Aegir

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Aegir omringd door syn negen dochters by die brouwen van 'n enorme ketel mede
Aegir en Ran
die dogters van Aegir
Aegir
Fontein van J.P. Molin in Kungsträdgården in Stockholm, 1866

Aegir, Ægir of Ägir, (Hlér, Noors vir "see", ook Eagor/Oegir) is 'n seereus in die Noorse en Germaanse mitologie. Hy is ook die god van seevaart, bier, en blyk die verpersoonliking van die mag van die oseaan te wees.

Genealogie[wysig | wysig bron]

Aegir is 'n oseaanreus, wat dig by die Ase staan, maar steeds by die ouer geskiedenis van die reuse (Jotun) hoort. Aegir is volgens Hymiskviða die seun van Miskorblindi. Jonger geskrifte noem Fornjótr as sy vader.[1]

Sy eggenoot is die seegodin Rán. Hy is 'n broer van Logi (vuur) en Kari (wind). Sy twee dienaars heet Fimafengr en Eldir.

Self is hy 'n vader van nege dogters, die Aegirsdogters of 'bare meisies' (Bára, Blóðughadda, Bylgja, Dúfa, Hefring, Himinglæva, Hrönn, Kólga en Unnr/Udr of Blödughadda, Bygleya, Dröbna, Dusa, Hefrig, Himinglätfa, Kolga, Raun, Udor of Unn), wie as verskillende tipes seegolwe geld (naas hierdie name noem Snorri Sturluson nog etlike andere). Hierdie dogters word wel gesien as die nege moeders van Heimdall, maar dit kom nêrens in enige geskrifte tevore nie.

Aegir wordt ook Hlér en Gymir genoem, woon op die eiland Hlésey (die eiland van Hlér; Læsø) en is baie oud, wys en bedrewe in die towerkuns.

Tesame met Aurboða het Gymir (Aegir) 'n pragtige dogter Gerð en 'n seun Beli, die leier van die Blaffende Reuse.

Kenmerke[wysig | wysig bron]

Aegir is deur Thor opdrag gegee om vir die Ase mede te brou, alhoewel hy voorgegee het dat hy nie 'n voldoende grootte ketel besit het nie. In werklikheid wou hy nie homself deur Thor laat beveel word nie. Maar Thor bekom toe 'n reuseketel by die rypreus Hymir, en so moes Aegir maar beskeie die mede vir Asgard, die woonwêreld van die gode, brou. Om homself teen hierdie nederlaag te wreek, vergal hy die bier met hop, sodat dit weliswaar nog drinkbaar, maar glad nie meer genietbaar was nie.

Aegir word ook vermeld in Grímnismál. By 'n gelag van die Ase laat hy goud in die saal binnedra, sodat die saal oplig asof deur 'n vuur. Omdat die mense geglo het dat Aegir sy onderwaterverblyf slegs sou verlaat om skepe en hul bemanning te vernietig, word hy by die begin van 'n seereis gevangenes geoffer, om 'n goeie vaart te verseker.

Vermeldings[wysig | wysig bron]

Aegir kom herhaaldelik voor in die Eddavertellings, wat kort na die kerstening in Ysland opgeteken is. Hy tree daar altyd as 'n vriend van die gode op en verskyn dan as hul gasheer. Ook in die res van Skandinawië is hy 'n vaste bestanddeel van die kultus. In die tekste oor die oergeskiedenis van Noorweë word Aegir/Hlér byvoorbeeld as seun van Fornjótr aangedui en dit lewer ons 'n goeie voorbeeld van die feit, dat dit nie net om 'n 'Noorse' mitologie gegaan het nie.

Mens moet nie vergeet dat die vroeë Germaans skriftekens (rune) die voorreg van priesters en adellike was nie, en dat hulle geen belang daarin gehad het dat die gewone volk in dié skrif kon kommunikeer nie. Daarbenewens is die individuele runes as heilig beskou en is hulle nie sommer net so gebruik nie. Dus was hierdie sagas vanaf hul ontstaan tot op die dag dat hulle opgeteken is – en dit kon honderde jare duur – slegs mondelings oorvertel, waarby daar natuurlik verskeie weergawes ontstaan het.

Etimologiese betekenis[wysig | wysig bron]

Vandag weet ons: Aegir beteken in die Oudnoors sowel die seereus, asook (maar sekondêr) die see of oseaan self. Die naam Aegir hang saam met die Germaanse ahwo, (latyns aqua) water, en beteken ook ] Aquarius (Vgl. Ägir ⇒ Sy naam is verwant met die Gotiese aha). Dit is egter ook moontlik dat dit by Aegir seereus en ägir/ägi see om twee verskillende woorde gaan.

In die Yslandse poësie word Aegir, Hlér en Gymir egter nog altyd als sinonieme vir die see gebruik.

Uitstel van die Ragnarok[wysig | wysig bron]

Na die dood van Baldr en Höðr rig Aegir 'n feesmaal aan vir die gode. Dit is die fees waar Loki te ver gaan in sy belediging van die andere gode, soos beskryf in die Lokasenna. Hulle besluit dus om hom gevange te neem.

Op see voer Njord en Aegir die seemonsters en visse wat gehelp het om vir Loki te vang.

Verwysings[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is deels vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal
  1. Van Aegir tot Ymir; personages en thema's uit die Germaanse en Noordse mythologie, Paula Vermeyden, 2000, ISBN 90-6168-661-X (Nederlands)