Bias van Priëne
Bias van Priëne (Oudgrieks: Βίας ὁ Πριηνεὺς) leef in die 6de eeu v.C. en behoort saam met Thales, Pittakos en Solon tot die groep bekend as die Sewe Wyses. Byna alle informasie wat bekend is oor Bias kom van Diogenes Laërtius. Uit die oorlewende fragmente wat beskikbaar is kom Bias na vore as 'n rasionele filosoof. Heraclitus het hom hoog aangeslaan.
Lewe
[wysig | wysig bron]Bias is gebore in Priëne en was die seun van Teutamus. Daar word gestel dat hy besonders bekwaam was om as advokaat op te tree. In 'n verwysing hierna het Demodicus van Alerius die volgende van hom gesê – "As jy 'n regter is gee 'n Priëniese uitspraak" en Hipponax sê, "Wees meer magtig in die betoog van sake as Bias van Priëne.
Hy word gereken onder die Sewe Wyses, en word deur Dicaearchus beskou as een van die vier oor wie konsensus heers dat die titel aan hulle toegeken kan word — die ander drie is Thales, Pittacus, and Solon. Satyrus beskou hom as die leier van die Sewe Wyses. Selfs Heraclitus, wie persone soos Hesiod en Pythagoras gekritiseer het, het na Bias verwys as "'n Man van meer deugde as enige ander." Een van die voorbeelde van sy deugde is die legende dat Bias die losprys vir vrouens betaal het wie gevang was. Nadat hy die vrouens opgevoed het asof hulle sy dogters was, het hy hulle stad van oorsprong Messina teruggestuur.
Enkele uitsprake
[wysig | wysig bron]Baie stellings word aan hom toegeskryf deur Diogenes Laertius en andere:
- "Begin stadig, maar hou vol waarmee jy begin het."
- "Die goeie mense laat hulself maklik mislei."
- "Die meeste mense is sleg."
- "'n Wyse mens dra sy besittings in homself rond."
- "Luister baie, maar praat net op die regte oomblik."
- "Moet nie vinnig praat nie, dit wys dwaasheid."
- "Praat van die gode soos hulle is."
- "Neem deur oorreding, nie deur mag nie."