Middelpuntsoekende krag

Middelpuntsoekende krag beweeg met die verbindingslyn langs van die middelpunt van die sirkelbaan (O) en die massapunt (m).

Saturnus se ringe bestaan uit brokke wat deur swaartekrag in hul baan gehou word. Die swaartekrag dien hier as middelpuntsoekende krag.

Middelpuntsoekende krag, ook sentripetale krag genoem, is die krag wat op ’n voorwerp inwerk wat in ’n sirkelbaan beweeg en wat sorg dat die beweging konstant na die middelpunt van die sirkel afgebuig word. Die term "middelpuntsoekend" verwys nie na die oorsaak van die krag soos by swaartekrag nie, maar na die gevolg van die krag.

Hoe dit werk

As ’n krag met ’n konstante grootte op ’n bewegende voorwerp inwerk en dié krag is deurentyd loodreg op die bewegingsrigting van die voorwerp, sal die voorwerp ’n sirkelbaan volg. Die krag is boonop deurentyd in die rigting van die middelpunt van die sirkelbaan. Die snelheid van die voorwerp verander nie van grootte nie omdat die krag loodreg op die snelheidsvektor is; die snelheid verander slegs van rigting.

Die oorsaak van die middelpuntsoekende krag kan swaartekrag wees. So sorg die Aarde se swaartekrag dat die maan in ’n sirkelbaan om die Aarde wentel. Dit kan ook veroorsaak word deur die spanning in ’n tou waarmee ’n klip in die rondte geswaai word.

Die term middelpuntvliedende krag word ook soms gebruik in verband met sirkelvormige bewegings. Dan is dit egter ’n krag wat inwerk op die voorwerp wat die sirkelbeweging onderhou, of ’n traagheidskrag.

Berekening

Die middelpuntsoekende krag kan so bereken word:

$F_{\mathrm {mpz} }={\frac {mv^{2}}{r}}$

waar:

• F_mpz die middelpuntsoekende krag is (in newton)
• m die massa is (in kilogram)
• v die snelheid is (in meter per sekonde)
• r die straal is (in meter)

Dit kom ooreen met:

$F_{\mathrm {mpz} }=m\omega ^{2}r$

waar ω die hoeksnelheid in radiale per sekonde is.

Eksterne skakels

• Inligting uit Britannica
• Inligting uit PhysicsNet Geargiveer 5 Junie 2010 op Wayback Machine
• Inligting van Nasa deur David P. Stern
• "Analysis of smart yo-yo" Geargiveer 19 Maart 2013 op Wayback Machine
• Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia