Alphekka
Alphekka
| ||||
| ||||
| Alphekka se ligging (in die rooi sirkel). | ||||
| Sterrebeeld | Noordelike Kroon | |||
| Bayer-naam | Alpha Coronae Borealis | |||
| Spektraaltipe | A0V/G5V[1] | |||
| Soort | Dubbelster | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 15h 34m 41.268s[2] | |||
| Deklinasie | +26° 42′ 52.89″[2] | |||
| Skynmagnitude (m) | 2,23[3] (2,21 - 2,32)[4] | |||
| Absolute magnitude (M) | 0,16/5,05[1] | |||
| B-V-kleurindeks | -0,02[3] | |||
| U-B-kleurindeks | -0,03[3] | |||
| Besonderhede | ||||
| Massa (M☉) | α CrB A: 2,58[1] α CrB B: 0,92[1] | |||
| Radius (R☉) | α CrB A: 2,89-3.04[1][5] α CrB B: 0.90[1][5] | |||
| Ligsterkte (L☉) | α CrB A: 74[1] α CrB B: 0,81[1] | |||
| Ouderdom (jaar) | α CrB A: 0,314 miljard | |||
| Temperatuur (K) | α CrB A: 9 700[1] α CrB B: 5 800[1] | |||
| Rotasiespoed (km/s) | α CrB A: 139[6] α CrB B: <14[5] | |||
| Eienskappe | ||||
| Veelvoudigheid | 2 | |||
| Ander name | ||||
| Alpha Coronae Borealis, Gemma, Alphecca, Gnosia, 5 CrB, BD +27°2512, GCTP 3519.00, FK5 578, HD 139006, HIP 76267, HR 5793, SAO 83893 | ||||
| ||||
Alphekka of Alphecca is ’n dubbelster in die sterrebeeld Noordelike Kroon (Corona Borealis). Dit is sowat 75 ligjare van die Son af en bestaan uit twee hoofreekssterre, ’n A-tipe en G-tipe ster. Die dubbelster is ook bekend as Alpha Coronae Borealis (afgekort as α CrB).
Eienskappe[wysig | wysig bron]
Alpha Coronae Borealis is ’n dubbelster waarvan die twee komponente elke 17,36 dae in ’n eksentrieke wentelbaan om mekaar wentel. Die periodiese eklipse veroorsaak ’n wisseling in skynbare magnitude van tussen 2,21 en 2,32, wat skaars met die blote oog sigbaar is.
Die primêre komponent is ’n wit hoofreeksster van spektraaltipe A0V en met ’n massa van 2,6 keer dié van die Son. Ramings van sy radius wissel tussen 2,89 en 3,04 keer die Son s’n.[1][5] ’n Oormaat infrarooibestraling by 24 μm en 70 μm is waargeneem.[7] Dit dui op die teenwoordigheid van ’n groot skyf stof om Alphekka, asook die moontlikheid van ’n protoplanetêre skyf soortgelyk aan die een wat vermoedelik om Vega voorkom. Die skyf strek uit tot op ’n afstand van sowat 60 AE van die ster af.[8]
Die sekondêre komponent is ’n geel hoofreeksster met ’n geraamde klassifikasie van G5 en ’n massa van 0,92 keer dié van die Son en ’n radius van 0,9 keer die Son s'n. Sy X-straalligsterkte is 6 × 1028 erg s-1, wat 30 keer groter is as die topaktiwiteit van die Son. Hierdie hoër aktiwiteit is te wagte van ’n jong ster van hierdie klas. Sy korona het ’n temperatuur van sowat 5 miljoen K, wat baie warmer as die Son s’n is.
Alphekka is vermoedelik lid van die Ursa Major-groep sterre wat saam deur die ruimte beweeg.[9]
Name[wysig | wysig bron]
Die ster se Bayer-naam is "Alpha Coronae Borealis". Die tradisionele name is onder meer "Alphekka" (of "Alphecca"), "Gemma" en "Gnosia". Alphekka is Arabies, kort vir نير الفكّة nayyir al-fakka "die helder (ster) van die gebroke (ring sterre)". Gemma is Latyn vir "juweel". Gnosia is ook Latyn, kort vir Gnōsia stella corōnæ "ster van die kroon van Knossos".[10] Die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep het "Alphekka" gekies as die amptelike naam.[11] As die helderste ster van die Noordelike Kroon het dit sy naam verleen aan Alphekka Meridiana, die helderste ster van die Suidelike Kroon.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Tomkin, J.; Popper, D. M. (Junie 1986). "Rediscussion of eclipsing binaries. XV - Alpha Coronae Borealis, a main-sequence system with components of types A and G". Astronomical Journal. 91: 1428. Bibcode:1986AJ.....91.1428T. doi:10.1086/114121.
- ↑ 2,0 2,1 van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. In die Vizierkatalogus
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Johnson, H. L.; Iriarte, B.; Mitchell, R. I.; Wisniewskj, W. Z. (1966). "UBVRIJKL photometry of the bright stars". Communications of the Lunar and Planetary Laboratory. 4 (99): 99. Bibcode:1966CoLPL...4...99J.
- ↑ Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; et al. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007–2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/gcvs. Oorspronklik gepubliseer in: 2009yCat....102025S. 1: 02025. Bibcode:2009yCat....102025S.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Güdel, M.; Arzner, K.; Audard, M.; Mewe, R. (Mei 2003). "Tomography of a stellar X-ray corona: alpha Coronae Borealis". Astronomy and Astrophysics. 403: 155–171. Bibcode:2003A&A...403..155G. doi:10.1051/0004-6361:20030257.
- ↑ Royer, F.; Grenier, S.; Baylac, M.-O.; Gómez, A. E.; Zorec, J. (Oktober 2002). "Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i". Astronomy and Astrophysics. 393 (3): 897–911. arXiv:astro-ph/0205255. Bibcode:2002A&A...393..897R. doi:10.1051/0004-6361:20020943. Table 8.
- ↑ Su, K. Y. L.; et al. (Desember 2006). "Debris Disk Evolution around A Stars". The Astrophysical Journal. 653 (1): 675–689. arXiv:astro-ph/0608563. Bibcode:2006ApJ...653..675S. doi:10.1086/508649.
- ↑ Pawellek, Nicole; Krivov, Alexander V.; Marshall, Jonathan P.; Montesinos, Benjamin; Ábrahám, Péter; Moór, Attila; et al. (2014). "Disk Radii and Grain Sizes in Herschel-resolved Debris Disks". The Astrophysical Journal. 792 (1): 19. arXiv:1407.4579. Bibcode:2014ApJ...792...65P. doi:10.1088/0004-637X/792/1/65. 65.
- ↑ King, Jeremy R.; Villarreal, Adam R.; Soderblom, David R.; Gulliver, Austin F.; Adelman, Saul J. (April 2003). "Stellar Kinematic Groups. II. A Reexamination of the Membership, Activity, and Age of the Ursa Major Group". The Astronomical Journal. 125 (4): 1980–2017. Bibcode:2003AJ....125.1980K. doi:10.1086/368241.
- ↑ Allen, Richard Hinckley. "Corona Borealis, the Northern Crown, Star Names — Their Lore and Meaning".
- ↑ "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Maart 2020. Besoek op 28 Julie 2016.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
