Die vuurvoël en prinses Wasilisa

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die vuurvoël en prinses Wasilisa (Russies: Жар-птица и царевна Василиса, Zjar-ptitsa en tsarewna Wasilisa, letterlik Die vuurvoël en tsarewna Wasilisa) is 'n Russiese sprokie wat deur Aleksander Afanasiëf in Russiese Feëverhale versamel is. Dit is een van baie verhale oor die mitiese Slawiese vuurvoël. Dit word geklassifiseer as Aarne-Thompson tipe 531. 'n Letterkundige weergawe is Madame d'Aulnoy se La Belle aux cheveux d'or (Die storie van die mooi Gouelokkies).[1]

Opsomming[wysig | wysig bron]

'n Koninklike jagter kom op 'n veer van die vuurvoël af en hoewel sy perd hom waarsku, tel hy dit op. Die koning gee toe opdrag dat die jagter vir hom die voël bring. Die jagter gaan na sy perd, wat hom aanraai om te vra dat koring oor die velde gestrooi word. Hy doen dit en vang die vuurvoël toe hy dit kom eet.

Hy bring die voël na die koning en dié sê omdat hy dit reggekry het, moet hy prinses Wasilisa vir hom bring sodat hy met haar kan trou. Die perd sê vir hom hy moet kos en drank vir die reis vra, asook 'n tent met 'n goue bopunt. Hulle is daarmee na 'n meer waar die prinses met goue spane in 'n silwer boot roei. Die jagter slaan die tent op en sit die kos uit. Die prinses kom eet, maar toe sy die buitelandse wyn drink, raak sy dronk en gaan slaap. Die jagter dra haar toe weg.

Prinses Wasilisa weier egter om met die koning te trou sonder haar trourok, wat op die bodem van die see lê. Die koning stuur die jagter om dit te gaan haal. By die see kry die perd 'n groot krap en dreig om dit te vermorsel. Die krap vra die perd moet sy lewe spaar en toe kry hy al die krappe bymekaar om die rok te gaan haal.

Weer weier prinses Wasilisa om te trou, dié keer voordat die koning die jagter beveel het om in kookwater te bad. Die jagter gaan na sy perd, wat sy liggaam toor. Hy bad in die kookwater en word aantreklik. Die koning gaan toe in dieselfde water bad, en sterf. Die volk maak toe die jagter hulle koning en hy trou met die prinses.

Ontleding en ander weergawes[wysig | wysig bron]

Die verhaal is geklassifiseer as tipe 531 van die Oos-Slawiese Volksverhaalklassifikasie (Russies: СУС): Met die hulp van 'n perd vind die held 'n goue veer, die goue voël en die prinses; aan die einde van die verhaal moet die held in kokende melk bad en word hy aantreklik, terwyl die koning sterf toe hy deur dieselfde proses gaan.[2] Dit stem ooreen met Aarne-Thompson tipe ATU 531, "The Clever Horse".[3][4]

Die verhaal is in Engels vertaal met die titel The Fire-Bird, the Horse of Power and the Princess Vasillisa, deur Arthur Ransome.[5] Daar is ander weergawes in onder andere Oekraïns,[6] Sloweens[7] en Tsjeggies.[8]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Paul Delarue, The Borzoi Book of French Folk-Tales, p 363, Alfred A. Knopf, Inc., New York 1956
  2. Barag, Lev. "Сравнительный указатель сюжетов. Восточнославянская сказка". Leningrad: НАУКА, 1979. p. 152.
  3. Aarne, Antti; Thompson, Stith. The types of the folktale: a classification and bibliography. Folklore Fellows Communications FFC no. 184. Helsinki: Academia Scientiarum Fennica, 1961. pp. 189–190.
  4. Uther, Hans-Jörg (2004). The Types of International Folktales: A Classification and Bibliography, Based on the System of Antti Aarne and Stith Thompson. Suomalainen Tiedeakatemia, Academia Scientiarum Fennica. p. 310. ISBN 978-951-41-0963-8.
  5. Ransome, Arthur. Old Peter's Russian tales. Londen, New York: Thomas Nelson and sons. 1916. pp. 223-239.
  6. Bain, Robert Nisbet. Cossack fairy tales and folk tales. Londen: G.G. Harrap & Co. 1916. pp. 93-102.
  7. Němcová, Božena. Slovenské pohádky a pověsti. Zemský ústřední spolek jednot učitelských. Vol. 2. Praha: Zemský ústřední spolek jednot učitelských. 1914. pp. 81-93. Dostupné také z: https://kramerius5.nkp.cz/uuid/uuid:6dc21440-5451-11e8-afec-005056827e51
  8. Říha, Václav (1977). Zvířátka a petrovští (in Tsjeggies) (7th uitg.). Prague: Albatros. pp. 168–172.

Skakels[wysig | wysig bron]