Balder
Balder of Baldr[1] is een van die gode bekend as Ase in die Noorse mitologie. Hy is die seun van Odin en sy vrou, Frigg, en het verskeie broers soos Thor en Váli. Hy is 'n wese van lig, onskuld en volmaaktheid.
In die Poëtiese Edda, wat in die 13de eeu saamgestel is uit vroeëre tradisionele bronne, en die Prosaïese Edda, wat in die 13de eeu geskryf is, word die dood van Balder beskryf as beide 'n groot tragedie vir die Ase en een van die oorsake van Ragnarök.
Balder se dood
[wysig | wysig bron]Balder is veral bekend uit die verhaal van sy dood, wat sou lei tot die vernietiging van die gode in Ragnarök. Volgens die gedig Völuspá sou Balder in die nuwe wêreld herbore word.
Balder het 'n droom oor sy eie dood gehad en sy ma, Frigg, het dieselfde droom gehad. Omdat drome as profeties beskou is, het dit hom so depressief gemaak dat Frigg elke voorwerp op aarde laat belowe het hulle sal Balder nooit seermaak nie. Sy het egter die nietige plant mistel vergeet.[2]
Toe Loki, die bedrieërgod, daarvan hoor, het hy 'n pyl van dié plant gemaak en hom gehaas na die plek waar die gode hulle nuwe tydverdryf beoefen het: om voowerpe na Balder te gooi wat verby hom sou trek sonder om hom seer te maak. Loki het die mistelpyl vir Balder se broer, Hödr, gegee wat sy broer per ongeluk daarmee doodgemaak het. (Volgens sommige weergawes het Loki die blinde Hödr help mik.) Odin het hierna nog 'n seun, Váli, gehad wat binne 'n dag 'n man geword en Hödr doodgemaak het.[3]
As gevolg van sy rol in Balder se dood is Loki op drie klippe vasgebind met die ingewande van sy seun Narfi. Die gif van 'n slang wat naby hom vasgebind is, het elke nou en dan op sy gesig gedrup. Loki se vrou, Sigyn, het die gif in 'n beker opgevang, maar wanneer sy dit probeer leegmaak het, het die gif op Loki se gesig gedrup. Die pyn wat dit meegebring het, het gemaak dat hy ruk en dit het aardbewings veroorsaak. Hy het so vasgebind gebly tot met die begin van Ragnarök.[4]
Ná Ragnarök sou Balder weer opstaan en die aanvoerder van die nuwe wêreld word. Waar Loki as 'n beëindiger beskou kan word (hy sal die einde van die wêreld veroorsaak deurdat dit sal afbrand), kan Balder as 'n beginner beskou word.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Balder" in die WAT. Aanlyn by viva-afrikaans.org (intekening nodig). Besoek op 3 Junie 2022.
- ↑ Colum, Padraic (1920). The Children of Odin. Aladdin Paperbacks. ISBN 0689868855.
- ↑ "Gylfaginning, XLIX". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2007. Besoek op 23 September 2007.
- ↑ Jesse Byock (vert.) (2005). The Prose Edda. Penguin Classics. Penguin Books. ISBN 0-14-044755-5.
Skakels
[wysig | wysig bron]- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Balder.
- Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.