Gaan na inhoud

Portaal:Sterrekunde

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Wikipedia-portale: Musiek · Letterkunde · Sport · Geografie · Geologie · Geskiedenis · Fisika · Chemie · Biologie · Sterrekunde · Krieket · Rugby · Vlae en wapens

Sterrekundeportaal


Welkom in die ruimte!

Sterrekunde (ook astronomie genoem, wat "die wette van die sterre" beteken) is 'n wetenskap wat die waarneming en verduideliking van gebeurtenisse buite die Aarde se atmosfeer behels. Die oorsprong/kosmologie, fisiese en chemiese eienskappe van voorwerpe wat in die hemelruim waargeneem kan word, word bestudeer. Waarnemings sluit die volgende in: mane, planete en eksoplanete, sterre, newels en sterrestelsels. Gebeurtenisse sluit in supernovas, gammastraaluitbarstings, die Oerknal en kosmiese agtergrondstraling.

Kosmologie is 'n onderafdeling van sterrekunde wat fokus op die studie van die oorsprong en evolusie van die heelal (dus, hoe alles begin en ontwikkel het) en behandel verskynsels wat buite die atmosfeer van die aarde voorkom, insluitend supernova-ontploffings, gammastraaluitbarstings, en kosmiese agtergrondstraling. Sterrekunde is een van die min wetenskappe waar amateurs steeds 'n rol speel, veral met die ontdekking en monitering van verskynsels van 'n verbygaande aard, soos komete en meteore.

Meer oor sterrekunde . . .

Sterartikel

Die Kuipergordel, soms ook die Edgeworth-Kuipergordel genoem, is ’n streek in die Sonnestelsel anderkant die planete wat strek van die wentelbaan van Neptunus 30 astronomiese eenhede (AE) van die Son af tot ongeveer 50 AE. Die streek is soortgelyk aan die asteroïdegordel, hoewel dit aansienlik groter is: 20 keer breër en met ’n massa van 20 tot 200 keer so groot. Soos die asteroïdegordel, bestaan die Kuipergordel uit klein voorwerpe, oorblyfsels van toe die Sonnestelsel gevorm het. Terwyl die hemelliggame in die asteroïdegordel hoofsaaklik uit rots en metaal bestaan, is die Kuipergordel se voorwerpe grootliks saamgestel uit bevrore vlugtige stowwe, of yse, soos metaan, ammoniak en water. Die Kuipergordel is die tuiste van minstens drie dwergplanete: Pluto, Haumea en Makemake. Dit is genoem na die Nederlands-Amerikaanse sterrekundige Gerard Kuiper, hoewel hy nie die bestaan daarvan voorspel het nie.

In 1992 is Albion ontdek; dit was die eerste Kuipergordelvoorwerp (KGV) naas Pluto en Charon. Sedertdien het die aantal ontdekte KGV's tot meer as duisend gegroei en daar word geglo dat meer as 100 000 KGV's ’n deursnee van meer as 100 km het. Daar is oorspronklik geglo die Kuipergordel is die bron van kortperiodekomete (met ’n wentelbaan wat minder as 200 jaar duur om te voltooi). Studies sedert die middel 1990's het egter gewys die Kuipergordel is dinamies stabiel en dat die verstrooide skyf, ’n dinamies aktiewe streek wat 4,5 miljard jaar gelede deur die uitwaartse beweging van Neptunus geskep is, die ware oorsprong is. Verstrooideskyfvoorwerpe, soos Eris, is KGV-agtige liggame met uiters groot wentelbane wat hulle tot 100 AE van die Son af neem.

...lees verder

Het jy geweet?

Sterrekundige gebeure, 2024
1 Desember Donkermaan
2 Desember Maan naby Mercurius
4 Desember Maan naby Venus
7 Desember Jupiter in opposisie
14 Desember Maan naby Jupiter
15 Desember Volmaan
18 Desember Maan naby Mars
21 Desember Somersonstilstand

Sterfoto
Sterrekunde

Die Krapnewel (ook bekend as Messier 1 of NGC 1952) is ’n supernova-oorblyfsel en pulsarwind-newel in die sterrebeeld Bul. Dit is in 1731 deur John Bevis waargeneem; dit stem ooreen met die helder supernova SN 1054 wat in 1054 gesien is deur Arabiese, Chinese en Japannese sterrekundiges.

Meer oor die Krapnewel . . .


Die 88 moderne sterrebeelde

AgterdekAkkedisAltaarAndromedaArendBeeldhouerBekerBerenike se HareBoogskutterBulDolfynDraakDriehoekDuifEenhoringEridanusFeniksGraveerstifGroot BeerGroot HondHaasHerculesHorlosieIndiërJaghondeJagterKameelperdKameleonKassiopeiaKefeusKielKlein BeerKlein HondKlein LeeuKoetsierKompasKraaiKraanvoëlKreefNetLeeuLierLugpompMaagdMikroskoopNoordelike KroonNoordelike WaterslangOktantOondParadysvoëlPasserPerseusPouPylRamRooikatSeileSekstantSentourSkerpioenSkildSkilderSlangSlangdraerSteenbokSuidelike DriehoekSuidelike KroonSuidelike VisSuidelike WaterslangSuiderkruisSwaanSwaardvisTafelTeleskoopToekanTweelingVeewagterVisseVlieënde PerdVlieënde VisVliegVosVulWalvisWaterdraerWeegskaalWinkelhaakWolf

Asterismes

Die sterrebeelde hierbo is die 88 amptelik erken sterrebeelde, wat in 1928 en 1930 in Leiden (Nederland) deur die Internasionale Sterrekundige Vereniging vasgelê is. In teenstelling hiermee word ’n asterisme, of sterrepatroon, nie amptelik erken nie. Voorbeelde van laasgenoemde is die Drie Konings of Sewe Susters.