Gaan na inhoud

Aftrede

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Vakbondlede betoog in Frankryk oor hul werksure en ter ondersteuning van 'n bestaande aftree- en pensioenstelsel.

Aftrede is die beëindiging van 'n mens se beroep of uittrede uit 'n posisie. Dit dui op uittrede van 'n mens se aktiewe werkslewe.[1] 'n Persoon kan ook semi-aftree deur werksure of werklading te verminder.

Baie mense kies om af te tree wanneer hulle bejaard is, of weens gesondheidsredes nie in staat is om hul werk te doen nie. Mense kan ook aftree wanneer hulle vir private of openbare pensioenvoordele in aanmerking kom, alhoewel sommige gedwing word om af te tree wanneer liggaamlike toestande die persoon nie toelaat om meer te werk nie (deur siekte of ongeluk) of as gevolg van wetgewing rakende hul poste.[2] In die meeste lande is die idee van aftrede van onlangse oorsprong, wat gedurende die laat-negentiende en vroeë-twintigste eeue bekendgestel is. Voorheen het lae lewensverwagting, gebrek aan maatskaplike sekerheid en die afwesigheid van pensioenreëlings beteken dat die meeste werkers tot hul dood aanhou werk het. Duitsland was die eerste land wat aftreevoordele in 1889 ingestel het.[3]

Deesdae het die meeste ontwikkelde lande stelsels om pensioene by aftrede weens ouderdom te voorsien, wat deur werkgewers of die staat befonds word. In baie armer lande is daar geen ondersteuning vir bejaardes buiten dit wat deur die gesin verskaf word nie. Vandag word aftrede met 'n pensioen in baie samelewings as 'n reg van die werker beskou; harde ideologiese, sosiale, kulturele en politieke gevegte is gevoer oor of dit 'n reg is. In baie Westerse lande is dit 'n reg wat in nasionale grondwette beliggaam is.

'n Toenemende aantal individue kies om hierdie punt van totale aftrede uit te stel deur te kies om in die opkomende toestand van voor-aftrede te bestaan.[4]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Aftrede, of die praktyk om 'n mens se werk te verlaat of op te hou werk nadat jy 'n sekere ouderdom bereik het, bestaan al sedert ongeveer die 18de eeu. Voor die 18de eeu het mense 'n gemiddelde lewensverwagting tussen 26 en 40 jaar gehad.[5][6][7][8]

Gevolglik het slegs 'n klein persentasie van die bevolking 'n ouderdom bereik waar fisieke gestremdhede hindernisse vir werk begin wees het. Lande het gedurende die laat 19de eeu en die 20ste eeu regeringsbeleid oor aftrede begin aanvaar, wat in Duitsland begin het onder Otto von Bismarck.[9]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Definition of retirement" Merriam Websters
  2. Byvoorbeeld, in die Verenigde State moet iemand wat die rang van generaal of admiraal beklee ná 40 jaar diens aftree, tensy hy of sy heraangestel word om langer te dien. (10 USC 636 Aftrede vir jare diens: gereelde offisiere in grade bo brigadier-generaal en skoutadmiraal)
  3. "The German Precedent" Social Security History, US Social Security Administration
  4. "Britons opt for Pre-tirement over Total Retirement" (PDF).
  5. Galor, Oded; Moav, Omer (2007). "The Neolithic Revolution and Contemporary Variations in Life Expectancy" (PDF). Brown University Working Paper. Besoek op 12 September 2010.
  6. Galor, Oded; Moav, Omer (2005). "Natural Selection and the Evolution of Life Expectancy" (PDF). Brown University Working Paper. Besoek op 4 November 2010.
  7. "A millennium of health improvement". BBC News. 27 Desember 1998. Besoek op 4 November 2010.
  8. "Expectations of Life" by H.O. Lancaster (page 8)
  9. Weisman, Mary-Lou (1999), "The History of Retirement, From Early Man to A.A.R.P.", The New York Times, https://www.nytimes.com/1999/03/21/jobs/the-history-of-retirement-from-early-man-to-aarp.html, besoek op 23 Desember 2016