Laki

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Laki
Een van Laki se kraters Een van Laki se kraters
Ligging Ysland
Hoogte Van 0 tot 1 725 meter bo seevlak
Koördinate 64°4′8″N 18°14′28″W / 64.06889°N 18.24111°W / 64.06889; -18.24111Koördinate: 64°4′8″N 18°14′28″W / 64.06889°N 18.24111°W / 64.06889; -18.24111
Laaste uitbarsting 1784

Die Yslandse vulkaan Laki, of Lakagígar, lê op die sogenaamde Lakagígarskeur in die suidooste van die eiland. In die 18de eeu was die skeur die skouplek van 'n geweldige vulkaanuitbarsting.

Op 8 Junie 1783 het die skeur uitgebars en die Lakivulkaan laat ontstaan. Dit het Ysland met 'n dik laag fyn as bedek en groot hoeveelhede giftige gasse vrygestel. Die vulkaan het nog agt maande lank aktief gebly en sowat 15 miljoen km3 se lawa uitgewerp. Meer as 500 km2 grond is met die lawa bedek. Volgens hedendaagse ramings het die uitbarsting ook meer as 120 miljoen ton swaweldioksied, 15 miljoen ton fluoorwaterstofsuur en sewe miljoen ton chloorwaterstofsuur vrygestel. Talle diere en mense is deur die hoë konsentrasie fluoriede en arseenverbindings in die water vergiftig.

Lakagígar

Volgens Yslandse ramings was sowat 'n vyfde van die eiland se bevolking, of 10 000 mense, slagoffers van die natuurramp. Destydse berigte verwys na 'n gaswolk wat die hele Noordelike Halfrond oortrek en tot grootskaalse weersveranderings gelei het. Lugbesoedeling en temperatuuruiterstes, wat deur die vulkaanuitbarsting veroorsaak is, het Engeland en Frankryk tussen 1783 en 1784 getref, waar respektiewelik 20 000 en 16 000 sterfgevalle as gevolg van die ramp aangeteken is.

Sien ook[wysig | wysig bron]