Besnydenis: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Uitgebrei, nog besig
Lyn 23: Lyn 23:


Sowat ’n derde van mans wêreldwyd is na raming besny.<ref name=WHO_2007_GTDPSA/><ref name=weiss_2010_complications/><ref name=WHO_2010_neonatal_child_MC>{{Cite web| url = http://www.who.int/hiv/pub/malecircumcision/neonatal_child_MC_UNAIDS.pdf| title = Neonatal and child male circumcision: a global review|accessdate = 2015-04-12| year = 2010| publisher = Wêreldgesondheidsorganisasie|format=PDF}}</ref> Die prosedure is meer algemeen in die [[Moslem]]wêreld en [[Israel]] (waar feitlik alle mans om godsdiensredes besny is), die [[VSA]] en sommige dele van [[Suidoos-Asië]] en [[Afrika]].<ref name=WHO_2007_GTDPSA/> Dit is taamlik ongewoon in [[Europa]], [[Latyns-Amerika]], dele van [[Suider-Afrika]] en die grootste deel van [[Asië]].<ref name=WHO_2007_GTDPSA/> Die oorsprong van besnydenis is nie seker nie; die oudste dokumentêre bewys daarvan kom uit [[Antieke Egipte]].<ref name=WHO_2007_GTDPSA/> Verskeie teorieë is al voorgestel, soos dat dit ontstaan het as ’n godsdiensofferande of as ’n inwyding van seuns in die volwasse lewe.<ref name=alanis_2004>{{cite journal |vauthors=Alanis MC, Lucidi RS |title=Neonatal circumcision: a review of the world's oldest and most controversial operation |journal=Obstet Gynecol Surv |volume=59 |issue=5 |pages=379–95 |date=Mei 2004 |pmid=15097799 |doi=10.1097/00006254-200405000-00026 }}</ref>
Sowat ’n derde van mans wêreldwyd is na raming besny.<ref name=WHO_2007_GTDPSA/><ref name=weiss_2010_complications/><ref name=WHO_2010_neonatal_child_MC>{{Cite web| url = http://www.who.int/hiv/pub/malecircumcision/neonatal_child_MC_UNAIDS.pdf| title = Neonatal and child male circumcision: a global review|accessdate = 2015-04-12| year = 2010| publisher = Wêreldgesondheidsorganisasie|format=PDF}}</ref> Die prosedure is meer algemeen in die [[Moslem]]wêreld en [[Israel]] (waar feitlik alle mans om godsdiensredes besny is), die [[VSA]] en sommige dele van [[Suidoos-Asië]] en [[Afrika]].<ref name=WHO_2007_GTDPSA/> Dit is taamlik ongewoon in [[Europa]], [[Latyns-Amerika]], dele van [[Suider-Afrika]] en die grootste deel van [[Asië]].<ref name=WHO_2007_GTDPSA/> Die oorsprong van besnydenis is nie seker nie; die oudste dokumentêre bewys daarvan kom uit [[Antieke Egipte]].<ref name=WHO_2007_GTDPSA/> Verskeie teorieë is al voorgestel, soos dat dit ontstaan het as ’n godsdiensofferande of as ’n inwyding van seuns in die volwasse lewe.<ref name=alanis_2004>{{cite journal |vauthors=Alanis MC, Lucidi RS |title=Neonatal circumcision: a review of the world's oldest and most controversial operation |journal=Obstet Gynecol Surv |volume=59 |issue=5 |pages=379–95 |date=Mei 2004 |pmid=15097799 |doi=10.1097/00006254-200405000-00026 }}</ref>

