Hun Sen
| Hun Sen | |
.jpg) Hun Sen in 2024 | |
30ste Eerste minister van Kambodja
| |
| Ampstermyn 30 November 1998 – 22 Augustus 2023 | |
| Monarg | Norodom Sihanouk Norodom Sihamoni |
|---|---|
| Voorafgegaan deur | Ung Huot |
| Opgevolg deur | Hun Manet |
| Ampstermyn 14 Januarie 1985 – 2 Julie 1993 | |
| President | Heng Samrin Chea Sim Norodom Sihanouk |
| Voorafgegaan deur | Chan Sy |
| Opgevolg deur | Norodom Ranariddh |
Tweede Eerste Minister van Kambodja
| |
| Vise | Sar Kheng |
| Monarg | Norodom Sihanouk |
| Eerste minister | Norodom Ranariddh Ung Huot |
| Voorafgegaan deur | Norodom Ranariddh as enigste Eerste Minister |
| Opgevolg deur | Homself as enigste Eerste Minister |
5de President van die Kambodjaanse Volksparty
| |
| Ampsbekleër | |
| Termynaanvang 20 Junie 2015 | |
| Vise | Sar Kheng Say Chhum Tea Banh Men Sam An Hun Manet |
| Voorafgegaan deur | Chea Sim |
Minister van Buitelandse Sake
| |
| Ampstermyn 1988 – 1990 | |
| Eerste minister | Homself |
| Voorafgegaan deur | Kong Korm |
| Opgevolg deur | Hor Namhong |
| Ampstermyn 8 Januarie 1979 – Desember 1986 | |
| Eerste minister | Pen Sovan Chan Sy Homself |
| Voorafgegaan deur | Ieng Sary |
| Opgevolg deur | Kong Korm |
Persoonlike besonderhede
| |
| Gebore | Hun Bunal 5 Augustus 1952 Peam Kaoh Sna, Stung Trang, Kampong Cham, Kambodja, Franse Indochina |
| Politieke party | Kambodjaanse Volksparty |
| Ouers | Hun Neang Dee Yon |
| Eggenoot/-note | Bun Rany |
| Kind(ers) | 5 insluitend Manet |
| Handtekening | 
|
Militêre Diens
| |
| Jare in diens | 1970–1999 |
| Rang | Five-Star General |
| Eenheid | Demokratiese Kampuchea - Oostelike-streek |
| Oorloë/Veldslae | Kambodjaanse Burgeroorlog Cambodian-Vietnamese War |
Hun Sen (Khmer: ហ៊ុន សែន; gebore op 5 Augustus 1952) is 'n Kambodjaanse politikus en voormalige militêre bevelvoerder wat tussen 1985 en 2023 die premier van Kambodja was. Hy is die langsdienende regeringshoof in Kambodja se geskiedenis. Hy is ook die president van die Kambodjaanse Volksparty (CPP), wat Kambodja sedert 1979 regeer, en 'n lid van die Nasionale Vergadering vir Kandal.
Biografie
[wysig | wysig bron]Hun Sen is op 5 Augustus 1952[1] as Hun Bunal (ook Hun Nal genoem)[2] in Peam Kaoh Sna, Kampong Cham gebore. Sy vader, Hun Neang, was 'n inwonende monnik in 'n plaaslike Wat in die Kampong Cham-provinsie voordat hy homself ontslaan het om by die Franse verset aan te sluit en in die 1940's met Hun Sen se ma, Dee Yon, te trou. Hun Neang se grootouers aan vaderskant was ryk grondeienaars van 'n Teochew Chinese-afkoms.[3][4]
Hun Neang het van sy familie se bates geërf, insluitend verskeie hektaar grond, en het 'n relatief gemaklike lewe gelei totdat 'n ontvoeringsvoorval hul familie gedwing het om baie van hul bates te verkoop. Hun Nal het sy gesin op die ouderdom van 13 verlaat om 'n kloosterskool in Phnom Penh by te woon.[5] Hy het destyds sy naam verander na Ritthi Sen of net bloot Sen; sy vorige voornaam, Nal, was dikwels 'n bynaam vir oorgewig kinders.
