Stedelike Stigting

Die Stedelike Stigting was ‘n Suid-Afrikaanse organisasie om die lewensgehalte van die swart stedelike bevolking te verhoog.

Stigting

Na die Soweto-opstand het die groot sakeleiers in Suid-Afrika besef dat hulle nie kan toelaat dat sake in die land van erg na erger ontwikkel en onregeerbaar word. ‘n Groep vooraanstaande swart gemeenskapsleiers onder Nthato Motlana en ‘n 200 sakeleiers waaronder Raymond Ackerman, Anton Rupert, Harry Oppenheimer, Gavin Relly en David Susman het in Johannesburg byeengekom om die akute probleem te bespreek. Hulle was van mening dat hulle geld beskikbaar moes stel om die land te herbou, want hulle ondernemings het tydens die jare van apartheid gefloreer weens daardie beleid. In November 1976 word die nie-winsgewende Stedelike Stigting in die lewe geroep met oud-regter Jan Steyn as besturende direkteur. Dit was ‘n sambreelorganisasie waaronder hierdie sakeleiers by groot sakeondernemings in Suid-Afrika en die buiteland geld ingesamel het. Om die beoogde projekte te finansier is besluit om ‘n %-heffing in te stel op deelnemende maatskappye se omset, verkope of wins.

Projekte

Om die lewensgehalte van die inwoners van die stedelike gebiede te verbeter, is veral aandag gegee aan die verbetering van die huisvesting vir armes. So is daar bygedra tot die verskaffing van elektrisiteit aan huise in Soweto. Geld is beskikbaar gestel vir beter onderwysgeleenthede vir die stedelike jeug en hulp aan jong entrepreneurs. Plaaslike komitees het gehelp met die indentfisering van verdienstelike projekte. In die eerste anderhalfjaar na die stigting is ‘n R5 miljoen ingesamel en spandeer aan opheffingswerk. Gedurende 1982 het sakeondernemings ‘n bedrag van meer as R2½ miljoen geskenk vir onderwysdoeleindes. ‘n Groot bedrag geld is in die VSA ingesamel om die huisvesting in stede te verbeter. Ook het dit sakemanne uit alle rassegroepe byeengebring en is ‘n gees van onderlinge vertroue en begrip geskep. Die Stedelike Stigting het druk uitgeoefen op die owerhede om rassediskriminerende maatreëls soos die Groepsgebiedewet, instromingsbeheer en die paswette te skrap. Vroeg in die 1990’s is die stigting ontbind toe ander organisasies die take oorgeneem het.

Bibliografie

• Ensiklopedie van die Wêreld, deel 14. Supplement. Stellenbosch: Albertyn-uitgewers, 1994. ISBN 0-949948-36-5
• Prichard, Denise: Hearing grasshoppers jump. Kaapstad: David Philip, 2001. ISBN 0-86486-662-3
• Prichard, Denise: The four legs of the table. Kaapstad: David Philip, 2005. ISBN 0-86486-617-8