Hektor

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hektor word teruggebring na Troje, van ’n ou Romeinse sarkofaag, omstreeks 180-200 n.C.
’n Muntstuk van Troje, 177-192 n.C.; Op die agterkant (regs) is Hektor met ’n skild en spies op ’n strydwa.

Hektor (Grieks: Ἕκτωρ) was in die Griekse en Romeinse mitologie ’n Trojaanse prins en die beste vegter van Troje in die Trojaanse Oorlog. Hy was die leier van die Trojane en hulle bondgenote in die verdediging van Troje, en "het 31 000 Griekse vegters doodgemaak". Hy is eindelik deur Achilles doodgemaak.

Biografie[wysig | wysig bron]

Hektor was die oudste seun van koning Priamos en koningin Hekuba, wat ’n afstammeling was van Tros, die stigter van Troje.[1] In sommige weergawes was sy pa die god Apollo.[2] Hy was die erfgenaam van sy pa se troon en getroud met Andromage, by wie ’n babaseun, Skamandrios, gehad het. Hy was die broer van Paris, wat Helena van haar man, koning Menelaos van Sparta, gesteel en so die Trojaanse Oorlog veroorsaak het.

Homeros beskryf Hektor as vredeliewend, bedagsaam en tog dapper; ’n goeie seun, man en pa. James Redfield beksryf hom as ’n "martelaar van lojaliteit, ’n getuie van die dinge van hierdie wêreld, ’n held wat bereid was om te sterf vir die kosbare onvolmaakthede van die alledaagse lewe".[3]

Mitologie[wysig | wysig bron]

Hektor wys Paris tereg oor sy sagtheid en versoek hom om oorlog toe te gaan, deur J.H.W. Tischbein (1751–1828).

Volgens die Ilias het Hektor nie die oorlog tussen die Trojane en Grieke goedgekeur nie. Die Achajers en hulle bondgenote het Troje vir 10 jaar beleër om Helena terug te kry. Hektor was in bevel van die Trojaanse leër. Hy was hulle beste vegter en sy dapperheid is deur beide die Grieke en Trojane bewonder.

Tweegevegte[wysig | wysig bron]

Hektor het in ’n stadium enige van die Grieke tot ’n tweegeveg uitgedaag. Nege Griekse helde het na vore gekom en lootjies is getrek om te besluit wie sal veg. Alias het gewen en teen Hektor geveg. Hektor kon nie deur Alias se beroemde skild dring nie, maar Alias het Hektor se skild met ’n klip stukkend geslaan en met sy spies deur Hektor se wapenrusting gesteek. Die god Apollo het egter tussenbeide getree en die tweegeveg is stopgesit.

Hektor het aan Alias sy swaard gegee, wat Alias later gebruik het om selfmoord te pleeg. Alias het aan Hektor sy gordel gegee, wat Achilles later aan sy strydwa vasgemaak het om Hektor se lyk om Troje rond te sleep.

Nog ’n tweegeveg het later plaasgevind, dié keer teen Achilles, maar Hektor het hulp gekry van Eneas (sy neef)[4]) en Deifobos. Dit het plaasgevind toe Hektor sy broer Troilos teen Achilles wou help. Hy was egter te laat en Troilos was reeds dood. Al wat Hektor kon doen, was om Troilos se lewelose liggaam weg te neem, terwyl Achilles ontsnap het deur sy pad deur die Trojaanse versterkings oop te veg.

In die 10de jaar van die oorlog het Hektor, nadat hy gesien het Paris probeer ’n geveg met Menelaos vermy, hom uitgetrap omdat hy moeilikheid na Troje gebring het en nou weier om te veg. Paris het dus ’n tweegeveg teen Menelaos voorgestel. Helena sou na die oorwinnaar gaan en so die oorlog beëindig.[5] Die uitslag van die tweegeveg was egter onbeslis, want Afrodite het tussenbeide getree en Paris weggelei.

Andromage treur by Hektor se lyk, deur Jacques-Louis David (1783).

Hektor se dood[wysig | wysig bron]

Met Zeus se hulp het die Trojane die Achaïese kamp op ’n dag binnegeval en was op die punt om die Achaïese skepe aan die brand te steek. ’n Vroeëre versoek dat Achilles terugkom nadat hy geweier het om verder te veg, is verwerp, maar nadat Hektor Protesilaos se skip afgebrand het, is Achilles se vriend Patroklos toegelaat om Achilles se wapenuitrusting te dra en die leër aan te voer. Patroklos het die Trojane heelpad na die mure van Troje teruggedryf en net Apollo se tussenkoms het gekeer dat hy die stad bestorm. Hektor het Patroklos toe doodgemaak en Achilles se wapentuig van sy lyk afgehaal.

Ná Patroklos se dood het Acilles teruggekeer om weer te veg. Nadat die Trojane ná ’n geveg teruggedryf is, het die Trojaanse leër na die stad teruggekeer, maar Hektor het buite die mure gebly omdat Atena hom om die bos gelei het. Achilles het Hektor doodgemaak en sy lyk daarna agter sy strydwa aan getrek. Hy het geweier om dit aan die Trojane terug te gee sodat hulle hom kon begrawe. Die Achajers het toe begrafnisspele vir Patroklos gehou. Daarna het Priamos na Achilles se tent gegaan en gevra dat hy Hektor se lyk teruggee, en Achilles het ingestem. Die leërs het ’n tydelike wapenstilstand gesluit sodat die gesneuweldes begrawe kon word. Die Ilias eindig met die begrafnis van Hektor.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Homeros, Die Ilias XX, 215 ff., met ’n Engelse vertaling deur A.T. Murray, Ph.D., in twee volumes. Cambridge, MA., Harvard University Press; Londen, William Heinemann, Ltd. 1924. aanlyn by die Perseus Digital xLibrary.
  2. Stesichoros, Fr. 108; Tzetzes, Oor Likofron
  3. Redfield, James M. (1994). Nature and Culture in the Iliad: The Tragedy of Hector. Durham: Duke University Press. p. ix.
  4. https://www.britannica.com/topic/Aeneas
  5. Ilias, III.

Skakels[wysig | wysig bron]