Fondsrekeningkunde
Fondsrekeningkunde word tipies toegepas wanneer 'n verskaffer van finansiering sekere beperkinge plaas op die gebruik van die fondse deur die ontvanger daarvan. Ten einde te verseker dat die fondse aangewend word in ooreenstemming met die vereistes van die skenker of die befondser (soms die Wet), word fondsrekeningkunde dikwels gebruik.[1][2] Dit beklemtoon verantwoording eerder as winsgewendheid, en word dus in die algemeen gebruik deur organisasies sonder winsoogmerk (soos universiteite), regeringsinstellings, klubs, ens. Hiervolgens bestaan 'n fonds uit 'n self-balanserende versameling rekeninge en word elke fonds as onbeperk, tydelik beperk of permanent beperk, na gelang van die vereistes, aangedui.
Die term fondsrekeningkunde word soms ook gebruik vir die rekeningkunde wat vir beleggingsportefeuljes, soos aandele, kommoditeite en / of vaste eiendom gehou in 'n beleggingsfonds soos 'n onderlinge fonds of verskansingsfonds, gebruik word.[3][4] Dit is egter nie dieselfde as die fondsrekeningkunde wat vir organisasies sonder winsoogmerk of regeringsinstellings gebruik word nie.
Oorsig
[wysig | wysig bron]Organisasies sonder winsoogmerk en staatsinstellings wat die fondserekeningkunde-stelsel gebruik, se finansiële verslae het hoofsaaklik ten doel om aan die gebruikers daarvan aan te dui hoe die organisasie die fondse wat van die verskaffer daarvan ontvang is, aangewend het, eerder as om aan te dui hoeveel wins gemaak is. Anders as winsgerigte ondernemings, wat 'n enkele stel selfbalanserende rekenings (of grootboek ) gebruik, kan organisasies sonder winsoogmerk meer as een algemene grootboek (of fonds) hê, afhangende van die finansiële verslagdoeningsvereistes van die verskillende fondse.[5] Die Rekenmeester van so 'n organisasie moet in staat wees om verslae te lewer wat die finansiële stand, inkomste en uitgawes vir elk van die individuele fondse uiteensit, asook verslae wat die organisasie se finansiële aktiwiteite in al sy fondse opsom.[6][7]
In fondsrekeningkunde word tussen twee primêre fondsklasse onderskei, naamlik fondse wat 'n onbeperkte gebruik het, d.w.s wat vir enige wettige doeleindes deur die organisasie gebruik kan word en dié wat slegs ooreenkomstig voorskrifte gebruik kan word en dus beperk word in die gebruik daarvan. Voorbeelde van beperkings is wetlike vereistes waar die fondse slegs wetlik vir 'n spesifieke doel gebruik kan word, of 'n beperking wat deur die skenker of verskaffer opgelê word. Hierdie beperkings van die skenker / verskaffer word gewoonlik skriftelik gekommunikeer, byvoorbeeld by wyse van die voorwaardes van 'n ooreenkoms, staatsubsidie, testament of geskenk.[8]
Fondsrekeningkunde stel 'n organisasie dus in staat om sy finansiële bronne te skei tussen dié wat onmiddellik beskikbaar is vir voortgesette bedrywighede en dié wat vir 'n spesifieke doel aangewend moet word. Dit bied ook 'n ouditspoor wat aandui dat alle fondse vir hul beoogde doel aangewend is en dus van beperkings vrygestel is.
Suid-Afrikaanse universiteite wat op staatsondersteuning aangewese is, kan as voorbeeld gebruik word. Die universiteit ontvang 'n subsidie van die staat om vir sy algemene bedryf voorsiening te maak (en wat hy dus kan aanwend om bedryfsuitgawes te finansier), 'n subsidie wat slegs vir navorsingsdoeleindes gebruik mag word, en 'n verdere subsidie wat slegs vir kapitaalbesteding aangewend mag word. Die universiteit moet met gereelde tussenposes oor elkeen van hierdie aktiwiteite aan die staat verslag doen, elk onderhewig aan spesifieke verslagdoeningsvereistes soos dit deur die staat neergelê is. Die universiteit kan ook skenkings van private instansies ontvang, onderhewig aan spesifieke vereistes, byvoorbeeld dat die fondse slegs vir kankernavorsing gebruik mag word. Dan moet daar gereeld aan die skenkers verslag gedoen word oor die aanwending van die fondse. Die universiteit moet dus 'n stelsel hê om oor elk van hierdie aktiwiteite afsonderlik en ooreenkomstig die verslagdoeningsvereistes van die spesifieke aktiwiteit verslag te doen. Dit word gedoen deur afsonderlike fondse op te stel, elk met 'n eie stel rekeninge om die verslagdoening te fasiliteer.
