Gaan na inhoud

Gesinsekonomie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Gesinsekonomie gebruik basiese ekonomiese begrippe soos produksie, verdeling van arbeid, verspreiding en besluitneming om 'n gesin te bestudeer. Deur ekonomiese ontleding te gebruik, probeer dit uitkomste uniek aan die gesin verduidelik – soos troue, die besluit om kinders te hê, vrugbaarheid, veelwywery en die betaling vir 'n bruidskat.

Hoewel die gesin ná Adam Smith erken word as grondliggend, het dit voor die 1960's min sistematiese behandeling in die ekonomie gekry. Belangrike uitsonderings is Thomas Robert Malthus se model van bevolkingsgroei[1] en Friedrich Engels se baanbrekerswerk oor die struktuur van die gesin, met laasgenoemde wat dikwels genoem word deur Marxistiese en feministiese ekonome. Sedert die 1960's het gesinsekonomie binne die hoofstroomekonomie ontwikkel, wat aangedryf is deur die "nuwe tuisekonomie" wat begin is deur Gary Becker, Jacob Mincer en hul studente.[2] Die standaardtemas is onder meer:

  • Vrugbaarheid en die vraag na kinders in ontwikkelde en ontwikkelende lande.[3]
  • Kinders se gesondheid en sterftesyfer.[4]
  • Die onderlinge verband en kompromis tussen 'kwantiteit' en 'kwaliteit' van kinders deur die belegging van tyd en ander hulpbronne van ouers.[5][6][7]
  • Altruïsme in die gesin.[8]
  • Geslagverdeling van arbeid, onderhandelinge binne die huishouding en die huishoudingproduksiefunksie.[9]
  • Die keuse van lewensmaat,[10] soekkoste, die huwelik, egskeiding en gebrekkige inligting.[11]
  • Gesinsorganisasie, agtergrond en geleenthede vir kinders.[12]
  • Die kans vir opgang en ongelykheid tussen die geslagte,[13] insluitend die erflatingmotief.[14]
  • Menslike kapitaal, bestaansbeveiliging en die opgang en ondergang van gesinne.[15]
  • Die makroekonomie van die gesin.[16][17]

Etlike opnames, verhandelings en handboeke is beskikbaar oor die onderwerp.[18][19][20]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die vroeë ekonome het grootliks belang gestel in hoeveel individue tot sosiale produksie bydra, wat beteken het hoeveel arbeid hulle aan die arbeidsmag verskaf. Produksie binne die huishouding was nie 'n onderwerp wat sistematiese behandeling deur die vroeë ekonome gekry het nie.

In The Wealth of Nations verwys Adam Smith na die belangrikheid van die gesin in sy hoofstuk oor lone. Smith skryf: " 'n Man moet altyd van sy werk leef, en sy lone moet minstens genoeg wees om hom te onderhou. Dit moet selfs in die meeste gevalle effens meer wees; andersins sal dit vir hom onmoontlik wees om 'n gesin groot te maak, en die geslag van sulke werkers kan nie langer as die eerste generasie hou nie."[21] Gevolglik moet die loon wat die werker ontvang genoeg wees om die gesin te onderhou ten einde die intergenerasiereproduksie van die werkersklas te verseker. Malthus het hierby aangesluit met sy teorie oor bevolkingsgroei, waar hy redeneer dat wanneer lone hoog is, arbeidergesinne geneig is om meer kinders te hê, wat 'n styging in die bevolking en 'n vermindering van lone veroorsaak.

Die reproduksie van die arbeidsmag, naamlik die manier waarop werkers kinders grootmaak om hulle te vervang, is 'n belangrike kwessie in die Marxistiese teorie. In Kapitaal, Volume I, redeneer Marx dat die hoeveelheid arbeidstyd wat nodig is vir die reproduksie van werkers, gelyk is aan die waarde van die inkomste wat hulle nodig het om 'n gesin te onderhou wat 'n kind sal grootmaak om die werker te vervang. Dié hoeveelheid word "nodige arbeidstyd" genoem. Hy noem "oorskot-arbeidstyd" die arbeidstyd wat werkers bestee benewens nodige tyd. Dit beteken dat vir Marx is die loon wat werkers benodig om hul gesinne te onderhou een van die basiese faktore wat die ekonomie reguleer. Die nodige arbeidstyd vir Marx is die markarbeid wat 'n werker nodig het om 'n inkomste te verdien sodat sy gesin kan oorleef. Daar word 'n verband getref tussen Marx se idees en werkers se aandrang daarop dat hul lone genoeg is sodat hul vroue en kinders nie markwerk hoef te doen nie[22]

