Gaan na inhoud

Geronde geslote voorklinker

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Klinkers
Sien ook: IFA, Konsonante
  Voor Naby-voor Sentraal Naby-agter Agter
Geslote
i · y
ɨ · ʉ
ɯ · u
ɪ · ʏ
ɪ̈ · ʊ̈
e · ø
ɘ · ɵ
ɤ · o
ɛ · œ
ɜ · ɞ
ʌ · ɔ
a · ɶ
ɑ · ɒ
  Naby-geslote
Geslote-mid
Mid
Oop-mid
Naby-oop
Oop
Waar simbole in pare voorkom verteenwoordig
die een na regs 'n geronde klinker.
IFA – getal 309
IFA – text y
Entiteit y
X-SAMPA y
Kirshenbaum y

Die Geronde geslote voorklinker is 'n soort klinkerklank wat in sommige gesproke tale gebruik word. Die simbool in die Internasionale Fonetiese Alfabet wat die klank voorstel is y, en die ekwivalente X-SAMPA simbool is y.

In meeste tale is die klinker endolabiaal (saamgepers). In 'n paar gevalle is dit egter eksolabiaal (met saamgepersde lippe).

Endolabial (saamgepers)

[wysig | wysig bron]

Eienskappe

[wysig | wysig bron]
  • Die klinkerhoogte is geslote, wat beteken dat die tong so na as moontlik aan die verhemelte geposisioneer sonder om 'n versperring te veroorsaak wat dit as 'n konsonant sou veroorsaak dat dit as 'n konsonant geklassifiseer sou word.
  • Die klinkerposisie is voor, wat beteken dat die tong so ver vorentoe as moontlik in die mond geposisioneer word sonder om 'n versperring te veroorsaak wat dit as 'n konsonant sou veroorsaak dat dit as 'n konsonant geklassifiseer sou word.
  • Die ronding is endolabiaal, wat beteken dat die lippe gerond maar saam gepers is, sodat die binneste oppervlaktes nie ontbloot word nie.

Voorkoms

[wysig | wysig bron]
Taal Woord IFA Betekenis Notas
Nederlands[1] fuut [fyˑt] 'grebe' Sien Nederlands
Engels Skots food [fyd] 'food' Sommige dialekte. Kom ooreen met /u/ of /ʉ/ in ander dialekte. Sien Engels en Skots
Frans[2] chute [ʃyt] 'fall' Sien Frans
Duits Blüte [ˈblyːtə] 'blossom' Sien Duits

Eksolabiaal (saamgepers)

[wysig | wysig bron]

Meeste tale met geronde voor en agter klinkers gebruik verskillende labialisasie, eksolabiale of saamgepersde agterklinkers en endolabiale of verkorte voorklinkers. 'n Paar tale, soos die Skandinawiese tale (Sweeds, Deens en Noors), het voorklinkers met die tipiese eksolabiale ronding agterklinkervorm of. Een van dié, Sweds, onderskei selfs die twee tipes ronding in voorklinkers. (Sien Naby-geslote naby-voor geronde klinker, met Sweedse voorbeelde van beide tipes ronding.)

Aangesien daar geen diakritiese tekens in die IFA is om endo- en ekso-labiale ronding te onderskei nie, word ou diakritiese teken, [  ̫], vir labialisasie hier as 'n ad hoc simbool gebruik vir die eksolabiale geval.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]

Voorkoms

[wysig | wysig bron]
Taal Woord IFA Betekenis Notas
Noors syd [sy̫ːd] 'suid' Sien Noors
Sweeds yla [y̫ː(ɥ)la] 'howl' Sien Sweeds

Verwysings

[wysig | wysig bron]