Thaise kookkuns

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Yam wun sen kung: 'n geurige Thaise slaai met glasnoedels en garnale

Thaise kookkuns (Eng.: Thai cuisine) is die nasionale kookkuns van Thailand. Balans, detail, en verskeidenheid is van kardinale belang vir Thaise sjefs.

Die plaaslike kookkuns en historiese invloede[wysig | wysig bron]

Daar word beweer dat die kuns van groente kerf sy oorsprong in die Sukhothai Koninkryk het, byna 700 jaar gelede.[1]
Kaeng phet pet yang, 'n nalatenskap van die paleiskookkuns van Ayutthaya
Chilipepers, oorspronklik van Suid-Amerika, is na Thailand gebring deur die Portugese en Spanjaarde.

Thai cuisine word meer akkuraat beskryf as vier plaaslike kookkunste, wat ooreenstem met die vier belangrikste streke van die land:

  • Die sentrale Thaikookkuns van die plat en nat sentrale rys-groeiende vlaktes en van Bangkok, terrein van die voormalige Thai koninkryke van Sukhothai en Ayutthaya, en die Dvaravati-kultuur van die Mon-mense voor die aankoms van Thaigroepe in die gebied.
  • Isan of noordoostelike Thai cuisine van die meer dorre Khorat-plato, soortgelyk in kultuur as Laos en ook beïnvloed deur die Khmer kookkuns na die suide, soos bewys deur die tempelruïnes van die tyd van die Khmer-ryk.
  • Noord-Thai kookkuns van die groen valleie en koel, beboste berge van die Thai-hoogland, voorheen geregeer deur die Lanna Koninkryk en die huis van die meerderheid van die etniese groepe van Thailand.
  • Suid-Thai kookkuns van die Kra Isthmus wat begrens word aan twee kante deur die tropiese see, met sy baie eilande en insluitend die etniese Maleiers, voormalige Sultanaat van Pattani in die diep suide.

Thai cuisine en die kulinêre tradisies en kookkuns van Thailand se bure het mekaar wedersyds beïnvloed oor die verloop van baie eeue. Plaaslike variasies is geneig om te korreleer met die naburige lande (dikwels die deel van die dieselfde kulturele agtergrond en etnisiteit op beide kante van die grens) sowel as die klimaat en geografie. Noord-Thai geregte met Shan Staat in Birma, noord - Laos, en ook met die Yunnan Provinsie in China, terwyl die kookkuns van Isan (noordooste Thailand) soortgelyk is aan dié van die suide van Laos, en ook beïnvloed word deur die Khmer kookkuns uit Kambodja aan die suide, en deur Viëtnamese kookkuns na die ooste. Die suide van Thailand, met baie geregte wat heelwat klappermelk en vars borrie bevat, het dit in gemeen met die Indiese, Maleisiese, en Indonesiese kookkuns.[2][3][4] Benewens hierdie vier plaaslike kookkunste, is daar ook die Koninklike Thaise cuisine wat se geskiedenis terugdateer tot die kosmopolitiese paleiskookkuns van die Ayutthaya koninkryk (1351-1767). Sy verfyning, kooktegnieke, aanbieding, en die gebruik van bestanddele was van groot invloed op die kookkuns van die sentrale Thai-vlaktes.[5][6][7]

Bediening[wysig | wysig bron]

Phat thai kung
'n Thaise maaltyd word in 'n dorpstempel genuttig.

Thaise kos word tradisioneel met die regterhand geëet[8][9] terwyl op matte op die vloer gesit word. Die gebruik word steeds in die meer tradisionele huishoudings gevind. Deesdae egter, eet die meeste Thais met 'n vurk en 'n lepel. Tafels en stoele is bekendgestel as deel van 'n breër verwestering tydens die bewind van Koning Mongkut, Rama IV. Die vurk en lepel is bekendgestel deur Koning Chulalongkorn na sy terugkeer van 'n toer van Europa in 1897.[10]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 November 2015. Besoek op 20 Julie 2017.
  2. http://en.zomzaa.com.
  3. http://shesimmers.com/2011/02/southern-thai-rice-salad-khao-yam-%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%B3-and-a-chat-with-jitlada-restaurant-in-los-angeles.html.
  4. http://www.thaiso.com/thailand-a-z/thai-food.htm.
  5. http://www.faafood.net/2012/03/thai-royal-cuisine.html.
  6. http://www.cnngo.com/bangkok/eat/chef-mcdang-myth-royal-thai-cuisine-655324.
  7. http://www.thai-recipes-today.com/thai-food.html.
  8. [1] Geargiveer 20 Mei 2013 op Wayback Machine
  9. http://library.cmu.ac.th/ntic/en_lannafood/culture_lanna2.php.
  10. http://miami.uni-muenster.de/servlets/DerivateServlet/Derivate-3337/diss_suwanlaong.pdf.