==Aanduidings en teenaanduidings==

===Roetine- of gekose prosedure===
Die besnydenis van babas word gewoonlik deur ouers gekies vir niemediese redes, soos godsdiens- of persoonlike oortuigings wat moontlik deur gemeenskapnorme bepaal word.<ref name=hay_2012/> Die posisie van die wêreld se grootste gesondheidsverenigings is dat sulke besnydenisse óf geen voordele inhou nie maar wel veiligheidsrisiko's óf dat dit ’n matige gesondheidsvoordeel en klein risiko's inhou. Geen groot mediese vereniging beveel aan dat dit verbied word nie, en ook nie dat alle mans besny behoort te word nie. Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) beveel dit egter wel aan vir gebiede met ’n groot voorkoms van MIV, soos Afrika suid van die Sahara. Daar is bewys dat die kans op die oordrag van die virus van vroue aan mans aansienlik verklein word as die man besny is.<ref name=Bolnick_2012_ch1/> Voorwaardes vir so ’n program is ingeligte toestemming, vertroulikheid en ’n afwesigheid van dwang.<ref name=WHO_HIV_2007/>

Die Koninklike [[Nederland]]se Maatskappy tot die Bevordering van die Geneeskunde, wat een van die grootste teenstanders van die roetinebesnyding van babas is, beveel nie aan dat dit verbied word nie uit vrees dat ouers wat op die prosedure aandring, hulle tot swak opgeleide mense sal wend in plaas van professionele mediese verskaffers.<ref name=Bolnick_2012_ch1/> Die [[Denemarke|Deense]] Kollege van Algemene Praktisyns voer aan besnydenis moet net oorweeg word wanneer dit medies noodsaaklik is, "anders is dit ’n kwessie van verminking".<ref>{{cite web|title=Referat bestyrelsesmøde den 16. december 2013|url=http://www.dsam.dk/flx/organisation/bestyrelse/referater/dagsorden_05122013//?Highlight=omsk%E6ring#flxElm_3725|accessdate=4 September 2016}}</ref>

===Mediese aanduidings===
Besnydenis word aanbeveel as behandeling vir problematiese gevalle van voorhuidvernouing, infeksie van die voorhuid en penis wat nie op ander behandeling reageer nie en chroniese urienweginfeksie.<ref name=lissauer_2012/><ref name=hay_2012/> Die WGO beveel dit aan vir seksueel aktiewe mans in gebiede waar MIV algemeen voorkom.<ref name=WHO_HIV_2007/> Dit word ook deur die International Antiviral Society-USA aanbeveel as teenmaatreël teen MIV vir alle seksueel aktiewe heteroseksuele mans, asook vir gay mans wat [[anale seks]] beoefen, veral in gebiede met ’n groot voorkoms van MIV.<ref name = "Marrazzo et al. 2014">{{cite journal |last1=Marrazzo |first1=JM|last2=del Rio |first2=C |last3=Holtgrave |first3=DR |last4=Cohen |first4=MS |last5=Kalichman |first5=SC |last6=Mayer |first6=KH |last7=Montaner |first7=JS |last8=Wheeler |first8=DP |last9=Grant |first9=RM |last10=Grinsztejn |first10=B |last11=Kumarasamy |first11=N |last12=Shoptaw |first12=S |last13=Walensky |first13=RP |last14=Dabis |first14=F |last15=Sugarman |first15=J |last16=Benson |first16=CA |last17=International Antiviral Society-USA |first17=Panel |title=HIV prevention in clinical care settings: 2014 recommendations of the International Antiviral Society-USA Panel |journal=JAMA: The Journal of the American Medical Association |date=23–30 Julie 2014 |volume=312 |issue=4 |pages=390–409 |pmid=25038358 |doi=10.1001/jama.2014.7999}}</ref>

