Dyk

'n Dyk is 'n mensgemaakte waterkeerwal wat ontwerp en gebou is om 'n gebied teen hoë water te beskerm. 'n Lae dyk word 'n kade genoem.

In Nederland is daar twee tipes dyke; die primêre keerwal en die sekondêre keerwal. Die primêre keerwal beskerm die land teen uitsonderlike hoë watertoestande, waar die water onbeheerbaar kan styg soos op die see, riviere en die Ysselmeer.

Die sekondêre keerwal, ook boesemkades genoem, beskerm die land teen binnelandse water in mere, boesems en kanale.

Rivierdyk

'n Rivierdykstelsel by Vianen, Nederland

'n Rivierdyk beskerm land teen 'n hoë waterstand in 'n rivier. Die hoeveelheid water wat deur rivier afgevoer word varieer hewig deur die jaar heen. Indien daar op enige plek in die stroomgebied hewige reënval is kan die watervlak van 'n rivier geweldig toeneem.

'n Waterkering in 'n rivier bestaan uit drie dele, die winterdyk, die somerdyk, en die uiterwaardes. As die vlak van die rivier laag is, vorm die somerdyk die belangrykste beskerming teen die water. Die somerdyk word gebou dat die waterstand in die somer altyd laer is dan die somerdyk, sodat die uiterwaardes vry bly.

Die uiterwaardes is die gebied tussen die somer en winterdyk. Dit is deurgaans groen gebiede waar die natuur vry spel het, bebouing is nie moontlik in hierdie gebied. In die somer is die uiterwaardes beskikbaar vir landboudoeleindes.

As die watervlak van die rivier in winter en lente styg, en die somerdyk nie standhou nie kan die rivier hom via die uiterwaardes verbreed. Die winterdyk vorm in so 'n situasie die primêre waterbeskerming. In 'n gesonde waterbeskermingssituasie kom dit slegs eenkeer elke paar jaar voor. 'n Via die uiterwaardes verbreede rivier kan baie keer die debiet aan as die rivier in sy normale bedding kan vervoer.

In 'n goeie waterbeskerming word tydens die bou bereken waar die swakste en sterkste punte gebou moet word. So sal die hoogte van die dyke in die buurt van stedelike gebiede hoër wees as in onbevolkte gebiede en is die walle van die rivier waar die meeste bevolking woon hoër as die andere walle.

Sien ook

• Afsluitdyk

Eksterne skakels

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir dyk.