Japie Bogaards

Japie Bogaards (9 Mei 1953- ) is ’n Afrikaanse skrywer en voedseltegnoloog.

Lewe en werk

Jacob Wilhelmus Bogaards is die oudste kind van twee Nederlanders wat na die Tweede Wêreldoorlog apart na Suid-Afrika emigreer. Sy ouers ken mekaar skaars wanneer hulle in die Kaap trou en het eers baie jare later hulle eerste kind. Die gesin vestig hulle in Heilbron in die Vrystaat, waar sy pa deur harde werk ’n suksesvolle bakkery op die been bring. Japie gaan skool aan die Hoërskool Willem Pretorius op Heilbron, waar hy in 1970 matrikuleer. Op skool blink hy uit in atletiek en verwerf Noord-Vrystaat kleure. Na skool doen hy sy een jaar verpligte militêre diensplig, waar hy onder andere drie maande by die Lugmaggimnasium se hondeskool deurbring. Onder invloed van sy kamerade hier begin hy om dwelms te gebruik en hierdie verslawing word daarna vir hom ’n lewenslange oorlewingstryd. Na sy diensplig studeer hy op aandrang van sy pa Bedryfsekonomie aan die Potchefstroomse Universiteit, met die doel om die bakkery by sy pa oor te neem. Hier behaal hy die B.Com.-graad in Bedryfs- en Personeelsielkunde in 1974 en die B.Com. Honneursgraad in Bedryfsekonomie in 1975.

Gedurende sy studies raak hy verloof, maar in sy vierde jaar verbreek sy Duitse meisie die verlowing op grond van sy dwelmgebruik. Hy vertel dan sy ouers van sy dwelmgebruik en vertel sy pa ook dat hy nie in die bakkery wil werk nie. Hierna het sy pa ’n ineenstorting en word in die hospitaal opgeneem, waar hy kort daarna oorlede is. Japie erf die bakkery en slaag daarin om dit uit te bou, maar sy dwelmgebruik het ’n groot impak op sy hele lewe. Ten spyte van verskeie rehabilitasie-programme slaag hy nie daarin om sy verslawing af te skud nie. Sy persoonlike lewe word ook verwoes in die proses. Sy huwelik misluk en hy verloor kontak met sy drie kinders. Op ’n stadium werk hy vir die groot suiwelmaatskappy Clover, wat baie geld bestee om hom verder te laat oplei as voedseltegnoloog in die suiwelbedryf. Hy steel egter die 95%-alkoholoplossing waarmee die ink verdun word wat die datum op melkbottels druk. Nadat hy hierdie oplossing drink, word hy bewusteloos en is vir drie dae in ’n koma. Dit is eers wanneer hy vir homself die doel stel om te begin skryf oor sy ervarings dat hy stadig daarin slaag om homself te rehabiliteer. Hierna vind hy weer werk en word aangestel in ’n bestuurspos by ’n melkaanleg buite Johannesburg.

In 2001 begin hy skryf as ’n stokperdjie en woon die ATKV-skryfkursus op Potchefstroom in 2003 by. Hy behaal die meestersgraad in skryfkuns aan die Universiteit van Pretoria in 2011, met ’n sterk outobiografiese manuskrip wat later as “Tussen middernag en dagbreek” gepubliseer word, en die mini-verhandeling “Dwelms in/en Letterkunde: ’n Terreinverkenning en toepassing op die Suid-Afrikaanse literêre konteks”. Lapa Uitgewers ken in 2008 ’n beurs aan hom toe om sy studie te voltooi.

Skryfwerk

Tussen middernag en dagbreek speel af in hedendaagse Suid-Afrika en draai hoofsaaklik rondom die lewens van drie middeljarige mans. Die afgetrede regter Andries Schutte woon saam met sy vrou en skoondogter, wat haar man verlaat het, op ’n plaas. Sam Serathi is die seun van ’n plaaswerker en is op parool na tronkstraf weens moord op ’n boer en sy vrou. Saam met sy twee makkers is hulle op pad na Schutte se plaas met die plan om te moor en te roof. Marco Verkerk is die seun van ’n Nederlandse immigrant en is weer tuis na die soveelste besoek aan ’n rehabilitasiesentrum vir dwelmverslawing. Hy is Schutte se skoonseun, ook op pad na die plaas om te kyk of hy nie sy vrou kan oorhaal om na hom terug te keer nie. Ander karakters word ook aan die leser voorgestel, met kort beskrywings van hulle geskiedenis en wat met hulle gebeur, sodat die spanning op verskillende vlakke begin oplaai. Die nuwe Suid-Afrika word hier uitgebeeld soos wat dit op grondvlak ervaar word, eerder as in die politieke sale. Dit is ’n ontstellende en vaartbelynde boek, met niks daarin wat nie in die werklikheid kan gebeur nie.

Hy skryf ook kortverhale. Vir “’n Houthuisie met rooi spikkelgordyne” verower hy ’n tweede prys in ’n kompetisie van die Bloemfonteinse Skrywersvereniging. “My neighbour” word saam met kortverhale van Eric Moller en Tania Fourie as oudioboek (“Afrikaanse kortverhale 1”) vrygestel. Hierdie verhaal beeld ’n arm jong seun uit wat smag na liefde en aanvaarding en onwrikbaar glo aan drome en toorkuns.

Publikasies

Jaar	Publikasies
2012	Tussen middernag en dagbreek

Bronnelys

Tydskrifte en koerante

• Greeff, Rachelle “Uit die hel van dwelms” “Rapport” 27 Mei 2012

Internet

• Cloete, Alta Wordpress: https://altacloete.wordpress.com/boeke-om-te-onthou/bogaards-japie-tussen-middernag-en-dagbreek/
• LinkedIn: https://za.linkedin.com/in/japie-bogaards-aa063538^{[dooie skakel]}
• LitNet: http://www.litnet.co.za/author/japie-bogaards/
• Luisterrijk: http://www.luisterrijk.nl/luisterboek/1802/afrikaanse-kortverhale-volume-1Japie Geargiveer 3 Oktober 2018 op Wayback Machine