===Teenaanduidings===
Besnydenis word nie aanbeveel vir kinders met sekere genitale struktuurabnormaliteite soos ’n misplaasde urienwegopening, buitengewone kromming van die penis of meerduidige geslagsdele nie, aangesien die voorhuid nodig kan wees vir rekonstruktiewe chirurgie. Dit word ook afgeraai vir kinders wat vroeg gebore is en vir dié wie se gesondheid nie na wense is nie.<ref name=rudolph_2011/><ref name=hay_2012/><ref name=WHO_Manual_2009>{{cite web |title=Manual for male circumcision under local anaesthesia |publisher=Wêreldgesondheidsorganisasie |date=Desember 2009 |url=http://www.who.int/hiv/pub/malecircumcision/local_anaesthesia/en/index.html}}</ref> As ’n kind of volwassene ’n familiegeskiedenis van bloeding het, soos met [[hemofilie]], word aanbeveel dat die bloed getoets word vir normale stollingseienskappe voor besnydenis oorweeg word.<ref name=hay_2012/><ref name=WHO_Manual_2009/>


==Verwysings==
==Verwysings==

Wysiging soos op 10:31, 29 Desember 2016

Besnydenis
Klassifikasie en eksterne bronne
’n Bensydenis word in Sentraal-Asië uitgevoer, omstreeks 1865-1872.
’n Bensydenis word in Sentraal-Asië uitgevoer, omstreeks 1865-1872.
ICD-10 0VBT
ICD-9 V50.2
MedlinePlus   002998
MeSH D002944
Mediese waarskuwing

Manlike besnydenis is die verwydering van die menslike penis se voorhuid.[1][2][3] In die mees algemene prosedure word die voorhuid oopgetrek, groeisels verwyder en die voorhuid word weggetrek van die eikel. Daarna word die besnydenistoestel (indien gebruik) oor die voorhuid geplaas en die vel afgeknip. Plaaslike verdowing word meestal gebruik teen pyn en stres.[4] Die prosedure word dikwels om kulturele of godsdiensredes op babas en kinders uitgevoer.[5] In sommige gevalle kan dit gedoen word as behandeling teen ’n mediese toestand of vir die verkoming van siektes. Dit is ’n behandelingsopsie vir problematiese gevalle van voorhuidvernouing, infeksie van die voorhuid en penis wat nie op ander behandeling reageer nie en chroniese urienweginfeksie.[1][6]

Die posisie van die wêreld se grootste mediese verenigings wissel van die beskouing dat die besnydenis van babas en kinders geen voordele inhou nie maar wel veiligheidsrisiko's, tot die siening dat dit ’n matige gesondheidsvoordeel inhou wat swaarder weeg as die risiko's. Geen groot mediese vereniging beveel óf ’n verbod op besnydenis aan óf die algemene besnydenis van alle mans nie (buiten die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) vir gebiede met ’n groot voorkoms van MIV).[7] Etiese en wetlike vrae oor die besnydenis van babas en kinders om niemediese redes is al gevra, en die kwessie is dus omstrede.[8][9]

Daar is bewyse dat besnydenis die risiko van MIV onder heteroseksuele mans in Afrika suid van die Sahara verlaag.[10][11] Daarom beveel die WGO aan dat besnydenis oorweeg word as ’n moontlike voorkomende program in gebiede waar MIV algemeen voorkom, soos in bogenoemde gebied.[12] Die gesondheidsvoordele daarvan teen MIV vir gay mans is minder duidelik,[13][14] asook die voordele daarvan in die ontwikkelde wêreld.[15] Besnydenis in die algemeen word verbind met ’n verlaagde risiko van kankervormende vorme van die menslike papilloomvirus (MPV),[16][17] asook van urienweginfeksie en peniskanker.[4] Die voorkoming van dié siektes word egter nie beskou as genoegsame rede vir die algemene besnydenis van babas en kinders nie.[1][18] Die mate waarin besnydenis iemand teen ander seksueel oordraagbare infeksies beskerm, is onduidelik.

