Mari, Sirië

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Mari
Die ruïnes van Mari.
Die ruïnes van Mari.
Plaaslike naam  تل حريري (Arabies)
Land Vlag van Sirië Sirië
Soort Nedersetting
Streek Deir ez-Zor-goewernoraat
Oppervlakte 60 ha
Geskiedenis
Gestig c. 2900 v.C.
Tydperk Bronstydperk
Kulture Oos-Semities (Kisj), Amorities
Uitgrawings André Parrot

Mari (wigskrif: 𒈠𒌷𒆠, ma-riki, die moderne Tell Hariri; Arabies: تل حريري) was ’n antieke Semitiese stadstaat in die hedendaagse Sirië. Die oorblyfsels is ’n tell 11 km noordwes van Abu Kamal aan die westeroewer van die Eufraatrivier.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Ishqi-Mari, koning van die Tweede Koninkryk van Mari, omstreeks 2300 v.C.

Mari het tussen 2900 v.C. en 1759 v.C. (middelchronologie) floreer as ’n handelsentrum en leidende staat. As ’n stad wat doelbewus gestig is,[1] het sy bestaan afgehang van sy ligging in die middel van die Eufraat-handelsroetes en was dit ’n tussenganger tussen Sumer in die suide en Ebla en die Levant in die weste.[1][2]

Dit is in die middel van die 26ste eeu v.C. die eerste keer verlaat, maar is voor 2500 v.C. herbou[2][3] en het die hoofstad van ’n leidende Oos-Semitiese staat geword.[4] Dié tweede Mari het in ’n lang oorlog met sy teenstander Ebla betrokke geraak[5] en is bekend vir sy sterk aantrekking tot die Sumeriese kultuur. Die Akkadiërs het dit in die 23ste eeu v.C. verwoes.[6][7]

Hulle het toegelaat dat die stad herbou word en ’n militêre goewerneur aangestel. Die goewerneurs het later onafhanklik geword met die vinnige agteruitgang van die Akkadiese Ryk en het die stad herbou as ’n streeksentrum in die middel van die Eufraatvallei. Hulle het tot die tweede helfte van die 19de eeu v.C. oor Mari regeer, en daarna het die dinastie om onbekende redes geëindig. Kort daarna het Mari die hoofstad van die Amoritiese Lim-dinastie geword.[8][9] Die Amoritiese Mari se bestaan was kortstondig, want dit is omstreeks 1761 v.C. deur Babilonië verower. Die stad het as ’n klein nedersetting voortbestaan onder die heerskappy van die Babiloniërs en Assiriërs, voordat dit weer verlaat en vergete gegaan het in die Hellenistiese tydperk.[10]

Mari se ontdekking in 1933[11] het ’n belangrike insig in die geopolitieke kaart van antieke Mesopotamië en Sirië verskaf danksy die ontdekking van meer as 25 000 tablette[12] met belangrike inligting oor staatsadministrasie in die 2de millennium v.C. en die aard van diplomatieke betrekkinge tussen die politieke entiteite in die streek.[13] Hulle het ook die groot handelsnetwerk van die 18de eeu onthul wat gebiede so ver as Afganistan in Suid-Asië en Kreta in die Mediterreense streek ingesluit het.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 Viollet 2007, p. 36.
  2. ↑ 2,0 2,1 Margueron 2003, p. 136.
  3. ↑ Liverani 2013, p. 117.
  4. ↑ Akkermans & Schwartz 2003, p. 267.
  5. ↑ Astour 2002, p. 58.
  6. ↑ "Year Names of Sargon". cdli.ox.ac.uk.
  7. ↑ Potts, D. T. (2016). The Archaeology of Elam: Formation and Transformation of an Ancient Iranian State (in Engels). Cambridge University Press. pp. 92–93. ISBN 978-1-107-09469-7.
  8. ↑ Astour 2002, p. 139.
  9. ↑ DeVries 2006, p. 27.
  10. ↑ Van De Mieroop 2007, p. 76.
  11. ↑ Dalley 2002, p. 10.
  12. ↑ Malamat 1998, p. 45.
  13. ↑ Fleming 2004, p. 48.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Akkermans, Peter M. M. G.; Schwartz, Glenn M. (2003). The Archaeology of Syria: From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies (c.16,000-300 BC). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79666-8.
  • Astour, Michael C. (2002). "A Reconstruction of the History of Ebla (Part 2)". In Gordon, Cyrus Herzl; Rendsburg, Gary (reds.). Eblaitica: Essays on the Ebla Archives and Eblaite Language. Vol. 4. Eisenbrauns. ISBN 978-1-57506-060-6.
  • Dalley, Stephanie (2002) [1984]. Mari and Karana, Two Old Babylonian Cities (2 uitg.). Gorgias Press. ISBN 978-1-931956-02-4.
  • DeVries, LaMoine F. (2006). Cities of the Biblical World: An Introduction to the Archaeology, Geography, and History of Biblical Sites. Wipf and Stock Publishers. ISBN 978-1-55635-120-4.
  • Fleming, Daniel E. (2004). "Prophets and Temple Personnel in the Mari Archives". In Grabbe, Lester L.; Bellis, Alice Ogden (reds.). The Priests in the Prophets: The Portrayal of Priests, Prophets, and Other Religious Specialists in the Latter Prophets. T&T Clark International. ISBN 978-0-567-40187-8.
  • Liverani, Mario (2013). The Ancient Near East: History, Society and Economy. Routledge. ISBN 978-1-134-75084-9.
  • Malamat, Abraham (1998). Mari and the Bible. Studies in the History and Culture of the Ancient Near East. Vol. 12. Brill. ISBN 978-90-04-10863-9. ISSN 0169-9024.
  • Margueron, Jean-Claude (2003). "Mari and the Syro-Mesopotamian World". In Aruz, Joan; Wallenfels, Ronald (reds.). Art of the First Cities: The Third Millennium B.C. from the Mediterranean to the Indus. Metropolitan Museum of Art. ISBN 978-1-58839-043-1.
  • Van De Mieroop, Marc (2007) [2005]. King Hammurabi of Babylon: A Biography. Blackwell Ancient Lives. Vol. 19. Blackwell Publishing. ISBN 978-0-470-69534-0.
  • Viollet, Pierre-Louis (2007) [2005]. Water Engineering in Ancient Civilizations: 5,000 Years of History. IAHR Monographs. Vol. 7. Vertaal deur Holly, Forrest M. CRC Press. ISBN 978-90-78046-05-9.

Skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Mari,_Sirië&oldid=2382272"