Gebruiker:Suidpunt/Bac à sable2
49°30′26″N 1°27′19″W / 49.50722°N 1.45528°WKoördinate: 49°30′26″N 1°27′19″W / 49.50722°N 1.45528°W
Die antieke warmbaddens van Alauna maak deel uit van die Gallo-Romeinse badplase wat geleë is in die Franse munisipaliteit, Valognes, in die noorde van die département Manche.
Ten noorde van die ou vicus Alauna, omring deur weideland en verder versnipper in 'n Normandiese laslappieland van heggies (bocage), tref mens hierdie oorblyfsels van die warmbaddens naby 'n ou pad aan wat alte danig op 'n cardo maximus lyk. Die oorspronklike gebou word waarskynlik teen die tweede helfte van die eerste eeu gebou en in gebruik geneem, maar staan twee eeue later dolleeg. Van die steenwerk word nog tot in die moderne tyd weggedra om elders aangewend te word, maar op sy beurt word die badplaas teen die einde van die Middeleeue gedeeltelik deur nuwe geboue ingeneem. Die simmetriese boukuns van die badoord, asook die identiese kamers wat alkant selfkant lyk, herinner nogal aan die simmetriese uitleg van keiser Nero se baddens; as mens nou die beskeie grootte sou miskyk (1 225 m²).
Op 'n hoogte van tientalle meter bo seespieël het die oorblyfsels vanaf die oudheid eenvoudig maar waggehou oor die tyd, want pas teen die einde van die 17de eeu word die plek eers formeel uitgeken as die ruïne van 'n ou antieke bad. Die plattegrond kon heeltemal weer opgetrek word nadat volledige opgrawings gedoen is in die jare 1990, voordat die terrein tot argeologiese tuin ingerig is. Maar soos die jare aanstap, word nog moontlike bygeboue in die onmiddellike omgewing blootgelê.
Sedert 1862 geniet die antieke baddens van Alauna beskerming as historiese monument.
Ligging en argeologiese konteks[wysig | wysig bron]
Die ou badoord in die hedendaagse landskap[wysig | wysig bron]
Die ligging van die destydse Alauna is 1,6 km suidoos van die huidige groot dorp Alleaume geleë (in die Valognes-munisipaliteit, in die département Manche), aan die noordwestelike rand van 'n plato, tussen twee parallelle en noordwes-suidoos-vloeiende talweë wat dit in die ooste en die weste inperk. Die kompleks is aan die oostelike straateinde geleë van die Rue du Balnéaire (letterlik: "badplaasstraat"), buitekant die digste beboude gebied van Alleaume, en ten suidooste van hierdie dorpsgebied. Dit staan op die flank van die linkeroewer van die Merderetvallei. Die stad Vallognes en Alleaume is weer anderkant die ander rivieroewer gevestig.
Die insinking waardeur die Merderet vloei, is gedeeltelik opgevul tydens die Hettangium (Vroeë Jura), te danke aan die mariene transgressie wat die westelike rand van die Paryse bekken binnegedring het. Die boumateriaal (van sowel die baddens as ander geboue van Alauna) is van plaaslike oorsprong, naamlik rooi klei, sand en kieselstene uit die Rhaetium (Laat Trias) op die plato, asook Jura-kalksteen teen die hellings.
Die warmbaddens in Alauna self[wysig | wysig bron]
Die warmbaddens is naby die noordwestelike grens van die antieke nedersetting Alauna. Terwyl 'n groot gedeelte van die Alauna-terrein op 'n hoogte van meer as 50 m bo seespieël geleë is, wat selfs rondom die antieke teater tot 60 m oploop, loop die res van die terrein al langs die hellings die vallei af wat na die Merderetrivier lei, soms met 'n oploop van tot 10%. Die warmbaddens is byna aan die voet van die plato gevestig; dit is op 'n hoogte van 38 m dus die laagtepunt van die antieke stadjie. Dit wil voorkom of die hoofpad wat suid na noord deur Alauna loop (cardo maximus) na die warmbaddens as die (eind)bestemming lei, en daarna noordwaarts swenk na die skiereiland Cotentin, tot aan Fermanville en/of Cherbourg.
Die ou stad se monumentale uitstraling is gesetel in hierdie baddens, asook die bouwerk van die skouburge in die ooste, waarvoor dit so bekend is, en die bewys hiervoor word trouens ook teruggevind en onderskraag deur die opgrawings; maar dat daar 'n forum in die hartjie van die ou stad gestaan het, en heelwat tempels opgerig is, is 'n voldwonge feit. Die inwoners het meestal rondom die sentrum van die nedersetting saamgedrom, en daarom was dit ook die digsbevolkte deel, terwyl die ambagte duidelik weer op die randgebied beoefen is. Soos die kennis oor Alauna verder vermeerder en ontwikkel het, word die aantal inwoners vandag hoër geskat, en die stad dus groter in omvang beskou, as wat aanvanklik vermoed is - die stad kon bevolk gewees het met tussen 3 000 tot 4 000 inwoners. Met hierdie nuwe bevinding word die gebruik van slegs één enkele bad (boonop van beskeie grootte!) ten noorde van die stad onder sulke omstandighede skerp bevraagteken. Daar word tans eerder aan die hand gedoen dat daar 'n meer sentrale kompleks in die noordoostelike hoek van die cardo maximus en decumanus maximus gestaan het wat die inwoners sou kon gebruik het; en stawende getuienis word gesoek in die opgrawings van 1695 en 1981. Hierdie opgrawings lewer tubuli [d.i. holteëls/verwarmingsbuise langs die muur op waarmee warm lug uit die oond van die hypocaustum opstyg] en 'n deel van die vloer bedek met waterdigte teëlskerfdagha (testae), wat duidelik tuishoort in 'n antieke badhuis, of dit nou 'n private of openbare een was.