Navorsing in 2010 het gewys besnydenis deur mediese verskaffers het ’n tipiese komplikasietempo van 1,5% vir babas en 6% vir ouer kinders, met ’n paar gevalle van omvattende komplikasies.[19] Bloeding, infeksie en die verwydering van óf te veel óf te min voorhuid is die algemeenste redes vir komplikasies.[19] Die kans op komplikasies is groter wanneer die prosedure deur ’n onervare persoon uitgevoer word, in onsteriele omstandighede of by ouer kinders.[19] Dit lyk nie of besnydenis ’n negatiewe invloed op seksuele werking het nie.[20][21]

Sowat ’n derde van mans wêreldwyd is na raming besny.[5][19][22] Die prosedure is meer algemeen in die Moslemwêreld en Israel (waar feitlik alle mans om godsdiensredes besny is), die VSA en sommige dele van Suidoos-Asië en Afrika.[5] Dit is taamlik ongewoon in Europa, Latyns-Amerika, dele van Suider-Afrika en die grootste deel van Asië.[5] Die oorsprong van besnydenis is nie seker nie; die oudste dokumentêre bewys daarvan kom uit Antieke Egipte.[5] Verskeie teorieë is al voorgestel, soos dat dit ontstaan het as ’n godsdiensofferande of as ’n inwyding van seuns in die volwasse lewe.[23]

Aanduidings en teenaanduidings

Roetine- of gekose prosedure

Die besnydenis van babas word gewoonlik deur ouers gekies vir niemediese redes, soos godsdiens- of persoonlike oortuigings wat moontlik deur gemeenskapnorme bepaal word.[6] Die posisie van die wêreld se grootste gesondheidsverenigings is dat sulke besnydenisse óf geen voordele inhou nie maar wel veiligheidsrisiko's óf dat dit ’n matige gesondheidsvoordeel en klein risiko's inhou. Geen groot mediese vereniging beveel aan dat dit verbied word nie, en ook nie dat alle mans besny behoort te word nie. Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) beveel dit egter wel aan vir gebiede met ’n groot voorkoms van MIV, soos Afrika suid van die Sahara. Daar is bewys dat die kans op die oordrag van die virus van vroue aan mans aansienlik verklein word as die man besny is.[7] Voorwaardes vir so ’n program is ingeligte toestemming, vertroulikheid en ’n afwesigheid van dwang.[12]

Die Koninklike Nederlandse Maatskappy tot die Bevordering van die Geneeskunde, wat een van die grootste teenstanders van die roetinebesnyding van babas is, beveel nie aan dat dit verbied word nie uit vrees dat ouers wat op die prosedure aandring, hulle tot swak opgeleide mense sal wend in plaas van professionele mediese verskaffers.[7] Die Deense Kollege van Algemene Praktisyns voer aan besnydenis moet net oorweeg word wanneer dit medies noodsaaklik is, "anders is dit ’n kwessie van verminking".[24]

Mediese aanduidings

Besnydenis word aanbeveel as behandeling vir problematiese gevalle van voorhuidvernouing, infeksie van die voorhuid en penis wat nie op ander behandeling reageer nie en chroniese urienweginfeksie.[1][6] Die WGO beveel dit aan vir seksueel aktiewe mans in gebiede waar MIV algemeen voorkom.[12] Dit word ook deur die International Antiviral Society-USA aanbeveel as teenmaatreël teen MIV vir alle seksueel aktiewe heteroseksuele mans, asook vir gay mans wat anale seks beoefen, veral in gebiede met ’n groot voorkoms van MIV.[25]

Teenaanduidings

Besnydenis word nie aanbeveel vir kinders met sekere genitale struktuurabnormaliteite soos ’n misplaasde urienwegopening, buitengewone kromming van die penis of meerduidige geslagsdele nie, aangesien die voorhuid nodig kan wees vir rekonstruktiewe chirurgie. Dit word ook afgeraai vir kinders wat vroeg gebore is en vir dié wie se gesondheid nie na wense is nie.[2][6][26] As ’n kind of volwassene ’n familiegeskiedenis van bloeding het, soos met hemofilie, word aanbeveel dat die bloed getoets word vir normale stollingseienskappe voor besnydenis oorweeg word.[6][26]

