek op 6 Februarie 2017.
  12. ↑ Galupo, M. Paz; Henise, Shane B.; Davis, Kyle S. (2014). "Transgender microaggressions in the context of friendship: Patterns of experience across friends' sexual orientation and gender identity". Psychology of Sexual Orientation and Gender Diversity. 1 (4): 462. CiteSeerX 10.1.1.708.6228. doi:10.1037/sgd0000075.
  13. ↑ Sumerau, J. E.; Cragun, R. T.; Mathers, L. A. B. (2015). "Contemporary Religion and the Cisgendering of Reality". Social Currents. 3 (3): 2. doi:10.1177/2329496515604644. S2CID 148049302.
  14. ↑ Erik Olin Wright (2011). "In defense of genderlessness (The Sex-Gender Distinction)". In Axel Gosseries, Philippe Vanderborght (red.). Arguing about justice (in Engels). Louvain: Presses universitaires de Louvain. pp. 403–413. ISBN 9782874632754. Besoek op 6 Februarie 2017.

Skakels

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Androginie&oldid=2543815"