Gaan na inhoud

Intelligensie-kwosiënt

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Intelligensie-kwosiënt (akroniem:IK) is 'n telling of resultaat van 'n standaardtoets om intelligensie te meet. Daar is verskeie verskillende toetse wat ontwerp is om die intelligensie van 'n persoon te meet. Om intelligensie op enige manier te meet, is 'n idee wat ontwikkel is deur die Britse wetenskaplike Francis Galton in die boek Hereditary Genius wat in die laat 19de eeu gepubliseer is.

IK is 'n vergelykende maatstaf: dit vertel 'n mens hoeveel bo of onder die gemiddelde 'n persoon se intelligensie is. Die idee van die toets is aan die begin van die 20ste eeu ontwikkel. Die toetse probeer om spesifieke kennis te vermy, en probeer vrae vra wat in beginsel enigiemand dalk sal kan beantwoord.

Een moderne IK-toets is die Wechsler Adult Intelligence Scale. Dit sê waar die persoon se telling op die Gaussiese klok is. Die klokkurwe wat gebruik word het 'n middelpuntwaarde van 100 en 'n standaardafwyking van 15; ander toetse kan verskillende standaardafwykings hê.

IK-tellings kan sekere dinge oor 'n persoon vertel, sowel as intelligensie. Dit is omdat intelligensie ook aan ander aspekte van die lewe gekoppel is.

Daar is steeds onenigheid oor in watter mate IK oorgeërf word. Mense verskil steeds oor hoeveel van 'n persoon se IK van sy ouers af kom en hoeveel afhang van sy omgewing of hoe sy huis is.

IK-tellings word op verskeie maniere gebruik:

  • om 'n persoon se opvoedkundige prestasie of spesiale behoeftes te voorspel.
  • om te sê watter soort werk 'n persoon waarskynlik kan doen.
  • om te bestudeer hoe die IK-tellings van 'n bevolking is.
  • om te bestudeer watter ander dinge omtrent 'n persoon met sy IK verband hou.

Die gemiddelde IK-tellings vir baie bevolkings het sedert die vroeë 20ste eeu ongeveer drie punte per dekade gestyg. Die meeste van die toename is in die onderste helfte van die IK-reeks. Dit word die Flynn-effek genoem. Mense wat dit bestudeer, stem nie saam of hierdie veranderinge in tellings werklik plaasvind nie, en of dit beteken dat daar foute was in hoe mense in die verlede getoets is nie.

Daar is verenigings van mense wat hoog op IK-toetse behaal het, soos Mensa International.

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Aiken, Lewis (1979). Psychological Testing and Assessment (3rd uitg.). Boston: Allyn and Bacon. ISBN 978-0-205-06613-1.
  • Aiken, Lewis R. (1996). Assessment of Intellectual Functioning. Perspectives on Individual Differences (2nd uitg.). New York: Plenum Press. ISBN 978-0-306-48431-5. LCCN 95026038.
  • American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th uitg.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. ISBN 978-0-89042-555-8.
  • Anastasi, Anne; Urbina, Susana (1997). Psychological Testing (7th uitg.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. ISBN 978-0023030857.
  • Binet, Alfred; Simon, Th. (1916). The development of intelligence in children (The Binet-Simon Scale). Publications of the Training School at Vineland New Jersey Department of Research. Vol. 11. Vertaal deur E. S. Kite. Baltimore, MD: Williams & Wilkins. Besoek op 18 Julie 2010.