Verwysings

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Lissauer T, Clayden G (Oktober 2011). Illustrated Textbook of Paediatrics, 4de uitg. Elsevier. pp. 352–353. ISBN 978-0-7234-3565-5.
  2. ↑ 2,0 2,1 Rudolph C., Rudolph A., Lister G., First L., Gershon A. (18 Maart 2011). Rudolph's Pediatrics, 22ste uitg. McGraw-Hill Companies, Incorporated. p. 188. ISBN 978-0-07-149723-7. {{cite book}}: Vancouver style error: punctuation in name 1 (hulp)
  3. ↑ Sawyer S (November 2011). Pediatric Physical Examination & Health Assessment. Jones & Bartlett Publishers. pp. 555–556. ISBN 978-1-4496-7600-1.
  4. ↑ 4,0 4,1 American Academy of Pediatrics Task Force on Circumcision (2012). "Technical Report". Pediatrics. 130 (3): e756–e785. doi:10.1542/peds.2012-1990. ISSN 0031-4005. PMID 22926175.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 "Male circumcision: Global trends and determinants of prevalence, safety and acceptability" (PDF). Wêreldgesondheidsorganisasie. 2007.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Hay W., Levin M. (25 Junie 2012). Current Diagnosis and Treatment Pediatrics 21/E. McGraw Hill Professional. pp. 18–19. ISBN 978-0-07-177971-5. {{cite book}}: Vancouver style error: punctuation in name 1 (hulp)
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Jacobs, Micah; Grady, Richard; Bolnick, David A. (2012). "Current Circumcision Trends and Guidelines". In Bolnick, David A.; Koyle, Martin; Yosha, Assaf (reds.). Surgical Guide to Circumcision. London: Springer. pp. 3–8. doi:10.1007/978-1-4471-2858-8_1. ISBN 978-1-4471-2857-1. Besoek op 6 April 2014. {{cite book}}: Onbekende parameter |chapterurl= geïgnoreer (hulp); Onbekende parameter |subscription= geïgnoreer (hulp)
  8. ↑ Pinto K (Augustus 2012). "Circumcision controversies". Pediatric clinics of North America. 59 (4): 977–986. doi:10.1016/j.pcl.2012.05.015. PMID 22857844.
  9. ↑ Caga-anan E.C., Thomas A.J., Diekema D.S., Mercurio M.R., Adam M.R. (8 September 2011). Clinical Ethics in Pediatrics: A Case-Based Textbook. Cambridge University Press. p. 43. ISBN 978-0-521-17361-2. {{cite book}}: Vancouver style error: punctuation in name 1 (hulp)
  10. ↑ Krieger J.N. (Mei 2011). "Male circumcision and HIV infection risk". World Journal of Urology. 30 (1): 3–13. doi:10.1007/s00345-011-0696-x. PMID 21590467.
  11. ↑ Siegfried N., Muller M., Deeks J.J., Volmink J.; Muller; Deeks; Volmink (2009). Siegfried, Nandi (red.). "Male circumcision for prevention of heterosexual acquisition of HIV in men". Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD003362. doi:10.1002/14651858.CD003362.pub2. PMID 19370585.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 "WHO and UNAIDS announce recommendations from expert consultation on male circumcision for HIV prevention". World Health Organization. Maart 2007.
  13. ↑ Millett G.A., Flores S.A., Marks G., Reed J.B., Herbst J.H. (Oktober 2008). "Circumcision status and risk of HIV and sexually transmitted infections among men who have sex with men: a meta-analysis". JAMA. 300 (14): 1674–84. doi:10.1001/jama.300.14.1674. PMID 18840841. {{cite journal}}: Vancouver style error: punctuation in name 1 (hulp)
