Gaan na inhoud

Getande dryfband

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Dryfband van 'n superaanjaer aan 'n versnelrenmotor

'n Getande dryfband; tydband; kamrat-dryfband; of sinchroniseer-dryfband is 'n buigbare band met tande wat op sy binneoppervlak gevorm is. Getande dryfbande is gewoonlik ontwerp om oor bypassende katrolle of kettingratte te loop. Getande bande word gebruik in 'n wye verskeidenheid meganiese toestelle waar hoë kragoordrag verlang word.

Ontwerp en toepassing

[wysig | wysig bron]

Tydbande,[1] getande dryfbande, kamrat-dryfbande,[2] en sinchroniseer-dryfbande[3] is glyvaste meganiese dryfbande. Hulle is buigbare bande met tande wat op die binne-oppervlak gevorm is. Die bande loop oor bypassende katrolle of kettingratte.[4][5][6] Wanneer korrek gespan, gly hierdie tipe bande nie, en word dit dikwels gebruik om beweging oor te dra vir indeksering of tydreëling (vandaar hul naam). Hulle word dikwels in plaas van kettings of ratte gebruik. Dus is daar minder geraas en 'n oliebad is nie nodig nie.

Getande dryfbande word wyd gebruik in meganiese toestelle, insluitend naaimasjiene, fotostaatmasjiene en vele ander. 'n Belangrike gebruik van getande dryfbande is as die tydbande wat gebruik word om die nokaste binne 'n motor- of motorfietsenjin aan te dryf.

Aangesien getande dryfbande meer krag kan oordra as 'n wrywingband, word hulle vir hoë kragoordrag gebruik. Dit sluit die primêre aandrywing van sommige motorfietse in, veral latere Harley-Davidsons, en die superaanjaers wat in versnelrenmotors gebruik word.

Mikroligte vliegtuie wat deur hoëspoed-tweeslagenjins soos die Rotax 532 aangedryf word, gebruik getande band-reduksieaandrywings om die gebruik van 'n stiller en doeltreffender stadige skroef moontlik te maak. Sommige amateurgeboude vliegtuie wat deur motorenjins aangedryf word, gebruik getande band wielreduksie-aandrywingseenhede.

Vervaardiging

[wysig | wysig bron]

Getande dryfbande word gemaak van 'n buigbare polimeer op 'n weefsel. Oorspronklik was dit rubber op 'n natuurlike tekstiel, maar ontwikkelings in materiaalwetenskap het 'n aansienlike invloed uitgeoefen op die verlenging van die lewensduur van hierdie dryfbande. Dit het verskuiwimgs van natuurlike na sintetiese rubber en poliuretaan ingesluit en ook die aanvaarding van staal, nylon, Kevlar (of ander aramied-vesels) en/of koolstofvesels vir hul versterking.

Bandfaling

[wysig | wysig bron]
'n Nuwe band, reeds beskadig deur dit te knoop

Getande dryfbande het twee falingsmodusse, een geleidelik en een katastrofies. Daar is 'n verhoogde risiko van die een of die ander oor die leeftyd van die dryfband; dus is dit algemeen dat hoëspanningdryfbande 'n diensleeftyd toegeken word en vervang word voordat faling mag voorkom.

Een falingsmodus is geleidelike slytasie van die tandvorm, wat uiteindelik kan lei tot glip oor geronde tande. Die band gaan dikwels voort om te werk, maar die tydreëling tussen die asse verander.

Die katastrofiese falingsmodus word veroorsaak deur delaminering tussen die band en sy weefstofversterking. Alhoewel dit deur ouderdom en slytasie veroorsaak kan word, word dit dikwels versnel deur wangebruik van die band, baie keer tydens die aanvanklike installasie. Om die band te oorlaai deur dit om 'n te klein radius te buig, is 'n algemene oorsaak van skade, hetsy deur die band te verwring, dit in posisie te dwing met gereedskap of selfs te knoop tydens berging. Nog 'n oorsaak, veral met natuurlike rubberbande, is besoedeling deur olie, veral aan die rande waar die versterkingweefstof blootgestel word en 'n lamppit-effek kan veroorsaak wat lei tot die insuig van olie.

Dit is uiters seldsaam dat 'n tydband breek. Meer algemeen is dat die dryfband delamineer, wat die weefstof ontkoppel van die tande wat op die katrolle ry. Die band word dan dikwels van die katrolle afgegooi en kan dan verder beskadig, gesny of breek word. Alhoewel verslete tande deur noukeurige inspeksie opgespoor kan word, word interne agteruitgang nie as maklik waarneembaar beskou nie en daarom is die nakoming van dienstye belangrik.

Sien ook

[wysig | wysig bron]
  • Veelgroefdryfband

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Huco Timing Belts and Pulleys". Huco Dynatork. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Februarie 2017. Besoek op 2 Augustus 2023.
  2. in Contact !, Experimental Aircraft and Powerplant Newsforum for Designers and Builders, n°55, Dieselis Aircraft, A Prototype Aircraft with a Diesel Engine
  3. "PowerGrip HTD and timing synchronous belts". Gates Corporation. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Augustus 2013. Besoek op 2 Augustus 2023.
  4. "ENG-10, Camshaft (Timing) Belt and Balance Shaft Belt Tension - Checking and Adjusting". Clarks Garage. Besoek op 27 Februarie 2014. This should be checked at the midpoint between the cam sprocket and the crankshaft sprocket.
  5. "Replacing Chrysler 2.2 and 2.5 liter engine timing belts". AllPar. Besoek op 27 Februarie 2014. Sprockets on the cam and intermediate shaft are twice the diameter of the sprocket on the crank, so for every two turns of the crankshaft the cam and intermediate shaft is turned one time.
  6. "Timing Belt Pulley Pitch Diameter & Outside Diameter Charts". Pfeifer Industries. Besoek op 27 Februarie 2014. sprocket pitch circle