Organisasies sonder winsoogmerk
[wysig | wysig bron]Die fondse van organisasies sonder winsoogmerk word in twee primêre kategorieë verdeel, naamlik onbeperkte en beperkte fondse. Die aantal fondse in elke kategorie kan mettertyd verander en word bepaal deur die beperkings en verslagdoeningsvereistes wat deur die fondsverskaffers gestel word.[9][10]
Onbeperkte fondse is, soos hul naam aandui, onbeperk, en organisasies het dus die reg om dit vir enige wettige doel (natuurlik in ooreenstemming met die organisasie se doelwitte) te gebruik. Daar is gewoonlik net een só 'n fonds nodig, dikwels die Algemene Fonds genoem. Groter organisasies gebruik egter soms verskeie Algemene Fondse om hulle te help met die verantwoording van hulle hulpbronne. Onbeperkte fondse kan die volgende insluit:
- Algemene fonds - dit is die minimum fonds wat benodig word vir bedryfsaktiwiteite en kan meestal na goeddunke van die bestuur van die organisasie gebruik word.
- Aangewese fonds - fondse wat deur die bestuur van die organisasie aan 'n spesifieke doel toegewys is, maar steeds onbeperk is, aangesien dit ook na die goeddunke van die bestuur of die raad van die organisasie aan 'n ander doel toegewys kan word.
- Handelsondse - Sommige orgnisasies sonder winsoogmerk, dikwels sportklubs, dryf ook handel in sekere artikels, meestal wat met hulle hoofbedrywigheid verband hou, om fondse aan te vul. Die winste hiervan word dan gebruik ter ondersteuning van hulle doelwitte.
- Aanlegfonds (grond, gebou en toerusting) - Sommige organisasies hou hul nie-bedryfsbates en verwante laste in 'n aparte fonds.
- Bedryfsfonds - As die organisasie sy nie-bedryfsbates in 'n aanlegfonds verantwoord, word die bedryfsfonds gebruik om die bedryfsbates te verantwoord. Omdat dit ook na goeddunke van die organisasie se bestuur of raad aangewend kan word, is dit ook 'n onbeperkte fonds.[11]
Beperkte fondse kan die volgende insluit:
- Skenkingsfondse - permanent word gebruik om die kapitaalsom wat aan die organisasie geskenk is te verantwoord. Ooreenkomstig 'n ooreenkoms met die skenker van die fondse, word die kapitaalsom gewoonlik in stand gehou, terwyl die rente/opbrengs op die kaptaal vir 'n gespesifiseerde doel aangewend moet word.
- Skenkingsfondse - tydelik is soortgelyk aan permanente skenkingsfondse, behalwe dat die skenking op 'n toekomstige tydstip of na die plaasvind van 'n bepaalde toekomstige gebeurtenis beskikbaar sal wees vir 'n onbeperkte of spesifieke gebruik deur die organisasie.
- Annuïteits- en lewensinkomstefondse is skenkingsfondsefondse waarin die organisasie 'n voordelige belang het, maar nie die enigste begunstigde is nie. Dit kan onder meer liefdadigheidsgeskenke-annuïteite of lewensinkomstefondse insluit.
- Agentskapfondse word gehou om fondse te verantwoord voordat dit volgens die skenker se instruksies uitbetaal word. Die organisasie het min of geen diskresie oor die gebruik van hierdie fondse. Die fondse wat so belê is, verteenwoordig aaanspreeklikhede teenoor 'n derde party.
- Bedryfsbates - beperk is bedryfsbates onderhewig aan beperking voorgeskryf deur skenkers.[11]
Rekeningkundige grondslag en finansiële verslagdoening
[wysig | wysig bron]Net soos winsgewende organisasies, stel organisasies sonder winsoogmerk en die staat ook finansiële state op. Dit word opgestel in ooreenstemming met die verslagdoeningsvereistes in die land waar hulle gevestig is, of as hulle groot genoeg is, kan dit volgens International Financial Reporting Standards Internasionale opgestel word. As die organisasie klein is, kan sy finansiële state op 'n kontantgrondslag opgestel word, maar groter maatskappye gebruik gewoonlik die toevallingsgrondslag vir hulle finansiële state.[12]
Groter organisasies sonder winsoogmerk in Suid-Afrika, soos universiteite, stel hulle finansiële state ooreenkomstig IFRS op. IFRS is 'n rekeningkundige raamwerk wat wyd in die wêreld gebruik word en stel voorskrifte daar waaraan finansiële state moet voldoen.
Die finansiële state van organisasies sonder winsoogmerk en die staat bevat onder meer dieselfde vier standaard state as dié van winsgewende organisasies:
- Inkomstestaat soms ook Staat van inkomste en uitgawes genoem. Hierdie staat lyk soos die inkomstestaat van 'n winsgewende onderneming, maar kan terme soos tekort of surplus (of oorskot) eerder as wins of verlies gebruik. Dit toon die netto resultate, deur elke fonds afsonderlik en in totaal vir die hele organisasie, van die aktiwiteite gedurende die verslagjaar. Die surplus of tekort word getoon as 'n verandering in fondsaldo's,[13] soortgelyk aan 'n toename of afname in die eienaarsbelang of ekwiteit.