Friedrich Engels skryf oor hoe die ekonomiese struktuur van die gesin gevorm word deur die struktuur van die klasgemeenskap. Volgens Engels is die monogame gesin, wat bestaan uit een man, een vrou en kinders, iets wat deur die klasstelsel geskep is. Net so is owerspel en prostitusie instellings wat gepaardgaan met die monogame gesinstelsel.[23] Voor-kapitalistiese vorme van die huwelik wat Engels bespreek [24] is groephuwelike en paarhuwelike. "Met die belangrikheid wat private eiendom oor gemeenskaplike eiendom gekry het en die belangstelling in bemaking, het die pa se regte en monogamie die oorhand gekry."[25] Hy het verwag dat monogamie sou verdwyn met die ondergang van kapitalisme. Hy skryf dat binne die gesin is mans soos kapitaliste en vroue is soos die proletariaat (werkersklas) en dat volle vryheid vir vroue net moontlik is as vroue "teruggebring word na die openbare bedryf", wat hy verwag het onder sosialisme sou gebeur het.

In die 1920's en 30's het ekonome soos Eric Lindahl, Einar Dahlgren, Karin Kock en Simon Kuznets geredeneer dat produksie binne die huishouding 'n belangrike deel is van die nasionale produksie en as dit nie ingesluit word nie, kan die BBP nie 'n volledige aanduider van die nasionale produksievlak wees nie. In dieselfde tydperk het Hazel Kyrk, Margaret Reid en Elizabeth Hoyt probeer om 'n nuwe veld genaamd verbruiksekonomie te ontwikkel waar hulle probeer het om die verbruik- en produksierolle in die huishouding binne die veld van die ekonomie te bring.

Die Nuwe Tuisekonomie wat in die 1960's ontwikkel is, is steeds een van die hoofbenaderings in die veld van gesinsekonomie in die 21ste eeu. Die huishoudingproduksiefunksie is bekend gestel deur Gary Becker in sy artikel " 'n Teorie oor die toewysing van tyd" en word gebruik in die ontleding van baie huishoudelike besluite. Theodore W. Schultz het aspekte van die gesin weergegee wat belangrik is vir die hele ekonomie en wat benadruk is deur Becker en Mincer, die grondleggers van die Nuwe Tuisekonomie: die produksie van menslike kapitaal in die vorm van belegging in kinders, die onderhoud van volwassenes se menslike kapitaal, die manier waarop gesinslede hulle tyd tussen mark- en huishoudelike werk verdeel, en verbruiksbesluite in die gesin.[26]

Huwelike as maatskappye

[wysig | wysig bron]

Die idee dat huwelike soos maatskappye is, kom voor in die werke van die Nuwe Tuisekonome, Marxiste en feministe. Party Marxiste en feministe beskou die huwelik van mans en vroue as ooreenkomstig aan die indiensnemingverhouding in 'n kapitalistiese samelewing. 'n Werker wat nie enige middele vir produksie besit nie, is soos 'n vrou wat nie 'n inkomste verdien sonder 'n man nie, dus is die man in 'n gesin soos die kapitalis van 'n maatskappy.[27] 'n Werkverskaffingverhouding tussen gades vorm ook die grondslag van sekere ontledings in die tradisie van die Nuwe Tuisekonomie. Byvoorbeeld, Shoshana Grossbard sê sowel mans as vroue kan moontlik mekaar vir werk betaal in die huishoudingproduksie. Tot die mate waartoe mans hul vroue se huishoudingwerk gebruik en hulle 'n "kamma-loon" betaal,[28] kan dit beskou word dat vroue deur hul mans uitgebuit word, soos Marxis-feminis-ekonome beweer.

Die wetlike eienaarskap van die huishouding is 'n kwessie wat verband hou met die ontleding van huwelike as maatskappye. Robert Ellickson redeneer dat die eienaars van die huishouding se kapitaal meer invloed moet hê op die besluitneming in die huishouding as diegene wat in die huishouding se produksie werk.[29] In teenstelling daarmee stel Grossbard voor dat diegene wat die huishouding se produksie doen, meer beheer oor die besluite moet hê as die eienaars van die huishouding se kapitaal.[30]

Die vraag van hoe vir werk in die huislike produksie deur een gade vergoed word deur die ander gade wat voordeel trek uit die werk, dui daarop dat voorwaardes van handel vasgestel moet word in 'n situasie van spesialisering en die verdeling van arbeid. Gary Becker het die verdeling van arbeid in die huishouding ontleed ten opsigte van vergelykende voordeel in huishoudelike produksie en mans in produksie buite die huis.[31] Dit het daartoe gelei dat feminisekonome geneig is om Becker se ontleding van die huwelik te verwerp.[32]

Die verdeling van arbeid in die gesin

[wysig | wysig bron]

