Sprota

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Sprota was 'n vrou uit die vroeë 10de eeu wat van obskure afkoms was, en "involge Wikinggebruik" (more danico) met[1][2] Willem I van Normandië getroud was. By hom het sy geboorte geskenk aan sy opvolger, Richard I, Graaf van Normandië. Na die dood van Willem is sy getroud met 'n welgestelde grondeienaar genaamd Esperleng, en by hom het sy 'n verdere seun gehad, die Normandiese edelman Rodulf van Ivry.[3][4][5]

Lewe[wysig | wysig bron]

Die eerste vermelding van Sprota is deur haar tydgenoot, Flodoard van Reims. Alhoewel hy haar nie by name noem nie, identifiseer hy haar onder die jaar 943 as die moeder van "Willem se seun [Richard], gebore uit 'n Bretonse minnares".[6] Elisabeth van Houts skryf: "op hierdie verwysing berus die identifikasie van Sprota, Willem I se vrou 'volgens Deense gebruik', as afkomstig vanuit Bretagne"[7]. Die beskrywing kan verdermeer van toepassing wees op enigiemand van inheemse Bretonse, Skandinawiese, of Frankiese etnisiteit. Laasgenoemde is die waarskynlikste, gebaseer op die spelling van haar naam.[8] Die eerste persoon wat haar naam verskaf het was Willem van Jumièges,[9][10]wat in die tweede helfte van die 11de eeu geskryf het. Die naam Sprota blyk dieselfde wortel te bevat as die antroponiem Sprot wat in die Domesday Book en in verskeie plekname in beide Engeland en Normandië gevind word, soos byvoorbeeld Sprotbrough (Sproteburg 1086) en Epreville (Sprovilla 1025).[11] Dit kan terselfdertyd ook van Angelse (Sprota),[12] Anglo-Skandinawiese, of Skandinawiese afkoms wees (sien Sproti[13]).

Die nie-Christelike aard van haar verhouding met Willem het 'n verleentheid vir haar seun Richard I geword. Die Franse koning, Louis IV van Frankryk, "het die seun erge beledigings toegesnou", en hom "die seun van 'n hoer wat 'n ander vrou se man verlei het," genoem[14][15]

Ten tyde van die geboorte van haar eerste seun Richard het Sprota in haar eie huishouding in Bayeux onder Willem se beskerming gewoon.[4] Willem, wat sopas 'n rebellie by Pré-de Bataille verslaan het, (ongeveer 936),[lower-alpha 1] het die nuus dat Sprota pas geboorte geskenk het aan 'n seun by 'n boodskapper verneem; hy was verheug oor die nuus en het beveel dat sy seun gedoop word en die naam Richard gegee word.[10]

Na die dood van Willem I en die gevangenskap van haar seun Richard, is sy deur die "ontsaglik welvarende" Esperleng uit haar gevaarlike situasie "gered".[3] Robert van Torigni het Sprota se tweede man[lower-alpha 2] as Esperleng, 'n ryk grondeienaar wat in Pîtres verskeie meule bedryf het, geïdentifiseer.[4][16]

Familie[wysig | wysig bron]

By Willem I was sy die moeder van:

  • Richard I, Graaf van Normandië[17]

By Esperling van Vaudreuil was sy die moeder van:

  • Rodulf van Ivry[18]
  • verskeie dogters wat getroud is met Normandiese magnate

Notas[wysig | wysig bron]

  1. Die datum van die geveg, en as sodanig Richard I se geboorte, word algemeen aangegee as 936 maar volgens die Annale van Jumièges (red. Laporte, bl. 53) is Richard gedoop in 938. Sien Van Houts, Gesta Normannorum Ducum, 1992, 1:78-9 n. 5.
  2. Waarskynlik ook volgens die Viking- of Deense gebruik. Sien: Searle, Predatory Kinship, 1988, 291 n. 2

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Van Houts, Gesta Normannorum Ducum, 1994, 1:xxxviii
  2. Reynolds, Marriage in the Western Church, 1992, 111
  3. 3,0 3,1 Philippe, La Normandie an xe siècle, 1845, 6
  4. 4,0 4,1 4,2 Crouch, The Normans, 2007, 26
  5. Van Houts, The Normans in Europe, 2000, 4
  6. Fanning and Bachrach, The Annals of Flodoard of Reims , 2011, p. 37
  7. Van Houts, The Normans in Europe , 2000, 47 n. 77
  8. Van Houts, The Normans in Europe, 2000, bl. 182
  9. Keats-Rohan, 'Poppa of Bayeux and Her Family', 1997, 192
  10. 10,0 10,1 Van Houts, Gesta Normannorum Ducum, 1992, 1:78-9
  11. de Beaurepaire, François (1981). Les Noms des communes et anciennes paroisses de l'Eure (in Frans). Parys. A. et J. Picard. p. 104. ISBN 2-7084-0067-3. OCLC 9675154.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link).
  12. A. D. Mills, A Dictionary of British Place Names, Oxford University PressPrint, 2011, ISBN 9780199609086, p. 619 [1]
  13. Sproti op Nordic Names (aanlyn leeswerk)
  14. Van Houts, Gesta Normannorum Ducum' ', 1992, 1:102-3 n. 5
  15. Albu, The Normans in their history, 2001, 69.
  16. Searle, Predatory Kinship, 1988, 108
  17. Schwennicke, Europäische Stammtafeln, 1984,
  18. Schwennicke, Europäische Stammtafeln, 1989, 694A

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Emily Albu, The Normans in their histories: propaganda, myth and subversion, (Boydell Press, Woodbridge, 2001).
  • David Crouch, The Normans: The History of a Dynasty, (Hambledon Continuum, 2007).
  • Steven Fanning en Bernard S. Bachrach, vert., The Annals of Flodoard of Reims, 916-966, (University of Toronto Press, 2011).
  • Katherine S. B. Keats-Rohan, 'Poppa of Bayeux and Her Family', The American Genealogist, vol. 72 (Julie–Oktober 1997), pp. 187–204.
  • Delphine Lemaître Philippe, La Normandie an xe siècle, suivie des Recherches sur les droits des rois de France au patronage d'Illeville, (A. Perone, Rouen, 1845).
  • Philip Lyndon Reynolds, Marriage in the Western Church, (Leiden; New York: E.J. Brill, 1994).
  • Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten, Neue Folge, Band II: Die Ausserdeutschen Staaten Die Regierenden Häuser der Übrigen Staaten Europas(Marburg, Duitsland: Verlag von J. A. Stargardt, 1984).
  • Eleanor Searle, Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840-1066 (University of California Press, Berkeley, 1988).
  • Elizabeth M. C. Van Houts, vert., The Gesta Normannorum Ducum of William of Jumièges, Orderic Vitalis, and Robert of Torigni, (Clarendon Press, Oxford, 1992).
  • Elizabeth M. C. Van Houts, vert., The Normans in Europe, (Manchester University Press, 2000).