Die verhaal van die dooie prinses en die sewe ridders
Die verhaal van die dooie prinses en die sewe ridders (Russies: «Сказка о мёртвой царевне и о семи богатырях», Skazka o mjortwoi tsarewne i o semi bogatirjach, letterlik: "Die verhaal van die dooie tsarewna en die sewe bogatirs") is 'n gedig van 1833 deur Aleksander Poesjkin oor die sprokie van prins Jelisei se soektog na sy geliefde, die tsarewna (prinses) wat deur haar stiefma uit die huis gegooi is.
Oorsprong[wysig | wysig bron]
Hoewel die storie baie herinner aan Sneeuwitjie, die broers Grimm se sprokie, is dit geskoei rondom nasionale Russiese folklore, nes Poesjkin se ander sprokies in versvorm wat geïnspireer is deur die sprokies wat sy oppasser Arina Rodionowna vir hom vertel het toe hy 'n seun op die dorp Michailofskoje was.[1]
Soortgelyke stories word aangetref in Russiese Feëverhale deur Aleksander Afanasiëf, die Groot Russiese Feëverhale deur Iwan Choedjakof en ander versamelings. Navorsers vind baie simboliek in Poesjkin se weergawe van die sprokie, met wortels in beide Slawiese mitologie en die Christendom.[2]
Opsomming[wysig | wysig bron]
'n Tsaar gaan op reis en laat sy pragtige tsarina agter. Sy wag dae en nagte by die venster vir hom en skenk ná nege maande die lewe aan hulle dogter. Die volgende dag keer haar man terug, en sy sterf op dieselfde dag van geluk en uitputting. Binne 'n jaar trou die tsaar weer – met 'n vrou wat nie net slim en mooi is nie, maar ook arrogant en jaloers. Sy het 'n towerspieël wat met haar praat en vir haar vertel hoe mooi sy is.
Later word die jong tsarewna groot en raak verloof aan prins Jelisei. Die aand voor die troue vra die tsarina haar towerspieël of sy nog die mooiste vrou in die land is, maar die spieël wys na die tsarewna, en dit maak die tsarina woedend. Sy gee die diensmeisie Tsjernafka opdrag om haar stiefdogter na die middel van die woud te neem, vas te bind en vir die wolwe te los. Tsjernafka volg die aanwysings, maar toe hulle diep in die woud is, smeek die tsarewna haar om haar lewe te spaar. Tsjernafka, wat simpatie met die meisie het, maak haar nie vas nie en jok met haar terugkeer vir die tsarina. Die nuus van die vermiste bruid bereik gou die prins en hy gaan op 'n soektog om haar te vind.
Intussen dwaal die tsarewna deur die woud en kom af op 'n hut wat deur 'n hond opgepas word, en hulle raak bevriend. Sy gaan in die hut in en kry niemand daar nie, en dus maak sy dit skoon en gaan slaap. Ná 'n ruk kom sewe bogatirs daar aan vir ete. Hulle groet die meisie, gee haar kos en noem haar hulle suster. Uit die manier waarop sy praat, lei hulle af sy is 'n tsarewna. Die meisie bly by haar nuutgevonde broers en maak hulle huis skoon terwyl hulle in die woud jag of teen vreemde indringers veg.
Ná 'n ruk kom die tsarina met die hulp van haar towerspieël agter die tsarewna lewe nog. Sy gee Tsjernafka opdrag om van haar ontslae te raak, of sy sal sterf. Die diensmeisie trek soos 'n non aan en gaan na die huis van die sewe bogatirs. Die blaffende hond weier om haar in te laat, maar die tsarewna gooi vir die non brood. Op haar beurt gooi die non vir haar 'n appel en verdwyn. Die oomblik toe die tsarewna aan die appel hap, raak sy vergiftig en sterf. Die hond lei die bogatirs na haar, byt woedend die appel en gaan ook dood. So onthul hy die oorsaak van die tragedie. Die bogatirs plaas die meisie in 'n glaskis en neem haar na 'n grot. Op dieselfde dag hoor die tsarina sy is dood.
Intussen ry prins Jelisei deur die hele wêreld en vra almal of hulle sy verlore bruid gesien het. Op die ou end vra hy die son, en dié verwys hom na die maan. Hy vra die maan, en dié verwys hom na die wind. Toe hy die wind vra, vertel die wind vir hom van die grot met die glaskis van sy bruid. Jelisei vind die grot en slaan met al sy krag na die glaskis. Dit breek in stukke en sy bruid word weer lewend. Hulle ry na die paleis, waar die tsarina reeds gehoor het van die wonderbaarlike herlewing van haar stiefdogter. Maar toe sy die tasrewna sien, val sy dood neer van foltering. Net ná haar begrafnis trou die paartjie in 'n spoogerige seremonie.
Poesjkin se eie breë trekke van die storie wat hy wou skryf bestaan ook, maar dit stem nie baie ooreen met die sprokie wat hy eindelik gepubliseer het nie.[3]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Vladimir Propp (2009). Historical Roots of a Fairy Tale. — Moscow: Labirint, 336 pages. ISBN 978-5-87604-034-3
- ↑ Vera Zubareva. The Tale of the Dead Princess...: Evolution of Pushkin as a Prophet article from the Question of Literature magazine № 4, 2014 (in Russies)
- ↑ Pushkin's original notes, № 7 corresponds to Dead Princess outline (in Russies)
Skakels[wysig | wysig bron]
- Pushkin, Alexander (1974). The Tale of the Dead Princess and the Seven Knights (in Engels). Vertaal deur Peter Tempest. Moskou: Raduga Publishers. Besoek op 18 September 2022. (aanlyn beskikbaar by marxists.org)
- The Tale of the Dead Princess and the Seven Mighty Men or Warriors.
- Pushkin's original notes (#7 corresponds to Dead Princess outline. (In Russies)
- Die verhaal van die dooie prinses en die sewe ridders: Russiese teks
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
