Gazaland
Gazaland is ‘n historiese naam vir ‘n gebied in die suidooste van die huidige Zimbabwe.
Hierdie streek is deel van Masjonaland, grens aan Mosambiek en die vernaamste dorpe daarin is Chimanimani (voorheen as Melsetter bekend) en Chipinge. Dit kry ‘n goeie reënval en is uiters geskik vir landbou en veeteelt.
Volgens oorlewering was daar reeds baie vroeg in die 16de eeu Portugese verkenners in die area. Cecil John Rhodes en Leander Starr Jameson het in 1888 besluit om hierdie oostelike grensgebied te koloniseer, die Sjangaans te onteien en sodoende ‘n moontlike Portugese uitbreiding weswaarts voor te spring.
Verskeie trekgeselskappe, waarvan die Martin-trek en die Moodie-trek die bekendstes is, het hulle daar gaan vestig. In totaal was hulle ‘n 400 mense en oorwegend Afrikaanssprekend. Die dorpe Melsetter en Chipinga is deur hulle aangelê. Hierdie setlaars moes in die afgeleë streek baie teenspoed en ontbering verduur. Mens en dier is geteister deur die koors, malaria, perdesiekte en runderpes. Verskeie trekkers het daarom die gebied later weer verlaat. Die agterblywers het ‘n goed gevestige landbougebied ontwikkel.
Die leier van die Moodie-trek was Thomas (“Groot Tom”) Moodie (*Grootvadersbosch, Swellendam, 29 November 1839 - †Melsetter, 30 April 1894). Hy is bygestaan deur sy broer se seun George Benjamin Dunbar Moodie (*Natal, 1861 - †Melsetter, 1897). In Chimanimani was ‘n Trek-monument om hierdie vroeë setlaars te herdenk. Dit is in die vroeë 1980’s vernietig.
Lees ook[wysig | wysig bron]
Bronnelys[wysig | wysig bron]
- Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Gazaland". Encyclopædia Britannica. Vol. 11 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 544–545.
- Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 5. Kaapstad: Nasou, 1972. ISBN 0-625-00321-7