Wikipedia:Voorbladartikel week 43 2011

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die Zaporozje-Kosakke skryf ’n brief aan die Ottomaanse sultan (Ilja Repin, 1891)

Kosakke (Oekraïns: Козаки́, Kozaki; Russies: Казаки́, Kazaki; Pools: Kozacy) was oorspronklik lede van demokratiese, halfmilitêre gemeenskappe in die Oekraïne en Suid-Rusland, veral in ylbevolkte gebiede en aan die Don- en die Dnjepr-rivier. Hulle het ’n belangrike rol gespeel in die ontwikkeling van hierdie streke.

Die woord "Kosak" kom van die Turkse woord quzzaq, wat "avonturier" of "vry man" beteken. Die term is die eerste keer gebruik in ’n Russiese dokument uit 1395. "Kosakke" (Kozacy) was ook die naam van ’n soort ligte infanterie in die Pools-Litause Gemenebes. Dié naam word egter nie met enige etnisiteit verbind nie.

Dit is onseker hoe die Kosakke ontstaan het. Die mees algemene teorie is dat hulle afstammelinge was van kleinboere wat gevlug het om slawerny vry te spring. Dié mense was van verskillende etniese groepe soos Roeteniërs, Turke en Duitsers, maar veral Oekraïners en Russe.

Hulle het in die 14de tot 15de eeu militêre gemeenskappe gevorm om hul leefstyl van seerowery, strooptogte en onwettige jagtogte te kan voortsit en om hulself teen aanvalle van Tartare, Mongole en ander nomadiese volke op die steppe van Suid-Rusland te verdedig. Hulle het grondgebied gekoloniseer wat voorheen deur nomadiese stamme bewoon is en het ook in ’n mate met dié stamme vermeng.

...lees verder