Ruimterommel: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added

Inline

Wysiging soos op 18:43, 22 Julie 2016

Ruimterommel is die versameling van kunsmatige voorwerpe in die ruimte wat nie meer 'n nuttige doel dien nie. Dit sluit in ou satelliete, stukke van vuurpyle en verskeie dele wat afgebreek het vanaf ruimtetuie. Dit sluit ook die rommel wat geskep is deur botsings met ruimterommel.

Die Kessler Sindroom verwys na 'n kettingreaksie van botsings wat meer ruimterommel sal skep en dus eksponensieel die hoeveelheid botsings en ruimterommel sal verhoog. Hierdie sal plaas vind nadat die ruimterommel 'n kritiese digtheid oorskry het. Dit word steeds gedabeteer of hierdie proses reeds begin het.^[1] Daar is dus druk in die ruimtegemeenskap om meer navorsing te doen om satelliete toe te laat om vinniger te ontwentel , die skade van ruimterommel te beperk en om die effekte en teenwoordigheid daarvan meer akkuraat te meet.^[2]

Klassifisering

Grootte

Daar is sedert Julie 2013 omtrent 170 miljoen rommelstukke kleiner as 1 cm waargeneem. Daar is rofweg 670 000 stukke met 'n grootte tussen een en tien cm. Rommel word as groot gesien indien dit groter as 10 cm is.^[3] Daar is taan 29 000 stukke ruimterommel wat as groot geklassifiseer word. Die meerderheid van die massa van ruimterommel word deur 'n klein hoeveelheid van die ruimterommel verteenwoordig – van die 1900 ton ruimterommel (seder 2002) word 98% daarvan veroorsaak deur net 1500 voorwerpe, elke met massa van meer as 100 kg.

Hoogte

Hoe hoër die satelliet bo die atmosfeer is, hoe minder lugweerstand ervaar dit. Dis sal dit stadiger uit sy wentelbaan uit verwyder word. Buiten vir hierdie krag, is daar ook verskille in die aarde se swaartekragveld, die effek van die maan en radiasie en ander effekte vanaf die son wat 'n krag teenoor die wenteling kan uitoefen en dus die ruimterommel na 'n laer hoogte toe forseer. Hierdie kan steeds egter duisende jare duur vir baie hoë voorwerpe.^[4] Dit kan egter hier genoem word dat baie hoë wentelbane is heelwat minder algemeen as die laer wentelbane.

Bronne van ruimterommel

Nie-operasionele ruimteruie

Wanneer 'n satelliet die einde van sy nuttige leeftyd bereik het , is daar een van twee opsies wat geneem kan word om sy wentelbaan weer beskikbaar te stel. Eerstens kan die satelliete geskyf word na 'n dooiewentelbaan (dit wil sê 'n wentelbaan wat nie nuttig is of gebruik is nie). Hierdie neem egter aan dat die ekstra krag beskikbaar is om die satelliet te verskyf. Tweedens kan die satelliet kan daar gepoog word om die weerstand teen die satelliet te verhoog (gewoonlik gedoen deur seile) en sodoende die satelliet geweldig vinnigers te laat ontwentel en verbrand in die atmosfeer.

Verlore toerusting

Volgens die boek Envisioning Information deur Edward Tufte sluit ruimterommel die volgende in: 'n handskoen wat ruimtevaardiger Ed White tydens die eerste Amerikaanse space walk(EVA) verloor het, 'n kamera wat Michale Collins naby aan Gemini 10 verloor het, rommelsake wat Sowjet ruimtevaarders uitgegooi het tydens die Mir se 15 jaar lewe, gereedskap en 'n tandeborsel. Tydens EVA het Sunita Williams ook 'n kamera verloor. Tydens 'n STS-120 EVA was meer gereedskap verloor en in STS-126 EVA het Heidemarie Stefanyshyn-Piper 'n hele gereedskapsak verloor.

