Spuitkannetjie

Binnekant van 'n spuitkannetjie

'n Spuitkannetjie is 'n houer vir vloeibare stowwe wat onder druk uitgelaat word sodat dit 'n fyn sproei of 'n dun straal vorm. Daardeur kan 'n stof sander groot moeite egalig en op moeilik bereikbare plekke aangewend word. Spuitkannetjies is egter dikwels ook 'n bron van besoedeling.

Spuitkannetjies is 'n nuttige hulpmiddel vir die aanwending van ʼn groot aantal stowwe, en skakel byvoorbeeld by verfwerk die gebruik van kwaste uit. Daarmee kan 'n stof egalig (selfs op moeilik bereikbare plekke) versprei en die hoeveelheid wat uitgelaat word, akkuraat beheer word. Die sproei uit die kannetjies is baie fyn en bestaan uit partikels met groottes van tussen 0,01 en 5 $\mu$m (1 $\mu$m=0,001 mm). Hierdie deeltjies, wat dikwels onsigbaar is, sit neer en pak saam totdat dit 'n lagie vorm.

Spuitkannetjie

Wanneer die deeltjies in die lug versprei, kan dit die asemhalingstelsels van mense en diere binnedring en skadelike gevolge hê. Spuitkannetjies is nietemin baie nuttig en word vir die aanwending van verf, smeermiddels, vernis, kleefmiddels, roesweermiddels, insektedoders, ontsmettingsmiddels, geurstowwe, bruismiddels, deodorante, haarlak, verdunners, ensovoorts, gebruik. Die stowwe word gewoonlik saam met 'n dryfgas onder druk in ʼn houer geplaas. Die dryfgas kan uit koolsuurgas of koolwaterstofprodukte, soos die alkohole, aldehiede, ketone, alkene, of esters, bestaan.

Bekende dryfgasse is freongas (chloorfluoormetaan), wat onaktief is en nie met die ander stowwe in die kannetjie verbind nie; asetoon, wat as verdunner dien; chlorodien, wat as ontvetter gebruik word; aldrien, wat in insektedoders gebruik word; etielformaldehied, wat as 'n geurmiddel dien, ensovoorts.

Bronnelys

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409672, volume 26, bl. 127, 128