Geronde geslote voorklinker
Voor | Naby-voor | Sentraal | Naby-agter | Agter | |
Geslote | |||||
Naby-geslote | |||||
Geslote-mid | |||||
Mid | |||||
Oop-mid | |||||
Naby-oop | |||||
Oop |
die een na regs 'n geronde klinker.
IFA – getal | 309 |
IFA – text | y |
Entiteit | y |
X-SAMPA | y
|
Kirshenbaum | y
|
Die Geronde geslote voorklinker is 'n soort klinkerklank wat in sommige gesproke tale gebruik word. Die simbool in die Internasionale Fonetiese Alfabet wat die klank voorstel is y, en die ekwivalente X-SAMPA simbool is y.
In meeste tale is die klinker endolabiaal (saamgepers). In 'n paar gevalle is dit egter eksolabiaal (met saamgepersde lippe).
Endolabial (saamgepers)
[wysig | wysig bron]Eienskappe
[wysig | wysig bron]- Die klinkerhoogte is geslote, wat beteken dat die tong so na as moontlik aan die verhemelte geposisioneer sonder om 'n versperring te veroorsaak wat dit as 'n konsonant sou veroorsaak dat dit as 'n konsonant geklassifiseer sou word.
- Die klinkerposisie is voor, wat beteken dat die tong so ver vorentoe as moontlik in die mond geposisioneer word sonder om 'n versperring te veroorsaak wat dit as 'n konsonant sou veroorsaak dat dit as 'n konsonant geklassifiseer sou word.
- Die ronding is endolabiaal, wat beteken dat die lippe gerond maar saam gepers is, sodat die binneste oppervlaktes nie ontbloot word nie.
Voorkoms
[wysig | wysig bron]Taal | Woord | IFA | Betekenis | Notas | |
---|---|---|---|---|---|
Nederlands[1] | fuut | [fyˑt] | 'grebe' | Sien Nederlands | |
Engels | Skots | food | [fyd] | 'food' | Sommige dialekte. Kom ooreen met /u/ of /ʉ/ in ander dialekte. Sien Engels en Skots |
Frans[2] | chute | [ʃyt] | 'fall' | Sien Frans | |
Duits | Blüte | [ˈblyːtə] | 'blossom' | Sien Duits |
Eksolabiaal (saamgepers)
[wysig | wysig bron]Meeste tale met geronde voor en agter klinkers gebruik verskillende labialisasie, eksolabiale of saamgepersde agterklinkers en endolabiale of verkorte voorklinkers. 'n Paar tale, soos die Skandinawiese tale (Sweeds, Deens en Noors), het voorklinkers met die tipiese eksolabiale ronding agterklinkervorm of. Een van dié, Sweds, onderskei selfs die twee tipes ronding in voorklinkers. (Sien Naby-geslote naby-voor geronde klinker, met Sweedse voorbeelde van beide tipes ronding.)
Aangesien daar geen diakritiese tekens in die IFA is om endo- en ekso-labiale ronding te onderskei nie, word ou diakritiese teken, [ ̫], vir labialisasie hier as 'n ad hoc simbool gebruik vir die eksolabiale geval.
Eienskappe
[wysig | wysig bron]- Die klinkerhoogte is naby-geslote, wat beteken dat die tong nie heeltemal so geslote is as in die geslote vokaal nie.
- Die klinkerposisie is naby-voor, wat beteken die tong se posisie is amper so ver voor as in die geval van die voorklinker.
- Die ronding is eksolabiaal, wat beteken dat die lippe pursed en protrude, met die binnekantste oppervlak wat blootgestel is.
Voorkoms
[wysig | wysig bron]Taal | Woord | IFA | Betekenis | Notas | |
---|---|---|---|---|---|
Noors | syd | [sy̫ːd] | 'suid' | Sien Noors | |
Sweeds | yla | [y̫ː(ɥ)la] | 'howl' | Sien Sweeds |
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Gussenhoven (1992:47)
- ↑ Fougeron & Smith (1993:73)