Militêre loopbaan
[wysig | wysig bron]Nadat Lon Nol in 1970 vir Norodom Sihanouk van bewind verwyder het, het Sen sy opvoeding prysgegee om by die Khmer Rouge aan te sluit na aanleiding van Sihanouk se instruksie om by die opstand aan te sluit.[6] Sen beweer ook dat hy geïnspireer is om teen buitelandse inmenging te veg nadat sy tuisdorp Memot in Operasie Menu deur Amerikaanse vliegtuie gebombardeer is. Sen beweer hy het destyds geen politieke opinies of ideologie gehad nie.[7] Hy moes sy naam na Hun Samrach verander het om sy identiteit te verbloem.[2]
Hy het twee jaar later sy naam na Hun Sen verander en gesê dat die naam Hun Samrach ongunstig was en dat hy verskeie kere gewond is gedurende die tydperk wat hy daardie naam gehad het.[2] Sen het tydens die val van Phnom Penh geveg, beseer geword en is vir 'n geruime tyd daarna gehospitaliseer; hy het 'n permanente oogbesering opgedoen. In 1977, tydens die interne suiwerings van die Khmer Rouge-regime, het Hun Sen en sy bataljonkaders na Viëtnam gevlug. Tydens die Kambodjaans-Viëtnamese Oorlog toe Viëtnam voorberei het om Kambodja binne te val, het Hun Sen een van die leiers van die Viëtnamees-geborgde rebelleweermag geword. Hy is die geheime naam Mai Phúc deur Viëtnamese leiers gegee.
Na die nederlaag van die Khmer Rouge-regime, is Hun Sen in 1979 op die ouderdom van 26 as Adjunk Eerste Minister en Minister van Buitelandse Sake van die Viëtnamees-geïnstalleerde Volksrepubliek Kampuchea/Staat Kambodja (PRK/SOC) aangestel.
Eerste minister van Kambodja
[wysig | wysig bron]In Januarie 1985 is Sen as eerste minister van Kambodja aangewys na Chan Sy se skielike afsterwe.[8]
Hy het die amp tydens die Verenigde Nasies-beheerde oorgangsowerheid in Kambodja (UNTAC) tot die 1993 VN-geborgde verkiesings, wat daartoe gelei het dat die opposisieparty FUNCINPEC die meerderheid stemme gewen het alhoewel nie genoeg setels in die parlement vir 'n meerderheid nie, beklee.[9] Hun Sen en sy party het die uitslag van die verkiesing formeel verwerp.[10] Hun Sen en Norodom Chakrapong het gedreig om sewe provinsies van Kambodja af te stig en CPP-gesteunde magte het geweld teen VN en FUNCINPEC-magte gepleeg.[11] UNTAC en FUNCINPEC het op 'n unieke magsdelingsooreenkoms saamgestem met Hun Sen wat as Tweede Eerste Minister saam met eerste Eerste Minister Norodom Ranariddh sou dien. In die 1998-verkiesing het Hun Sen se CPP 'n meerderheid in die Kambodjaanse parlement gewen en hy het toe weer die land se enkele eerste minister geword.
Na byna vier dekades in amp het Hun Sen na die 2023-verkiesing bedank en hy is deur sy seun Hun Manet opgevolg.[12]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Cambodian PM to change his official date of birth-Xinhua". Xinhua. 17 Mei 2022. Besoek op 14 Mei 2023.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Mehta, Harish C.; Mehta, Julie B. (2013). Strongman: The Extraordinary Life of Hun Sen: The Extraordinary Life of Hun Sen (in Engels). Marshall Cavendish International Asia Pte Ltd. pp. 62, 73. ISBN 978-981-4484-60-2.
- ↑ Forest (2008), p. 178 "Sino-khmer originaire du district de Krauch Chmar 140, Hun Sèn descend par ses grands-parents paternels d'une famille de propriétaires terriens qui paraît correspondre au stéréotype du Chinois – téochiew ? – implanté en zone rurale, c'est-à-dire aisée mais sans pouvoir administratif. Par sa mère, il descendrait inversement d'une tête de réseau....."
- ↑ Time, Volume 136 (1990), p. 329 Beijing has not softened its hostility toward Hun Sen, but there are subtle signs that China may yet shift its position. Some officials now mention that Hun Sen's grandfather was Chinese, seeming to hint at the possibility of a new....
- ↑ Harish C. Mehta (1999), p. 15-6
- ↑ Harish C. Mehta (1999), p. 11, 21
- ↑ "A Talk with Prime Minister Hun Sen". www.culturalsurvival.org (in Engels). 2 Maart 2010. Besoek op 12 Desember 2020.
- ↑ Jeerawat, Na Thaland (26 Junie 2016). "Tearful farewell for the Thai-bornkingmaker who crowned Hun Sen". Bangkok Post (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Julie 2023. Besoek op 25 Mei 2023.
- ↑ "How strategic 'gift-giving' has sustained Hun Sen's 35-year grip on power". Southeast Asia Globe (in Engels (VSA)). 4 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Desember 2020. Besoek op 8 Desember 2020.
- ↑ "What has gone wrong in Cambodia?". www.lowyinstitute.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Julie 2022. Besoek op 8 Desember 2020.
- ↑ "Cambodia's Dirty Dozen". Human Rights Watch (in Engels). 27 Junie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Desember 2020. Besoek op 8 Desember 2020.
- ↑ Cambodia parliament elects Hun Sen’s son, Hun Manet, as new PM. Al Jazeera'.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hun Sen.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
