Andries de Klerk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Andries de Klerk (1908–1993) was 'n Afrikaanse skrywer en dramaturg. Hy was getroud met die dramaturg Hélène Pienaar-de Klerk.

Lewe en werk[wysig | wysig bron]

Andries Johannes Bester de Klerk is op 2 Julie 1908 op Williston in die Kaapkolonie (sedert 1994 in die Noord-Kaap) gebore. Hy kry sy skoolopleiding aan die Hoërskool Swellendam en die Suid-Afrikaanse Kollegeskool in Kaapstad. Ná matrikulasie tree hy tot die staatsdiens toe en verwerf sy B.A.-graad deur buitemuurse studie. In 1928 word hy aangestel as klerk in die Departement van Lande. Agt jaar later word hy vertaler in die Departement van Verdediging en daarna word hy in ’n soortgelyke betrekking aangestel in die Administrasie van Suidwes-Afrika. In 1942 word hy hoofvertaler in die Kaaplandse Provinsiale Administrasie, daarna ondersekretaris en later Adjunk-sekretaris van die Kaaplandse Administrasie. Op 1 Januarie 1967 word hy aangestel as Provinsiale Sekretaris van die Kaapprovinsie, ’n pos wat hy beklee tot met sy aftrede op 31 Julie 1970. In 1952 is hy een van die hooforganiseerders van die Van Riebeeckfees in Kaapland. Hy is jarelank bestuurslid en ook ondervoorsitter van die Kaapstadse Afrikaanse Toneelvereniging, asook voorsitter van die Operakomitee van die Kaapse Raad vir Uitvoerende Kunste (KRUIK) en lid van die Dramakomitee, nadat hy in Pretoria lid van die Volksteater was. Hy is getroud met Hélène Pienaar-de Klerk, self ’n bekende dramaturg en aktrise. Die egpaar het drie dogters. Hy is in September 1993 na ’n lang siekte in Pretoria oorlede

Skryfwerk[wysig | wysig bron]

Sy eenbedryf “Die verstoteling” verskyn in “Die ring en ander eenbedrywe”. Die vollengte historiese drama “Die ongebore dag”, wat hy in 1950 saam met sy vrou skryf, word met ’n prys bekroon in die Van Riebeeck-herdenkingsdramawedstryd. Dit is ’n gedramatiseerde stuk geskiedenis uit die jaar 1795. Hy skryf ook ’n aantal hoorspele. Benewens hierdie oorspronklike dramatiese werk vertaal hy verskeie dramas vir toneelverenigings soos die Kaapstadse Afrikaanse Toneelvereniging, die Nasionale Toneelorganisasie en ander. Hierdie vertalings sluit in “Die glimlag van ’n vrou”, oorspronklik geskryf deur Aldous Huxley onder die titel “The Gioconda smile”, Valentin Katajef se “Gekkeparadys”, John Dighton se “The happiest days of your life” as “Gelukkige dae” (deur Dalro gepubliseer as “Onnies en ouers”), Horace Hodges en T. Wigney Percyval se “Grumpy” as “Oupa Brompie” en Bernard Shaw se “Arms and the man” as “Minnaar onder die wapen”.

Verder skryf hy speurverhale soos “Alibi vir moord” en “Moord in die Skouburg”, terwyl vervolgverhale en kortverhale in verskeie tydskrifte verskyn. “Die weg na die sterre” is die fiktiewe liefdesverhaal van Deliana Blesius in dagboekvorm uit die tyd van Willem Adriaan van der Stel. Haar vader was die fiskaal Joan Blesius wat die eerste woonhuis op die landgoed Leeuwenhof gebou het. Aansluitend hierby is hy samesteller en skrywer vir die boek oor die Kaapse woning van die Administrateur, Leeuwenhof, onder die titel “Leeuwenhof, die kronieke van ’n Kaapse herehuis”.

As redakteur is hy verantwoordelik vir die tweetalige “Die Administrasie van Kaapland 1910–1960”, waarin die geskiedenis van die provinsiale administrasie van die Kaapprovinsie sedert Uniewording te boek gestel word.

Publikasies[wysig | wysig bron]

Jaar Publikasies
1947 Die ring en ander eenbedrywe (saam met Hélène de Klerk)
1948 Alibi vir moord
1949 Moord in die Skouburg
1952 Die ongebore dag (saam met Hélène de Klerk)
1954 Die weg na die sterre
Leeuwenhof: die kronieke van ’n Kaapse herehuis
Vertaling
1971 Onnies en ouers – John Dighton
Redakteur
1960 Die Administrasie van Kaapland 1910–1960 The Administration of the Cape

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Boeke[wysig | wysig bron]

  • Botha, Danie “Voetligte en applous!” Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2006
  • Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
  • Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg
  • Eerste uitgawe Eerste druk 1983
  • Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
  • Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. “Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde”
  • Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
  • Nienaber, P.J. et al “Perspektief en Profiel” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
  • Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998

Tydskrifte en koerante[wysig | wysig bron]

  • Anoniem “Persoonlik” “Die Burger” 21 Maart 1958

Internet[wysig | wysig bron]