Mrs H.S. Ball’s blatjang
Mrs. H.S. Ball’s blatjang is 'n tradisionele Suid-Afrikaanse sous wat sedert 1914 gemaak word.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Mev. H.S. Ball is op 23 Maart 1865 as Amelia Alice Elizabeth Adkins, in King William’s Town gebore.[1] Sy was die dogter van Henry James Adkins, 'n kleinhandelaar van Gonubie, en Sarah Adkins née Spalding. Sy is later met Herbert Sandleton Ball, 'n spoorweg-superintendent van Kaapstad, getroud en die paartjie het in Kaapstad gaan woon. Die jong bruid het die gesogte geheime blatjangresep as geskenk van haar moeder ontvang, 'n resep wat reeds vir geslagte in hul familie van ma na dogter oorgedra word.[2]
Met die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog in 1914, is die blatjang op klein skaal geproduseer, en as geskenke aan vriende gegee of by kerkbasaars verkoop. Dit het gewild geraak en die Ball-kombuis is omskep in 'n tydelike produksielyn. Namate die vraag daarvoor groter geword het, het Amelia en Herbert, met die hulp van die Kaapse sakeman, Fred Metter, die produksie verhoog. Metter was ook verantwoordelik vir die ontwerp van die agtkantige bottel wat vandag nog vir die blatjang gebruik word.[3]
Die Woodstock-fabriek het in 1917 geopen om aan die toenemende vraag na die blatjang te voldoen, en toe die uitvoer van die blatjang na Groot-Brittanje toegeneem het, is 'n selfs groter fasiliteit later in Dieprivier geopen. In 1962 sterf Amelia op 97-jarige ouderdom, met die vrede dat die geheime resep net aan haar seun en haar kleinseun bekend gemaak is. Oor die jare was Mrs. H.S. Ball’s deel van Unilever Foods en in April 2013 het dit 'n filiaal van Tiger Consumer Brands Limited geword.
SS Quanza
[wysig | wysig bron]Sommige bronne beweer dat Amelia Adkins se vader die kaptein van die skip SS Quanza was,[3] en dat haar ouers hulself noodgedwonge in King William’s Town gevestig het nadat die skip in 1852, onderweg van Kanada na Australië, naby die kus van Oos-Londen skipbreuk gely het. Dit is egter nie waar nie. Amelia se ouers is op 16 Februarie 1852 in King William’s Town getroud[4] en die SS Quanza het eers op 26 Mei 1872 naby Oos-Londen skipbreuk gely.[5] Die skipwrak is aan Henry James Adkins verkoop vir herwinning.[6] Amelia se moeder, Sarah Spalding, is in 1836 in Halifax, Nova Scotia gebore, toe haar vader Alexander Spalding in diens van die Britse weermag daar gestasioneer was. Hy is in Augustus 1845 na Suid-Afrika verplaas waar hy en sy familie hulself gevestig het. Hy tree in 1853 op King William’s Town af.[7]
Sien ook
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "The Adkins family of King William's Town and Ash, Kent: Amelia Alice Elizabeth Adkins" (in Engels). The Ball family of Hastings. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 29 Mei 2017.
- ↑ Barnard, Madeleine (2007). Cape Town Stories: Local Flavours from the Peninsula. Struik. p. 77.
- ↑ 3,0 3,1 "THE RECIPE THAT SURVIVED A SHIPWRECK" (in Engels). mrsballs.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2019. Besoek op 28 Mei 2017.
- ↑ "The Adkins family of King William's Town and Ash, Kent: Henry James Adkins" (in Engels). The Ball family of Hastings. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Desember 2018. Besoek op 29 Mei 2017.
- ↑ "SS Quanza (+1872)". The Wreck Site. Besoek op 29 Mei 2017.
- ↑ "ATKINS, Caroline HAMPSON and Mrs. Ball's Chutney". Rootsweb. Besoek op 29 Mei 2017.[dooie skakel]
- ↑ "The Adkins family of King William's Town and Ash, Kent: Alexander Spalding, Colour Sergeant, Royal Sappers and Miners of King William's Town Barracks" (in Engels). The Ball family of Hastings. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Februarie 2018. Besoek op 29 Mei 2017.