- Staat van finansiële posisie of balansstaat. Net soos met die balansstaat van 'n winsgewende onderneming, word in hierdie staat die waarde van bates en laste wat die organisasie aan die einde van die verslagtydperk verskuldig is, sowel as die saldo's van al die fondse, getoon. Die fondse staan in die plek van die eienaarsbelang of ekwiteit by winsgewende ondernemings.[14]
- Staat van veranderings in ekwiteit - net soos vir winsgewende organisasies, maar dit wys die verandering in die fondssaldo's van die organisasie gedurende die jaar.
- Kontantvloei-state dui die bronne van kontantinkomste vir die jaar aan, en hoe die kontant gedurende die jaar bestee is.[15]
Sien ook
[wysig | wysig bron]- Bates
- Laste
- Ekwiteit
- Inkomste
- Inkomstestaat
- Balansstaat
- Organisasie sonder winsoogmerk.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- John R. Throop (1 Julie 2006). "Fund Accounting—Making sense of church finances". Christianity Today. Besoek op 15 Maart 2010.
- Tim Riley (28 April 2014). The Accountancy Model Geargiveer 6 November 2016 op Wayback Machine Kyk hoofstukke 15–19 (p.191–222) vir 'n verwysing na joernaalinskrywings wat nuttig is vir die verantwoording vir staats- en plaaslike regeringsfondse. Die 'Funds characteristics Tree"' op p. 191 illustreer die verhouding tussen fondse.
- International Financial Reporting Standards
- Suid-Afrikaanse Instituut van Geoktrooieerde Rekenmeesters
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Blackbaud (Oktober 2011). Financial Management of Not-for-Profit Organisations(https:://www.blackbaud.co.uk/files/resources/downloads/WhitePaper_FinancialManagementForNPO.pdf Geargiveer 30 Oktober 2016 op Wayback Machine) (PDF). Besoek op 2016-10-29
- ↑ Leon E. Hay (1980). Accounting for Governmental and Nonprofit Entities, Sesde uitgawe, bladsy 5. Richard D. Irwin, Inc., Homewood, IL. ISBN 0-256-02329-8
- ↑ IFRS for Investment Funds (http://www.iasplus.com/usa/0812investmentfunds.pdf) Deloitte Development LLC (2008). Kyk "Challenges and Opportunities for Investment Funds" op p.3. Besoek op 2010-05-17
- ↑ Hedge Funds Accounting. Geargiveer 13 Junie 2018 op Wayback Machine Green Trader Funds. Besoek op 2010-05-17
- ↑ "Profit versus Non-Profit Organizations"(https://web.archive.org/web/20101214032217/http://www.controller.ucsb.edu/ResourcesandPresentations/pdf/deskmanual/fund_accopunting. pdf) (PDF). UCSB Campus Information and Procedure Manual: Fund Accounting. University of California, Santa Barbara. 2004. p.IX. Geargiveer van die oorspronklike (http://www.controller.uscb.edu/ResourcesandPresentations/pdf/deskmanual/fund_accounting.pdf[dooie skakel]) (PDF) op 2010-12-14. Besoek op 2011-03-28.
- ↑ Hay, p.4-5,9
- ↑ Jonas Elmerraji (1 Junie 2007). "Investopedia: Cracking the Nonprofit Accounting Code". Forbes.com. Besoek op 19 Maart 2010.
- ↑ ACCA (Oktober 2015) Companion Guide for Not-for-profits to the International Financial Reporting Standard for Small and Medium -sized Entities (IFRS for SMEs) http://www.accaglobal.com/content/dam/ACCA_Global/Technical/smb/companion-guide-fornot-for-profits.pdf[dooie skakel]) (PDF). Besoek op 2016-10-29
- ↑ "FASB's New Standard Aims to Improve Not-for-Profit Financial Reporting". AICPA.org. AICPA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 November 2019. Besoek op 9 Maart 2018.
{{cite web}}
: Cite has empty unknown parameter:|dead-url=
(hulp) - ↑ Kyk www.uj.ac.za/home/about us/management leadership group/publications/annual reports/2018full annual report p. 440 vir 'n voorbeeld van fondse by die Universiteit van Johannesburg. Besoek op 15 Julie 2020
- ↑ 11,0 11,1 Hay, p. 609-610
- ↑ Hay, p. 622
- ↑ Hay, p. 622, 642
- ↑ Hay, p. 648-649
- ↑ Consolidated Financial Statements, p. 5 The American National Red Cross, Junie 30, 2010. Besoek op 2011-03-21.