Groenlands

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Groenlands
kalaallisut 
Uitspraak: [kaˈlaːɬːisut]
Gepraat in: Vlag van Denemarke Koninkryk van Denemarke
Gebied: Arktika
Totale sprekers: 57 000[1]
Taalfamilie: Eskimo-Aleoeties
 Eskimo
  Inuïties
   Groenlands 
Skrifstelsel: Latynse alfabet 
Amptelike status
Amptelike taal in: Nordiese Raad

Vlag van Denemarke Koninkryk van Denemarke

Gereguleer deur: Groenlandse Taalsekretariaat Oqaasileriffik
Taalkodes
ISO 639-1: kl
ISO 639-2: kal
ISO 639-3: kal 
Verspreiding van Groenlands

Groenlands (kalaallisut, [kaˈlaːɬːisut]) is 'n Eskimo-Aleoetiese taal en sedert 2009 die amptelike taal van Groenland, 'n land binne die Koninkryk van Denemarke. Die tekste van Groenland se nasionale leuse en volkslied, Nunarput utoqqarsuanngoravit en Nuna asiilasooq onderskeidelik, is in Groenlands. Groenlands is nouverwant aan die Inuïtiese tale, maar word anders as hulle sedert die Deense kolonisasie in die 1700's met die Latynse alfabet geskryf.

Verspreiding van Groenlandse dialekte:

   Inuktun

   Upernavik-dialek

   Kangaatsiaq-Uummannaq-dialek

   Sentraalwes-Groenlands (Kalaallisut)

   Paamiut-dialek

   Nanortalik-Narsaq-Qaqortoq-dialek

   Kaap-Farvel-dialek

   Tunumiisut

Groenlands het sowat 57 000 moedertaalsprekers en is die taal van Groenland se inheemse Inuïete. Dit is verreweg die belangrikste van die Inuïtiese tale en die enigste wat amptelike status geniet. Groenlands bevat drie dialekte (volgens moedertaalsprekers): Kalaallisut (Wes-Groenlands, sowat 44 000), Tunumiisut (Oos-Groenlands, sowat 3 000) en Inuktun of Avanersuaq (Noord-Groenlands, sowat 800). Naas Groenland word Groenlands nog deur emigrante in Denemarke gepraat, waar dit 'n erkende minderheidstaal is.

Bekende Afrikaanse leenwoorde uit Groenlands sluit anorak (aannoraq, afgelei van anori vir "wind") en kajak (qajaq) in. Groenlands is nes soos Afrikaans en Duits bekend vir die skepping van lang woorde. Nuwe woorde word gewoonlik uit Groenlandse wortels saamgevoeg, maar veral in die moderne taalgebruik word hulle uit Deens of Engels ontleen.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Greenlandic" (in Engels). Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2020. Besoek op 28 Maart 2019.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikipedia
Wikipedia
Sien gerus Wikipedia se uitgawe in Groenlands