Westminster-stelsel

Weens die Westminster-stelsel het al die Volksraadslede van die Progressiewe Party, behalwe Helen Suzman, wat in 1959 uit die Verenigde Party bedank het, hul setel in die verkiesing van 1961 verloor, al het die party se 24 kandidate 8,5 persent van die stemme op hulle verenig. Die Progge voor die verkiesing was: Helen Suzman, Boris Wilson, Ray Swart, Clive van Ryneveld, Owen Townley Williams, Walter Stanford, Harry Lawrence, Zach de Beer, Jan Steytler, John Cope, Colin Eglin, Ron Butcher.

Volgens die Westminster-stelsel word 'n land vir die doeleindes van 'n verkiesing in kiesafdelings verdeel nadat die gemiddelde getal kiesers per kiesafdeling volgens die sensussyfers of die getal geregistreerde kiesers bepaal is.

Die stelsel bevoordeel gewoonlik groot partye, omdat klein partye, veral dié wie se steun wyd verspreid is, dit moeilik vind om verteenwoordigers verkies te kry. Die stelsel, anders as proporsionele verteenwoordiging, lei nie tot 'n regstreekse weerspieëling van die kiesers se wil nie, omdat 'n lid teoreties verkies kan word met so min as 20% plus een stem, in kiesafdelings waar daar 'n vyfhoekige stryd is.

Die stelsel is van 1910 tot 1994 gebruik om lede van die Suid-Afrikaanse Volksraad te verkies. Dit het meegebring dat die Nasionale Party die Verenigde Party in 1948 verslaan het, hoewel eersgenoemde net 401 834 stemme teenoor die V.P. se 524 230 gekry het. Omdat die V.P. se steun mettertyd al hoe meer in die stede saamgetrek was, het die party tussen 1953 en 1974 (sy laaste verkiesing) nie een keer soveel setels gekry soos hy in 'n stelsel met proporsionele verteenwoordiging sou kon kry nie.

Sommige voorstanders van die stelsel beweer dit lei altyd tot 'n duidelike meerderheid, terwyl proporsionele verteenwoordiging aanleiding gee tot splinterpartytjies en 'n onstabiele, soms minderheidsregering. Die argument word veral in Engeland gebruik. Dit hou Volksraadslede ook direk verantwoordbaar aan hul kiesers, pleks van aan hul party en bied onafhanklike kandidate die kans om verkies te word.