Gesinslede verdeel hul tyd tussen werk in die huishouding en markwerk. Die gesin as 'n eenheid kan besluit oor watter lid van die gesin watter taak moet doen. Huishoudingwerk kan ingedeel word ten opsigte van of die hele gesin bevoordeel word of net sommige lede van die huishouding. Sommige noem huishoudingaktiwiteite dit wat die hele gesin bevoordeel en versorgingaktiwiteite dit wat spesifiek vir 'n ander lid van die huishouding gedoen word wat dit nie self kan doen nie. Twee basiese vorme van versorgingaktiwiteite is kindersorg en bejaardesorg.[33] Huishoudingwerk wat die gade meer bevoordeel as die individu kan kosmaak en wasgoed insluit, asook die versorging van die gade wat in staat is om dit self te doen.[34]

Becker gaan van die veronderstelling uit dat vroue 'n relatiewe voordeel in tuiswerk het, wat beteken hulle kan meer in die huishouding produseer, terwyl mans 'n relatiewe voordeel in markwerk het, wat beteken hulle kan meer geld verdien in vergelyking met vroue. Volgens dié uitgangspunt, as vroue spesialiseer in huishoudingproduksie en mans in markproduksie, en hulle deel wat hulle produseer, word sowel mans as vroue se nuttigheid ten volle gebruik.[35]

Volkome spesialisasie het ook gevare en nadele: Die behoefte aan huishoudingwerk kan afneem, veral wanneer kinders groot is, en vroue wat ten volle gespesialiseer het in huishoudelike werk kan dalk nie 'n ordentlike loon verdien wanneer hulle die mark betree nie; wanneer albei gades ervaring in tuiswerk het, kan hulle meer onafhanklik wees in die geval van 'n egskeiding of die dood van 'n gade.

Die deelname van vroue in die arbeidsmark, wat daarop dui dat vroue nie die tradisionele verdeling van arbeid volg nie, het in die 19de en 20ste eeu dramaties toegeneem. Jeremy Greenwood, Ananth Seshadri en Mehmet Yorukoglu skryf dit toe aan die bekendstelling van tydbesparende toestelle in die huis.[36][37]

Besluitneming in die gesin

[wysig | wysig bron]

Ekonome het verskillende modelle van besluitneming wat die toekenning van werk binne huishoudings betref. Sommige gaan van die veronderstelling uit dat daar net een besluitnemer in die huishouding is.[38] As die hoof van die huishouding altruïsties (onbaatsugtig) is, sal hy 'n mate van bevrediging kry as hy besluite neem wat die voordeel van ander lede van die gesin in ag neem. Deur dit te doen sal hy die gewilligheid van die ander lede van die gesin om meer tot die gesin by te dra vermeerder.

