Gert Jordaan

Gert Jordaan (1857–1935) was ’n vroeë Afrikaanse skrywer.

Lewe en werk[wysig | wysig bron]

Gert Jakobus Jordaan is in 1857 gebore. Hy het saam met sy gesin op Cradock gewoon en was huisvriende van dr. D.F. Malan. Sy dogter is later getroud met dr. F.E. Geldenhuys, eerste redakteur van die Landbouweekblad en latere ambassadeur na Nederland. Gert Jordaan is in 1935 oorlede.

Skryfwerk[wysig | wysig bron]

Gert skryf as gewone boer ’n sedeprekie oor ’n aktuele kwessie aan sy landgenote. “Die muurkassie” word simbool van die sedeles wat hy vir die Afrikaner het. Oom Andries word deur konserwatiewe navolging van sy beginsels ryk en die Bybel word gereeld uit die muurkassie gehaal. Klein Andries trou met die sosiale Engelse vrou, Florence McWire. Hy word meegesleur deur die wêreldse sug na plesier en dit duur nie lank nie of die muurkassie word die bewaarplek vir kaarte en brandewyn. Die resultaat is armoede en na ’n oorsig van die armblanke-kwessie vermaan die skrywer sy lesers om die grond wat hulle van hulle voorvaders geërf het te bewaar en nie in vreemde hande te laat kom nie.

Hy is ook die skrywer van “Hoe zij stierven”, in Afrikaans verwerk as “So het hulle gesterf”, wat die laaste ure van Kaapse rebelle tydens die Anglo-Boereoorlog verhaal, voordat hulle gefusilleer is. In ’n tweede druk van 1917 word ’n relaas oor die dood van Jopie Fourie tydens die Rebellie van 1914 bygevoeg. Die boek word deur generaal Louis Botha tydens die Eerste Wêreldoorlog verbied.^[1]

Publikasies[wysig | wysig bron]

Jaar	Publikasies
1904	Hoe zij stierven
1919	Die muurkassie
1940	So het hulle gesterf

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Boeke[wysig | wysig bron]

Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1” Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984
Schoonees, P.C. “Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging” J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch-Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad 1939 (derde druk)

Tydskrifte en koerante[wysig | wysig bron]

Joubert, P.A. “‘Kinders’ uit een straat” “Die Burger” 26 Julie 1990
Van Bart, Martiens “Drie eeue van sensuur” “Die Burger” 25 November 2011

Internet[wysig | wysig bron]

Ander verwysings[wysig | wysig bron]

↑ Martiens van Bart se artikel, “Drie eeue van sensuur”, in Die Burger van 25 November 2011^{[dooie skakel]}

[1] Martiens van Bart se artikel, “Drie eeue van sensuur”, in Die Burger van 25 November 2011^{[dooie skakel]}

[1]