Gaan na inhoud

Artha

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Artha (Sanskrit: अर्थ) is een van die vier doelwitte van ’n mens se lewe in Indiese filosofie.[1] Die woord beteken letterlik "betekenis, sin, doel, essensie", na gelang van die verband.[2]

In Hindoeïsme

[wysig | wysig bron]

Dit is ook ’n breër begrip in die geskrifte van Hindoeïsme. As ’n begrip het dit verskeie betekenisse, wat almal neerkom op "maniere om te lewe", bedrywighede en bronne wat ’n mens in staat stel om in die toestand te wees waarin hy wil wees.[3]

Artha is van toepassing op ’n individu sowel as ’n regering. In verband met ’n individu sluit dit in geld, ’n loopbaan, inkomste, finansiële sekuriteit en ekonomiese sukses. Die regte navolging van artha word in Hindoeïsme beskou as ’n belangrike doel in die lewe.[1][4] Op regeringsvlak sluit artha sosiale, wetlike, ekonomiese en wêreldsake in. Behoorlike arthashastra word beskou as ’n belangrike en noodsaaklike doelwit van ’n regering.[4][5]

In Hindoetradisies word artha verbind met drie ander doelwitte van ’n mens se lewe: dharma (etiek/pligte), kama (begeertes/passies) en moksha (bevryding/vryheid van die siklus van dood en hergeboorte/verlossing). Saam word dié vier doelwitte purusharthas genoem.[6][7]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 James Lochtefeld (2002), The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Rosen Publishing, New York, ISBN 0-8239-2287-1, ble. 55–56
  2. Karl Potter (1998), Encyclopedia of Indian Philosophies, Volume 4, ISBN 81-208-0310-8, Motilal Banarsidass, bl. 610 (noot 17)
  3. John Koller, Puruṣārtha as Human Aims, Philosophy East and West, Vol. 18, No. 4 (Oktober 1968), ble. 315–319
  4. 4,0 4,1 Bruce Sullivan (1997), Historical Dictionary of Hinduism, ISBN 978-0-8108-3327-2, ble. 29–30
  5. Constance Jones and James Ryan (2007), Encyclopedia of Hinduism, ISBN 978-0-8160-5458-9, bl. 45
  6. "Artha" in Encyclopædia Britannica, Chicago, 15de uitg., 1992, Vol. 1, bl. 601.
  7. A. Sharma (1982), The Puruṣārthas: a study in Hindu axiology, Michigan State University, ISBN 978-99936-24-31-8, ble. 9-12.

Skakels

[wysig | wysig bron]