Wapens

Baie ruimterommel is al geskep deur die gebruik van missiele om satelliete te vernietig. Tydens die 1960's en 70's het beide die VSA en die Sowjetunie ruimterommel geskep tydens die toetsing van hul anti-satelliet wapens. Teen die tyd wat die mense begin het om ruimterommel as 'n probleem te beskou het was die toetsing van sulke wapens reeds verby. Die VSA het egter 'n nuwe anti-satelliet wapen getoets in die 1980's, die Vought ASM-135 ASAT. 'n Toetslopie in 1985 het 'n 1 ton satelliet teen 'n hoogte van 525km vernieting, wat duisende stukke ruimterommel wat groter as 1 cm is geskep het. Weens die relatiewe lae hoogte het meeste van die stukke verbrand binne die volgende 10 jaar.

Sjina se regering het 2007 die grootste hoevheelheid ruimterommel vanaf 'n enkele geval geskep deur 'n anti-satelliet missile op een van hulle eie satelliete te toets. Die satelliet het 2300 stukke groter as 'n golfbal veroorsaak, meer as 35000 stukke groter as 1cm en meer as 'n miljoen stukke groter as 1mm. Die geteikende satelliet het tussen 850 en 882km gewentel, wat die mees satelliet het van enige ruimte na aan die aarde.^[5] Aangesien hierdie satelliet hoër is gaan die ruimterommel ook vir baie langer aan hou wentel voordat dit verbrand.

Dit was voorgestel dat lande wat nie persiese anti-satelliet wapens het nie steeds vir satelliete 'n gevaar kan in hou deur groter satelliete af te skiet en groot hoeveelhede ruimterommel te skep. Aangesien ruimterommel deur middel van botsings nog ruimterommel kan skep kan dit 'n ernstige gevaar in hou vir satelliete met lae wentelbane.^[6]

Dreigement aan menslike aktiwiteite

Tot onbemande ruimtetuie

Meeste ruimtetuie maak gebruik van Whipple Shields om hulself te beskerm van ruimterommel. Hierdie skilde word egter verswak deur blootstelling aan die son en herhaalde botsings. Die skade aan die skilde kon waargeneem word op Mir , 'n Sowjet-ruimtestasie, wat vir 'n geruime tyd in die ruimte gebly het met sy oorspronklike skulde. Groter stukke van ruimterommel kan gewoonlik 'n ruimtetuig vernietig.

Tot die aarde

Alhoewel die meeste ruimterommel verbrand in die atmosfeer, kan groter stukke die aardoppervlak tref. Volgens NASA het rofweg een stuk ruimterommel per dag terug geval aarde tot die afgelope 50 jaar. Ten spyte van hulle grootte het hulle al geen merkwaardige skade aan menslike eiendom gedoen nie, meestal oor die intensiewe wrywing wat sulke ruimterommel sal ondergaan. ^[7]

Huidige planne om van ruimterommel ontslae te raak

Daar val rofweg een voorwerp per dag uit sy wentelbaan uit vir die afgelope 50 jaar.

Verpligte ontwenteling van satelliete

Deel van die huidige strategieë om die toename in ruimterommel te beperk is dat enige satelliet wat opgestuur moet word ditself binne 'n redelike tyd moet kan ontwentel.

Verwysing

↑ http://webpages.charter.net/dkessler/files/KesSym.html , Donald J. Kessler (8 Maart 2009)
↑ http://www.unisec-global.org/ddc/index.html, Deorbit Device Competition
↑ http://www.orbitaldebris.jsc.nasa.gov/library/UN_Report_on_Space_Debris99.pdf, p.15, Verenigde Nasies, New York, 1999
↑ Kessler 1991, p. 268.
↑ http://www.heavens-above.com/satinfo.aspx?lat=0&lng=0&alt=0&loc=Unspecified&TZ=CET&SatID=25730
↑ http://www.ucsusa.org/assets/documents/nwgs/debris-in-brief-factsheet.pdf , David Wright , Union of Concerned Scientistsm, Desember 2007
↑ http://orbitaldebris.jsc.nasa.gov/faqs.html , FAQ oor ruimterommel, Brown M , 2012

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.

[1] ttp://webpages.charter.net/dkessler/files/KesSym.html , Donald J. Kessler (8 Maart 2009)

[2] ttp://www.unisec-global.org/ddc/index.html, Deorbit Device Competition

[3] ttp://www.orbitaldebris.jsc.nasa.gov/library/UN_Report_on_Space_Debris99.pdf, p.15, Verenigde Nasies, New York, 1999

[4] Kessler 1991, p. 268.

