Shanghai Metro
Die Shanghai Metro (Chinees: 上海地铁) voorsien die Chinese metropool Shanghai van doeltreffende en goedkoop openbare vervoer in veertien van die sestien stadsdistrikte. Meer as tien miljoen reisigers het in 2019 elke dag die metro gebruik. Sedert die opening van die eerste lyn in 1995 het die netwerk baie vinnig gegroei, en vyftien jaar ná die opening was dit reeds die langste metronetwerk ter wêreld.
Sedert die einde van 2021 is daar negentien metrolyne met 'n totaal van 408 unieke stasies en 802 km se roetelengte, en hierdie getal sal in die komende jare verder uitgebrei word. Die doel is om teen 2030 'n netwerk met 25 lyne en meer as 1 000 kilometer lank te realiseer. Die metro is die belangrikste deel van die openbare vervoernetwerk in Shanghai, wat ook bestaan uit busse en trolliebusse, sommige tremlyne, 'n Maglev en die begin van 'n streekstreinnetwerk.
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
In die 1980's het die snelgroeiende stad Shanghai baie verkeersprobleme ondervind. Openbare vervoer het steeds hoofsaaklik uit verbindings per bus en trolliebus bestaan. Hierdie busse was gereeld oorvol en nie altyd betroubaar nie as gevolg van die oorlaaide padnetwerk en soms weens foutiewe tegnologie.
In die vroeë 1990's is grootskaalse uitbreiding van die padnetwerk begin, hoofsaaklik deur die bou van verhewe hoofweë. Baie huise en soms hele woonbuurte moes hiervoor gesloop word. Die inwoners van hierdie woonbuurte het toe na die voorstede verhuis, wat probleme met openbare vervoerkapasiteit verder vererger het. Daar is besluit om 'n metronetwerk te bou.
In 1993 het die loodsoperasie van die eerste gedeelte van Lyn 1 begin. In 1995 is hierdie eerste metrolyn van Shanghai amptelik geopen. Lyn 2 het vier jaar later geopen. Lyn 3 het in 2000 begin, en Lyn 5 het in 2003 geopen. Lyn 4 is tien jaar ná die begin van die metroprojek geopen. Dié lyn was as ’n ringlyn bedoel, maar weens ’n konstruksie-ongeluk kon die ring nog nie heeltemal gesluit word nie.
Aan die einde van 2007 is drie nuwe lyne by die netwerk gevoeg. Lyn 6 is die eerste metrolyn wat heeltemal in die Pudong-distrik geleë is. Vanweë die kleiner toerusting wat gebruik word, word hierdie lyn ook 'n 'ligte metro' genoem. Lyn 8 en lyn 9 is ook geopen. Lyn 4 is onlangs voltooi en sal nou as 'n volledige ringlyn funksioneer.
In 2009 begin Lyn 7 en Lyn 11 met diens. Lyn 11 bedien ook die stad Kunshan, en is daarmee die eerste metrolyn buite die munisipale grense van Shanghai. In 2010 word Lyn 10 geopen. Hiermee word die metronetwerk van Shanghai slegs vyftien jaar na sy opening die langste netwerk ter wêreld.[1]
Byna alle metrolyne is een of meer keer verleng sedert hul opening, en hierdie neiging duur steeds voort. ’n Aantal nuwe metrolyne word ook beplan om in die nabye toekoms geopen te word. Volgens die huidige skedule sal die Shanghai-metronetwerk teen 2025 'n lengte van meer as 800 kilometer hê, en die gemiddelde aantal reise per dag sal 11,5 miljoen wees. Die doel is dat 'n metrostasie altyd binne 600 meter in die middestad beskikbaar is.[2]
Lynnetwerk[wysig | wysig bron]
Huidige lyne[wysig | wysig bron]
Die lynnetwerk van die Shanghai Metro bestaan tans uit 19 lyne. Benewens sy eie nommer, het elke lyn ook 'n unieke kleur, wat onder meer vir stasieborde gebruik word. Feitlik alle lyne loop op hul eie spoorlyn, met die uitsondering van Lyn 3 en Lyn 4. Hierdie lyne gebruik dieselfde spoor tussen Hongqiaoweg- en Baoshanweg- stasies.
Toekomstige uitbreidings[wysig | wysig bron]
Shanghai se metro-netwerk is een van die vinnigsgroeiende in die wêreld. Sewe nuwe metrolyne is in die 2018-2023-beplanningstydperk beplan, benewens drie uitbreidings van bestaande lyne en drie nuwe streeklyne.
Fasiliteite[wysig | wysig bron]
Alle stasie-inligting word in beide Mandaryns en Engels verskaf. Plasmaskerms met vertrekinligting is op die platforms geleë.
By alle stasies word die rand van die perronne deur middel van outomatiese platformskermdeure toegemaak. Die metro’s stop altyd op ’n vaste plek op die perron, met die metrovoertuigdeure wat parallel met die perronskermdeure is.
Betaalstelsel[wysig | wysig bron]
Soos in baie moltreinstelsels, word die tarief deur afstand bepaal in die Shanghai-metro. Die afstand word bereken as die kortste roete tussen die vertrekstasie en die aankomsstasie, wat oordragte van lyn tot lyn toelaat. Slegs wanneer 'n oorplasing behels dat die betaalsone van die metrostasie verlaat word en by hierdie of 'n ander stasie weer die sone binnegegaan word, moet 'n tweede kaartjie gekoop word, met dieselfde afstandgebaseerde prys vir die tweede deel van die reis. Die tarief wissel van 3元 (yuan) vir afstande minder as 6 km tot 15元 (yuan) vir die langste moontlike stuk op die metronetwerk, spesifiek van Oriental Land na Dishui-meer. Daar is ook 'n tydsbeperking van vier uur. As iemand langer as vier uur op die pad is, moet hy ’n toeslag betaal. Die prys van metrokaartjies is sedert 15 September 2005 onveranderd.
Die Shanghai Metro bied ook dagpasse, van 18元 (yuan) vir een dag, tot 45元 (yuan) vir drie dae aan. Laastens is daar ook kombikaartjies van 'n metro-dagpas met 'n enkel- of retoerrit op die Maglev, dit kos onderskeidelik 55 en 85 元.
Winkelstalletjies[wysig | wysig bron]
Klein verkoopstalletjies kan by die meeste stasies gevind word. Dit is dikwels nie groter as 2 m² nie. Hier word hoofsaaklik vroueklere, bottels drankies, koerante en telefoonkaarte verkoop. Op die groter stasies is daar ook klein eetplekke waar byvoorbeeld noedels of soesji verkoop word.
Tegnies[wysig | wysig bron]
Anders as metro's in baie ander stede, is die metronetwerk toegerus met 'n bogeleistelsel. Daar is 'n spanning van 1500V op hierdie oorhoofse lyn. Die spoorwydte is standaardmaat, of 1435 mm. Die treine ry teen 'n topspoed van 80 km/h. Lugversorging word op alle metro's voorsien vir die gerief van die bestuurder en passasiers.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ "Shanghai now the world's longest metro". 4 Mei 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2018. Besoek op 22 Februarie 2019.
- ↑ "Shanghai plans to add four new metro lines by 2020, so you'll never again be more than 600 meters away from a station". 5 Mei 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Februarie 2019. Besoek op 22 Februarie 2019.