Posseëls en posgeskiedenis van die Kaap die Goeie Hoop

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Tafelbaai, net noord van Kaapstad, was bekend as Saldanhabaai tot 1601. Hier het matrose pakkies en briewe uitgeruil wat onder posklippe gelaat is.
Posklip (1632)

Dit is 'n oorsig van die posseëls en posgeskiedenis van die Kaap die Goeie Hoop.

Die Portugese was die eerste Europeërs wie die Kaap die Goeie Hoop bereik het in 1488, gelei deur die ontdekker Bartolomeus Dias. Tafelbaai, vir meer as 'n honderd jaar bekend as Saldanha (vernoem na een van Alfonso d' Albuquerque se seekapteins), het 'n gerieflike hawe op die lang, moeilike en gevaarlike seereis na die Ooste geword. Hier is briewe uitgeruil met skepe wat oppad terug was na Europa toe. Dikwels is pakkies en briewe onder die posklippe gelaat, geskrewe in Frans, Duits en Deens, dus was dit die eerste onbemande poskantore in die Kaap. Die vroegste van hierdie dateer uit 1619 en was in Engels geskryf.[1][2][3] 'n Verversingstasie is in 1652 deur die Oos-Indiese Kompanjie gestig in die gebied wat heelwat later Kaapstad sou word. Dit was eerstens beset deur die Britse Magte in 1795, en sedert 1814 was dit 'n Britse Kolonie, totdat die Unie van Suid-Afrika op 31 Mei 1910 gevorm is.

Die eerste driehoekseëls[wysig | wysig bron]

Seëls is vir die eerste keer uitgereik deur die kolonie op 1 September 1853. Die twee seëls wat uitgereik was, was 'n eenpennie in baksteenrooi en 'n vierpennies in blou. Hulle is gedruk deur Mnre Perkins, Bacon & Co in Londen. Die oorspronklike sjabloon vir hierdie seëls was gesny deur William Humphrys, 'n graveur in diens geneem deur Perkins Bacon.[4][5][6] Velle van 'n spesiale handgemaakte papier, 282 mm by 536 mm, was gebruik om 240 seëls per blad op te druk. Die seëls is uitgereik sonder enige perforasies. Die tarief van posgeld binne die kolonie was 4d vir 'n halwe gram brief en 1d vir 'n koerant.[4]

Die driehoekseëls is afgeskaf op 1 Oktober 1900.

Die sogenaamde houtblokke[wysig | wysig bron]

As gevolg van 'n tekort an eenpennie- en vierpennieseëls, is 'n plaaslike drukker, Mnre. Saul Solomon & Co., versoek om voorsiening te maak vir eenpennie- en vierpennieseëls, en wel uitgereik in Februarie 1861. Daar is ontdek dat 'n besending van die seëls van Londen reeds op 5 Mei 1860 aangekom het, hoewel die vragbriewe verdwaal het.[4]

Unie van Suid-Afrika[wysig | wysig bron]

In 1910 is die Unie van Suid-Afrika gevorm uit die kolonies van die Kaap van Goeie Hoop, Transvaal, Natal en die Oranjerivierkolonie. Al die Kaapse seëls, behalwe die driehoeke, was geldig vir gebruik in die hele Unie totdat hulle onttrek is op 31 Desember 1937, saam met die ou seëls van Transvaal, Natal en die Oranjerivierkolonie.

Posskryfbehoeftes[wysig | wysig bron]

Die eerste items van posskryfbehoeftes wat in die Kaap die Goeie Hoop uitgereik is was poskaarte in 1878; registrasiekoeverte en koerantomhulsels is die eerste keer uitgereik in 1882; posbetaalde koeverte in 1892 en briefkaarte in 1895.[7][8]

Die ontwerpe van al die posskryfbehoeftes gebruik óf die hoof van Koningin Victoria óf Koning Edward VII afgesien van die heel eerste poskaart, uitgereik in 1878, met 'n ontwerp van "Hoop".

Sien ook[wysig | wysig bron]

  • Posseëls en posgeskiedenis van Griekwaland-Wes

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. D. Alan Stevenson, The Triangular Stamps of the Cape of Good Hope, H.R. Harmer, Ltd., New York, London, and Sydney (1950), p. 6.
  2. Robson Lowe, The Encyclopaedia of British Empire Postage Stamps, v.
  3. ""Colonial Post and Telegraph Diary of the Cape of Good Hope", francofrescura.co.za On line". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Januarie 2014. Besoek op 12 Januarie 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 Melville, Fred J, Cape of Good Hope, Melville Stamp Books, 1913
  5. Stanley Gibbons Stamp Catalogue Part 1 British Commonwealth, 1999, p.561
  6. Melville, Fred J, Postage Stamps in the Making, 1916, p.68
  7. Higgins & Gage World Postal Stationery Catalog
  8. Sehler, Norbert, Neuer Ganzsachen-Katalog Afrika 2007

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

  • Wikimedia Commons logo Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Posseëls en posgeskiedenis van die Kaap die Goeie Hoop.
  • Esterhuysen, Kobus: Postal treasures from the Cape (Part 1). In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 34, nr. 3, Julie 1985
  • Esterhuysen, Kobus: Postal treasures from the Cape (Part 3). In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 35, nr. 1, Januarie 1986