[5] ttp://www.heavens-above.com/satinfo.aspx?lat=0&lng=0&alt=0&loc=Unspecified&TZ=CET&SatID=25730

[6] ttp://www.ucsusa.org/assets/documents/nwgs/debris-in-brief-factsheet.pdf , David Wright , Union of Concerned Scientistsm, Desember 2007

[7] ttp://orbitaldebris.jsc.nasa.gov/faqs.html , FAQ oor ruimterommel, Brown M , 2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Lyn 22: / Lyn 22: @@
 === Wapens ===
+Baie ruimterommel is al geskep deur die gebruik van missiele om satelliete te vernietig. Tydens die 1960's en 70's het beide die VSA en die Sowjetunie ruimterommel geskep tydens die toetsing van hul anti-satelliet wapens. Teen die tyd wat die mense begin het om ruimterommel as 'n probleem te beskou het  was die toetsing van sulke wapens reeds verby. Die VSA het egter 'n nuwe anti-satelliet wapen getoets in die 1980's, die ''Vought ASM-135 ASAT''. 'n Toetslopie in 1985 het 'n 1 ton satelliet teen 'n hoogte van 525km vernieting, wat duisende stukke ruimterommel wat groter as 1 cm is geskep het. Weens die relatiewe lae hoogte het meeste van die stukke verbrand binne die volgende 10 jaar.
-Baie ruimterommel is al geskep deur die gebruik van missiele om satelliete te vernietig.
+Sjina se regering het 2007 die grootste hoevheelheid ruimterommel vanaf 'n enkele geval geskep deur 'n anti-satelliet missile op een van hulle eie satelliete te toets. Die satelliet het 2300 stukke groter as 'n golfbal veroorsaak, meer as 35000 stukke groter as 1cm en meer as 'n miljoen stukke groter as 1mm. Die geteikende satelliet het tussen 850 en 882km gewentel, wat die mees satelliet het van enige ruimte na aan die aarde.<ref>http://www.heavens-above.com/satinfo.aspx?lat=0&lng=0&alt=0&loc=Unspecified&TZ=CET&SatID=25730</ref> Aangesien hierdie satelliet hoër is gaan die ruimterommel ook vir baie langer aan hou wentel voordat dit verbrand.
+Dit was voorgestel dat lande wat nie persiese anti-satelliet wapens het nie steeds vir satelliete 'n gevaar kan in hou deur groter satelliete af te skiet en groot hoeveelhede ruimterommel te skep. Aangesien ruimterommel deur middel van botsings nog ruimterommel kan skep kan dit 'n ernstige gevaar in hou vir satelliete met lae wentelbane.<ref>http://www.ucsusa.org/assets/documents/nwgs/debris-in-brief-factsheet.pdf , David Wright , Union of Concerned Scientistsm, Desember 2007
+</ref>
 == Dreigement aan menslike aktiwiteite ==
@@ Lyn 30: / Lyn 35: @@
 === Tot die aarde ===
-Alhoewel die meeste ruimterommel verbrand in die atmosfeer, kan groter stukke die aardoppervlak tref.
+Alhoewel die meeste ruimterommel verbrand in die atmosfeer, kan groter stukke die aardoppervlak tref. Volgens NASA het rofweg een stuk ruimterommel per dag terug geval aarde tot die afgelope 50 jaar. Ten spyte van hulle grootte het hulle al geen merkwaardige skade aan menslike eiendom gedoen nie, meestal oor die intensiewe wrywing wat sulke ruimterommel sal ondergaan. <ref>http://orbitaldebris.jsc.nasa.gov/faqs.html , FAQ oor ruimterommel, Brown M , 2012</ref>
 == Huidige planne om van ruimterommel ontslae te raak ==
 Daar val rofweg een voorwerp per dag uit sy wentelbaan uit vir die afgelope 50 jaar.
+=== Verpligte ontwenteling van satelliete ===
+Deel van die huidige strategieë om die toename in ruimterommel te beperk is dat enige satelliet wat opgestuur moet word ditself binne 'n redelike tyd moet kan ontwentel.
 == Verwysing ==