  14. ↑ Wiysonge C.S., Kongnyuy E.J., Shey M.; Shey; Muula; Navti; Akl; Lo; et al. (2011). Wiysonge, Charles Shey (red.). "Male circumcision for prevention of homosexual acquisition of HIV in men". Cochrane Database of Systematic Reviews (6): CD007496. doi:10.1002/14651858.CD007496.pub2. PMID 21678366. {{cite journal}}: Onbekende parameter |displayauthors= geïgnoreer (hulp); Uitdruklike gebruik van et al. in: |author2= (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  15. ↑ Kim H., Li P.S., Goldstein M., Howard H; Li, Philip S; Goldstein, Marc (November 2010). "Male circumcision: Africa and beyond?". Current Opinion in Urology. 20 (6): 515–9. doi:10.1097/MOU.0b013e32833f1b21. PMID 20844437.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  16. ↑ Larke N., Thomas S.L., Dos Santos SI, Weiss H.A. (November 2011). "Male circumcision and human papillomavirus infection in men: a systematic review and meta-analysis". J. Infect. Dis. 204 (9): 1375–90. doi:10.1093/infdis/jir523. PMID 21965090. {{cite journal}}: Vancouver style error: punctuation in name 1 (hulp)
  17. ↑ Rehmeyer C, CJ (2011). "Male Circumcision and Human Papillomavirus Studies Reviewed by Infection Stage and Virus Type". J Am Osteopath Assoc. 111 (3 suppl 2): S11–S18. PMID 21415373.
  18. ↑ "Can penile cancer be prevented?". Learn About Cancer: Penile Cancer: Detailed Guide. American Cancer Society. Besoek op 25 Oktober 2012.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Weiss H.A., Larke N., Halperin D., Schenker I.; Larke; Halperin; Schenker (2010). "Complications of circumcision in male neonates, infants and children: a systematic review". BMC Urol. 10: 2. doi:10.1186/1471-2490-10-2. PMC 2835667. PMID 20158883.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  20. ↑ The American Academy of Pediatrics Task Force on Circumcision "Technical Report" (2012) addresses sexual function, sensitivity and satisfaction without qualification by age of circumcision. Sadeghi-Nejad et al. "Sexually transmitted diseases and sexual function" (2010) addresses adult circumcision and sexual function. Doyle et al. "The Impact of Male Circumcision on HIV Transmission" (2010) addresses adult circumcision and sexual function. Perera et al. "Safety and efficacy of nontherapeutic male circumcision: a systematic review" (2010) addresses adult circumcision and sexual function and satisfaction.
  21. ↑ Morris, BJ; Krieger, JN (November 2013). "Does male circumcision affect sexual function, sensitivity, or satisfaction?--a systematic review". The Journal of Sexual Medicine. 10 (11): 2644–57. doi:10.1111/jsm.12293. PMID 23937309.
  22. ↑ "Neonatal and child male circumcision: a global review" (PDF). Wêreldgesondheidsorganisasie. 2010. Besoek op 12 April 2015.
  23. ↑ Alanis MC, Lucidi RS (Mei 2004). "Neonatal circumcision: a review of the world's oldest and most controversial operation". Obstet Gynecol Surv. 59 (5): 379–95. doi:10.1097/00006254-200405000-00026. PMID 15097799.
  24. ↑ "Referat bestyrelsesmøde den 16. december 2013". Besoek op 4 September 2016.
  25. ↑ Marrazzo, JM; del Rio, C; Holtgrave, DR; Cohen, MS; Kalichman, SC; Mayer, KH; Montaner, JS; Wheeler, DP; Grant, RM; Grinsztejn, B; Kumarasamy, N; Shoptaw, S; Walensky, RP; Dabis, F; Sugarman, J; Benson, CA; International Antiviral Society-USA, Panel (23–30 Julie 2014). "HIV prevention in clinical care settings: 2014 recommendations of the International Antiviral Society-USA Panel". JAMA: The Journal of the American Medical Association. 312 (4): 390–409. doi:10.1001/jama.2014.7999. PMID 25038358.
  26. ↑ 26,0 26,1 "Manual for male circumcision under local anaesthesia". Wêreldgesondheidsorganisasie. Desember 2009.

Eksterne skakels

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Besnydenis&oldid=1521265"