Moraingy
Moraingy (Malgassies) of Moringue (Frans) is ’n tradisionele kaalvuistipe vegkuns wat tydens die Maroseranana-dinastie (1675-1896) van die Sakalava-koninkryk van die weskus van Madagaskar ontstaan het. Dit het sedertdien oor die hele eiland gewild geraak, veral in die kusstreke, maar ook in naburige eilande van die Indiese Oseaan soos Réunion, Mayotte, Comore, Seychelle en Mauritius.
Die sportsoort was eens beperk tot jong mans sodat ouer lede van die gemeenskap hul fisieke krag en fiksheid kon beoordeel, terwyl dit aan die mans die geleentheid gegee het om prestige te verkry en hul vermoëns te toets. Vandag is die gemiddelde ouderdom van die deelnemers steeds tussen 10 en 35, maar jong mense van albei geslagte mag deelneem. Deelnemers word kidabolahy ("jong mans") genoem, of kidabo mpanao moraingy ("jong mense wat moraingy beoefen"). Hulle word algemeen gerespekteer en selfs gevrees.
Moraingy-gevegte moet volgens tradisie deur musiek vergesel word om die deelnemers en toeskouers in ’n soort beswyming te plaas, en dit dra by tot die spirituele en sosiale ondervinding. As deel van dié ondervinding doen deelnemers ook danse tydens en tussen gevegte – dit tart die teenstander se ondersteuners uit.[1]
Beskrywing
[wysig | wysig bron]’n Tipiese moraingy-kompetisie bestaan uit ’n reeks gevegte tussen twee vegters, gewoonlik van verskillende dorpe. Elke geveg duur net een ronde en eindig wanneer een vegter uit die arena gaan, flou word, homself nie meer kan verdedig nie, duidelik nie in staat is om verder te baklei nie of ernstig beseer is. Die beoordelaars wys ’n wenner aan en die beslissing is finaal. Albei deelnemers word deur die skare toegejuig vir hul poging.[1]
Moraingy bestaan hoofsaaklik uit houe, maar sekere skoppe word ook toegelaat. Nie die aanvalle of verdediging is gestandaardiseer nie, en dit sorg vir groter afwisseling as by byvoorbeeld boks.[1]
Hoewel moraingy hoofsaaklik in die kusstreke van Madagaskar beoefen word waar dit ontstaan het, het Malgassiese migrante die sport saam met hulle oorsee geneem. Op Réunion, sowat 500 km oos van Madagaskar waarheen die Franse talle Malgasse geneem het om as slawe in suikerplantasies te werk, het die sportsoort onder die naam moringue gewild geraak. Hoewel dit anvanklik beperk was tot die werkerskwartiere van die plantasies, het die eiland se regering dit in 2005 as ’n amptelike sportsoort erken. Réunion se weergawe is minder gewelddadig. Die gebruik van spronge en voetstampe maak dit skouspelagtig.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ratsimbazafy, Ernest (2010). "Moraingy". In Green, Thomas; Svinth, Joseph (reds.). Martial Arts of the World: An Encyclopedia of History and Innovation, Volume 2. Santa Barbara, CA: ABC CLIO. ISBN 978-1-59884-243-2.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
