Isoglos

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Isoglos is die grens van 'n gebied waarin 'n sekere taalverskynsel voorkom soos byvoorbeel die uitspraak van 'n vokaal, die betekenis van 'n woord, of die gebruik van 'n sintaktiese eienskap. Dit is dus is 'n lyn wat die grens vorm tussen dialekgroepe, op grond van 'n bepaalde dialekskeidingskriterium.

Die naam is geïnspireer deur kontoerlyne soos isobare, ens.; isoglosse skei egter, eerder as wat dit punte met gelyke taal verbind (miskien kan mens sê dit verbind punte met onbepaalde taal).

Wanneer verskillende isoglosse saamval, praat ons van 'n isoglosbundel. Dialekte word tipies afgebaken deur isoglosbundels

  • Die Benratherlyn vorm die skeiding tussen die Vasteland-Wesgermaanse dialekte wat wel die Hoogduitse klankverskuiwing ondergaan het, en die dialekte waarvoor dit nie geld nie.
  • Die skön/skwon-isoglos skei die dialekte van die Fries Zuidwesthoek van die van die Klei en die Wouden.
  • Belangrike isoglosse in die Limburgse taalgebied is die stoottoon-sleeptoonlyn, die Uerdingerlyn, die Panninger Seitenlyn, die Panningerlyn en die Benratherlyn.
  • Die La Spezia-Rimini Lyn skei die oostelike Romaanse tale van die westelikes.