Pennsilvaniese Duits

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Pennsilvaniese Duits
Pennsilfaani-Deitsch
Gepraat in: Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Kanada Kanada 
Gebied: Pennsilvanië

Ohio
Indiana
Illinois
Ontario

Totale sprekers: 300 000-350 000
Taalfamilie: Indo-Europees
 Germaans
  Wes-Germaans
   Hoogduitse tale
    Pennsilvaniese Duits 
Skrifstelsel: Latynse alfabet 
Amptelike status
Amptelike taal in: geen
Gereguleer deur: geen
Taalkodes
ISO 639-1: geen
ISO 639-2: gem
ISO 639-3: pdc 

Pennsilvaniese Duits, Pennsilvaans of Pennsylfawnish Deitsch is 'n Duitse dialek in die ooste van die Verenigde State (in Pennsilvanië en Ohio) wat op 17de en 18de eeuse Palties baseer en nog steeds deur nasate van die oorspronklike immigrante onder meer in Pennsilvanië se Shenandoah-vallei gepraat word. Tussen 1870 en 1890 was daar nog 750 000 sprekers van hierdie taal, waarvan 600 000 in Pennsilvanië gewoon het. Teen 1920 het tussen 600 000 en 800 000 mense die taal gepraat, maar teen 1960 nog slegs 200 000 tot 300 000. Vandag word Pennsilvaniese Duits meestal deur lede van die Amiese Doopsgesindes en Mennoniete van die Ou Orde (Engels: Old Order Mennonites) gepraat, wat 'n hoë geboortesyfer het, dus groei die Pennsilvaniese Duits vandag baie vinnig.

Gedurende 1933 en 1934 is daar twee verenigings gestig, naamlik Fersomlinge en Grundsow wat die nuwe taal wou bevorder. In 1938 is daar op 'n taalkongres te Hershey, Pennsilvanië besluit op 'n standaardspelling vir die taal. In 1946 het die Universiteit van Pennsilvanië begin om kursusse in die taal aan te bied in sy Duitse departement. In 1954 is 'n handboek gepubliseer vir gebruik op skool, wat die grammatika behandel. Die titel van die boek was: Pennsylfawnish Deitsch.

Die woordeskat is deur Amerikaanse Engels beïnvloed. Enkele van sy woorde is deur Amerikaanse Engels ontleen soos byvoorbeeld Schmierkäs ('n soort sagtekaas) wat nou as smearcase bekend staan.

In die sogenaamde Pennsilvaniese Duits-distrikte het Engels en Duits dikwels tot 'n nuwe omgangstaal versmelt, en albei tale het woorde en idiomatiese uitdrukkings van mekaar ontleen.

Demografie en bevolking[wysig | wysig bron]

Die deelstate met die grootste bevolking van die Amiese Doopsgesindes is:

Sien ook[wysig | wysig bron]