Die onderhandelingsmodelle fokus op hoe die besluitneming in die huishouding moontlik kan verloop as botsings binne die gesin in ag geneem word. Hierdie modelle veronderstel dat huishoudingbesluite deur 'n onderhandelingsproses geneem word. Dit geld vir onderhandelings tussen die man en vrou, of tussen ouer en kind. Volgens Amartya Sen kan die partye nie 'n volle begrip hê van hul ekonomiese bydrae tot die huishouding nie. Hy voeg nog twee faktore by: "die persepsie van bydrae" en "die persepsie van selfbelang". As die party meer bewus is van sy selfbelang, sal hy of sy 'n beter uitkoms uit die onderhandelingsproses kry. As iemand 'n beter gevoel vir die waarde van sy of haar bydrae het, sal hul onderhandelingsmag toeneem. Volgens Sen sal vroue se onderhandelingsmag meer wees as hulle ook markwerk doen, gedeeltelik vanweë 'n beter persepsie van hul bydrae en selfbelang.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Thomas Robert Malthus, 1798.
  2. Theodore W. Schultz, ed., .1974.
  3. Alicia Adsera, 2008. "fertility in developed countries," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.
  4. Janet Currie, 2008. "child health and mortality," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.
  5. Becker, Gary S. (1976). "Child Endowments and the Quantity and Quality of Children". Journal of Political Economy. 84 (4, Part 2): S143–S162. doi:10.1086/260536.
  6. Hanushek, Eric A. (1992). "The Trade-off between Child Quantity and Quality". Journal of Political Economy. 100 (1): 84–117. doi:10.1086/261808.
  7. Schultz, Theodore W. (1981). Investing in People: The Economics of Population Quality. University of California Press.
  8. Theodore C. Bergstrom, 2008.
  9. Olivier Donni, 2008. "collective models of the household."
  10. Hao Li, 2008. "assortative matching," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.
  11. Yoram Weiss, 2008. "marriage and divorce," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.
  12. Shelly Lundberg and Robert A. Pollak, 2008. "family decision making," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.
  13. Gary Solon, 2008. "intergenerational income mobility," " The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.
  14. Laurence J. Kotlikoff and Lawrence H. Summers, 1981), "The Role of Intergenerational Transfers in Aggregate Capital Accumulation."
  15. Oded Galor, 2008. "human capital, fertility and growth," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.
  16. Gary S. Becker, 1988.
  17. Jeremy Greenwood, Nezih Guner, and Guillaume Vandenbroucke, 2015.
  18. Gary S. Becker, 1987. "family," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 2, pp. 281-86.
  19. Theodore C. Bergstrom, 1996.
  20. Jeremy Greenwood, Nezih Guner, and Guillaume Vandenbroucke, 2015.
  21. Adam Smith, 2000, "On Wages" The Wealth of Nations.
  22. Humphries, Jane (Oktober 2012). "Off the record: Reconstructing women's labor force participation in the European past". Feminist Economics. 18 (4): 39–67. doi:10.1080/13545701.2012.746465.
  23. Friedrich Engels, 1981, The Origin of the Family, Private Property and State, International Publishers, pp 138
  24. Friedrich Engels, 1981, The Origin of the Family, Private Property and State, International Publishers, pp 94-146
  25. Friedrich Engels, 1981, The Origin of the Family, Private Property and State, International Publishers, pp 142
  26. Jefferson, Therese (2001). "'Never Intended to be a Theory of Everything:' Domestic Labor in Neoclassical and Marxian Economics". Feminist Economics. 7 (3): 71–101 [p. 79]. doi:10.1080/13545700110103504.
  27. McCrate, Elaine (1996). "Trade, Merger and Employment: Economic Theory on Marriage". The Economics of the Family. The International Library of Critical Writings in Economics. pp. 154–171. ISBN 1-85898-191-3.
  28. Grossbard-Shechtman, Shoshana (1993). "On the economics of marriage: a theory of marriage, labor, and divorce". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  29. Ellickson, Robert C. (2008). The Household: Informal Order around the Hearth. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-13442-0.
  30. Grossbard, Shoshana (2007). "Repack the Household: A Comment on Robert Ellickson's Unpacking the Household". Yale Law Journal Pocket Edition. 116: 341.
  31. Gary Becker, 1973, "A Theory of Marriage: Part 1", The Economics of the Family, the International Library of Critical Writings in Economics, page 5-6
  32. Woolley, Frances (1996). "Getting the Better of Becker". Feminist Economics. 2 (1): 114–120. doi:10.1080/738552692.
  33. Folbre, Nancy. 1995.
  34. Amyra Grossbard-Shechtman, 1984.
  35. Gary S. Becker, .1981, Enlarged ed., 1991.
  36. Jeremy Greenwood, Ananth Seshadri and Mehmet Yorukoglu. 2005.
  37. A short video entitled "Women's Liberation: An Economic Perspective" is at this link: https://vimeo.com/139497667
  38. Sen, Amartya (1990). "Gender and Cooperative Conflicts". Persistent Inequalities. New York: Oxford University Press. pp. 123–149. ISBN 0-19-506158-6.

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Ben-Porath, Yoram (1982). "Economics and the Family-Match or Mismatch? A Review of Becker's A Treatise on the Family". Journal of Economic Literature. 20 (1): 52–64.
  • Bergstrom, Theodore C. (1993). "Courtship as a Waiting Game". Journal of Political Economy. 101 (1): 185–202. doi:10.1086/261871.
  • Berk, Richard A. (1987). "Household production". The New Palgrave: A Dictionary of Economics. pp. 673–675.
  • Blau, Francine (2010). "The Family as Economic Unit". The Economics of Women, Men, and Work (6th uitg.). Boston: Prentice Hall. pp. 33–75. ISBN 978-0-13-608425-9.
  • Engels, Friedrich (1981). The Origin of the Family, Private Property and State. International Publishers. pp. 94–146.
  • Folbre, Nancy (1996). The Economics of the Family. International Library of Critical Writings in Economics. Cheltenham, UK: E. Elgar. ISBN 1-85898-191-3.
  • Grossbard, Shoshana (2015). "Household Economics". International Encyclopedia of Social and Behavioral Sciences, 2d edition. Oxford: Elsevier. pp. 224–227. ISBN 978-0-08-097086-8.
  • Hartman, Heidi (1979). "Capitalism, Patriarchy, and Job Segregation by Sex". Capitalist Patriarchy and the Case for Socialist Feminism. New York: Monthly Review Press. ISBN 0-85345-419-1.
  • Jefferson, Therese (2001). "'Never Intended to be a Theory of Everything:' Domestic Labor in Neoclassical and Marxian Economics". Feminist Economics. 7 (3): 71–101. doi:10.1080/13545700110103504.
  • Sen, Amartya (1990). "Gender and Cooperative Conflicts". Persistent Inequalities. New York: Oxford University Press. pp. 123–149. ISBN 0-19-506158-6.