18de eeu

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die 18de eeu het in die jaar 1701 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1800 ten einde geloop.

Die Kaap was vir die grootste deel van die 18de eeu 'n kolonie van Nederland.

<< 17de eeu 18de eeu 19de eeu >>
1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710
1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720
1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730
1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740
1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750
1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760
1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770
1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780
1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790
1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800

Daar was enorme verskuiwings in hierdie eeu in die politiek, veral in die laaste dekade. Na die Franse Rewolusie van 1789 het Frankryk ontwikkel tot die mees aggressiewe mag: gelei deur Napoleon Bonaparte voer dit oorlog teen Rusland, Oostenryk, die Verenigde Koninkryk, Portugal, Napels en die Ottomaanse Ryk. Hierdie sterk strewe na uitbreiding kom aan die einde van 'n eeu wat 'n verlies aan Franse mag op die vasteland en in die kolonies gesien het. Die Verenigde Koninkryk het na vore getree as die sterkste moondheid in Europa, hoewel hierdie posisie nou deur Frankryk uitgedaag word. Die grootte van die Britse koloniale ryk het veral toegeneem (Met die Wes-Indiese Eilande en Kanada), ten spyte van die verlies van die nou onafhanklike Verenigde State. Oostenryk is, soos die Verenigde Koninkryk, een van die voorste en stoere teenstanders van revolusionêre Frankryk; die land het die afgelope eeu 'n groot rol gespeel in die stryd om Europese hegemonie. Die ander belangrike Duitse land, Pruise, bly afsydig van die Europese probleme. Die kolos in die ooste, Rusland, het sy grense verder weswaarts verskuif en speel vir die eerste keer in sy geskiedenis ’n beduidende rol in Europese politiek. Die lande Frankryk, die Verenigde Koninkryk, Oostenryk, Pruise en Rusland, definieer grootliks die politieke gesig van Europa in die agtiende eeu.

Daar is groot verloorders in hierdie eeu. Spanje, in die 17de eeu nog in besit van 'n magtige leër en uitgestrekte gebiede op die vasteland, is nou 'n dorre land in 'n afgeleë hoek van Europa. Swede se hegemonie in die noorde is heeltemal uitgewis sedert die rampspoedige oorloë van Karel XII. Die trotse onafhanklikheid van die Republiek van Sewe Provinsies is verlore: Nederland is nou 'n vasalstaat van Frankryk onder die naam Bataafse Republiek. Na byna 'n eeu van Oostenrykse heerskappy is die Suidelike Nederlande onder Franse heerskappy. In Suidoos-Europa moes die Ottomaanse Ryk verdere verliese aanvaar, en die land speel nouliks meer 'n rol in die kontinentale politiek.

In hierdie eeu het 'n globale ekonomie begin ontwikkel met Europa in die sentrum daarvan; hierdie kontinent, veral in die noordweste, is onvergelykbaar ryker as enige ander wêrelddeel. Die talle uitvindings en ontwikkelde tegnologie, wat 'n impak op die landbou en nywerheid het, stel baie Europeërs in staat om 'n groter greep op voorheen onbeïnvloedbare toestande te verkry.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Black, Jeremy and Roy Porter, eds. A Dictionary of Eighteenth-Century World History (1994) 890pp
  • Klekar, Cynthia. “Fictions of the Gift: Generosity and Obligation in Eighteenth-Century English Literature.” Innovative Course Design Winner. American Society for Eighteenth-Century Studies: Wake Forest University, 2004. <Home | American Society for Eighteenth-Century Studies (ASECS)>. Refereed.
  • Langer, William. An Encyclopedia of World History (5th ed. 1973); highly detailed outline of events online free
  • Morris, Richard B. and Graham W. Irwin, eds. Harper Encyclopedia of the Modern World: A Concise Reference History from 1760 to the Present (1970) online
  • Milward, Alan S, and S. B. Saul, eds. The economic development of continental Europe: 1780–1870 (1973) online; note there are two different books with identical authors and slightly different titles. Their coverfage does not overlap.
    • Milward, Alan S, and S. B. Saul, eds. The development of the economies of continental Europe, 1850–1914 (1977) online