Wys bron van Sianogeen

{{Chemiekas2
|AnderName=Oksalonitriel, dimetielsianoarsien<ref name="MEGS">{{cite web |url=http://www.megs.ca/MSDS/Pdf/Cyanogen.PDF |title=MEGS MSDS |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190714212233/http://www.megs.ca/MSDS/Pdf/Cyanogen.PDF |archive-date=14 Julie 2019 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=17 Maart 2016 }}</ref>
|Smeltpunt=-27,83[[Celsius|&nbsp;°C]]<ref name="MEGS"/>
|Kookpunt=-21,83[[Celsius|&nbsp;°C]]<ref name="MEGS"/>
|formule={{chem|(|C|N|)|2}}
|CASNo=460-19-5<ref name="AirLiq">{{cite web |url=http://encyclopedia.airliquide.com/Encyclopedia.asp?GasID=76#MajorApplications |title=Air Liquide |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20070612160520/http://encyclopedia.airliquide.com/Encyclopedia.asp?GasID=76#MajorApplications |archive-date=12 Junie 2007 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=17 Maart 2016 }}</ref>
|MolereMassa=52,036 [g/mol]
|KritiekeT=59[[Celsius|&nbsp;°C]]<ref name="AirLiq"/>
|KritiekeP=127 bar<ref name="AirLiq"/>
|Digtheid=0,462 m3/kg <ref name="AirLiq"/>(@25[[Celsius|&nbsp;°C]])
|Selfontbrandingspunt=850<ref name="AirLiq"/>[[Celsius|&nbsp;°C]]
|Reuk=stekend, amandelrig<ref name="AirLiq"/>
|struktuur=Cyanogen-2D-dimensions.png
|struktuur2=Cyanogen-3D-vdW.png
|Flitspunt=onbekend
|HenryKonstante = 0,2 [L/mol.atm] <ref>{{ref:Sander}}</ref>
}}

'''Sianogeen''' is 'n baie giftige chemiese verbinding met formule {{chem|(CN)|2}}. Dit is 'n [[pseudohalogeen]].

Dit kan polimeriseer tot parasianogeen:

[[Lêer:Paracyanogen.png|duimnael|links|250px|Parasianogeen]]

== Reaksies ==
Nes die halogene kan sianogeen onder invloed van lig in die gasfase in radikale ontbind:

::<math> (CN)_2 \to  2CN^{.}</math>

En dit kan ook as [[oksidasie|oksidant]] optree:

::<math> (CN)_2  +2e^{-}\to  2CN^{-}</math>

Sianogeen is die di[[nitriel]] van [[oksaalsuur]]. In verdunde suur hidroliseer sianogeen en vorm eerst die di[[amied]] van [[oksaalsuur]], wat oksamied genoem word:<ref>{{cite web |url=http://carbon.atomistry.com/cyanogen.html |title=atomistry |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191103035541/http://carbon.atomistry.com/cyanogen.html |archive-date= 3 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Augustus 2017 }}</ref>

::<math>NC-CN \xrightarrow{H^+} H_2NOOC-COONH_2</math>

Die amiedgroepe kan verder hidroliseer en eers oksamiese suur en dan oksaalsuur vorm:

::<math> H_2NOOC-COONH_2 \xrightarrow{H^+} H_2NOOC-COOH \xrightarrow{H^+} HOOC-COOH</math>

Hierdie hidrolise was die eerste reaksie waarmee [[Friedrich Wöhler]] aangetoon het dat organiese stowwe ook in die laboratorium vervardig kan word. Dit het egter nouliks die aandag getrek.

Sianogeen kan ook gereduseer word en eteendiamien oplewer
::<math>NC-CN \xrightarrow{Sn; HCl} H_2N-CH_2-CH_2-NH_2</math>

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Anorganiese verbindings]]
[[Kategorie:Organiese verbindings]]